در قرآن برای قیامت اسامی مختلف و گوناگونی آمده كه هركدام نمایانگر چهرهای از حقایق آن روز است. یكی از این نامها «یومالتلاق» است. یعنی روزی كه در آن انسانها همدیگر را و نیز خدا را و اهل آسمان را ملاقات میكنند؛(238) و «یومالجمع»(239) روز جمع است، زیرا در آن تمام فاصلههای زمانی و مكانی در نوردیده شده و همه به یكدیگر میرسند و قیامت و وعدهگاه همه است از اولین یعنی حضرت آدم(ع) تا آخرین فردی كه تا آستانة قیامت پا در مرحلة وجود مینهد. خداوند میفرماید:
«وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ اَحَداً، وَ عُرِضُوا عَلی رَبِّكَ صَفّاً لَقَدْ جِئْتُمُونا كَما خَلَقْناكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ بَلْ زَعَمْتُمْ اَلَّنْ نَجْعَلَ لَكُمْ مَوْعِداً»(240)
و آنان را محشور میكنیم و احدی را وانگذاریم، و همه بر پروردگارت به صف عرضه شوند، به حقیقت چنانكه اول بار خلقتان كردیم پیش ما آمدید، ولی پنداشتید كه هرگز برای شما موعدی ننهادهایم!
در آن هنگام همه به خوبی درخواهند یافت كه حسب و نسب و مال و مقام و اعتبارات دنیوی، همه نابود شده و ذرهای بر ایشان مفید نیست، لذا تمام آنها در صف واحدی در محشر قرار میگیرند و هیچكدام از آن جهات بر دیگری هیچگونه برتری نخواهند داشت.
یكی از دلایل حشر دستهجمعی انسانها این است كه: هر عملی كه انسان انجام میدهد، از سویی از زمینة شخصیت او برمیخیزد و آنهم نتیجهای از اعمال، رفتار، گفتار و بالاخره مكتسبات گذشتة او است. از سوی دیگر از آنجایی كه انسان در اجتماع زندگی میكند، همواره از تأثیر اعمال، رفتار و تظاهرات وجودی گذشتگان و معاصرین خود كم و بیش متأثر است و به همین ترتیب، بر سرنوشت و مقدرات آیندگان نیز تأثیر خواهد گذاشت، چه بسا كه عملی از انسان صادر شود كه تا سالیان دراز و بلكه قرنها و تا قیامت در هدایت و گمراهی دیگران مؤثر باشد. حال با توجه به اینكه قیامت روز حسابرسی خلایق است، برای رسیدگی به حساب هركس تمام افرادی كه در سلسله علل و عوامل مؤثر در هدایت و یا گمراهی او، ولو به اندازة ذرة ناچیزی، سهیم و شریك بودهاند، باید حضور داشته باشند و جوابگوی آن از هر جهت باشند! چنین حسابرسی و داوری برای یكایك انسانها جز در روزی كه همگی از اولین و آخرین حاضر باشند، صورت نمیپذیرد و با توجه به ضرورت داوری و عدل و داد الهی، ضرورت حشر دستهجمعی انسانها نیز امری قطعی و تردید ناپذیر است.(241)