انكار لقای خداوند مانع حركت عالم به سوی معاد و به سوی لقای مبداء متعال نمی‌شود، ولی انسانی كه منكر كمال بی‌نهایت و یا در راه مخالفت با فرمان خداوند است، در مسیر لقای الهی با انسانی كه طالب لقای حق و تابع دستورات حق است، در رویارویی با خداوند متفاوت‌اند. یكی پروردگار خود را با رحمت پروردگاری ملاقات می‌كند و یكی در عین لقای رب، از وجه كریمِ پروردگار محجوب است و با اسم غضب حق روبه‌رو می‌شود. و این است كه امام سجاد(ع) می‌فرمایند:
«پروردگارا! در روزی كه همه تو را ملاقات می‌كنند، چشم ما را به رؤیت خود روشن گردان»(39)
یعنی طوری باشم كه تو با اسم جمال و كمال خود با من برخورد كنی، رنگ‌هایی به خود نزنم كه با غضب تو روبه‌رو شوم و از رحمت تو طرد گردم.
این‌جاست كه خداوند از خود انسان‌ها می‌پرسد: آیا آنهایی كه اهل ایمان و عمل صالح بودند را با آنهایی كه در زمین فساد می‌كردند، مساوی قرار دهم؟ آیا متقین و اهل گناه را یکسان و مساوی بدانم و با یک جلوه و یک اسم با آن‌ها برخورد کنم؟ «اَمْ نَجْعَلُ الَّذینَ امَنُوا وَ عَمِلُواالصّالِحاتِ كَالْمُفْسِدینَ فِی الاَرْضِ اَمْ نَجعَلُ الْمُتَّقِینَ كَالْفُجّارِ».(40)
بهشت عبارت است از آثار لقای حضرت حق، همراه با اسماء رحمت و مغفرت، و جهنم عبارت است از آثار لقای پروردگار با اسماء غضب. در برزخ و قیامت یا غضبی كه تحت عنوان دركات جهنم معرفی شده است انسان را در برمی‌گیرد، یا رحمت و مغفرت پروردگار. همان رحمتی كه در قرآن به اهل تقوا وعده داده و می‌فرماید: «...وَرَحْمَتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ وَیُؤْتُونَ الزَّكَـاةَ وَالَّذِینَ هُم بِآیَاتِنَا یُؤْمِنُونَ»(41) رحمت من همه چیز را در بر می‌گیرد، پس برای اهل تقوا و آنهایی که انفاق می‌کنند و ایمان به آیات ما دارند، آن رحمت را مخصوص می‌گردانم. و ما نیز در دعای كمیل از خداوند می‌خواهیم تا با آن رحمت با ما برخورد كند، آن‌جایی که می‌گویی: «اللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ بِرحمَتِكَ الَّتی وَسِعَتْ كُلّ شَیْء» آن رحمتی که همة اشیاء را در برگرفته، ولی برای متقین آن رحمت را پایدار می‌داری. پس همان رحمت را برای ما ادامه بده و حتی کامل‌ترش بنما. پس ملاحظه فرمودید که خداوند در برزخ و قیامت با رحمت مخصوصِ خود، انسان‌های متقی را در بر می‌گیرد.