تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر سوره شوری
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 42. شوری آیه 12

آیه
لَهُ مَقَالِیدُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن یَشَآءُ وَیَقْدِرُ إِنَّهُ بِکُلِ‏ّ شَیْ‏ءٍ عَلِیمٌ‏
ترجمه
کلیدهای آسمان‏ها و زمین برای اوست، برای هر که بخواهد رزق را توسعه می‏دهد و یا تنگ می‏گیرد، همانا او به هر چیز آگاه است (و توسعه و تضییق او بر اساس علم و حکمت است).
نکته ها
«مقالید» جمع «مِقلید» به معنای کلید است. کلید وسیله بستن و باز کردن است و کسی که کلید زمین و آسمان را دارد می‏تواند رزق را باز کرده یا ببندد.
کلیدهای هستی گاهی عوامل مادی است که واسطه فیض می‏شوند، نظیر باران که وسیله زنده شدن خاک و زمین می‏گردد، «فاحیی به الارض»**بقره، 164.*** گاهی نیز اسمای الهی است که نمونه آن را در دعای سمات می‏خوانیم: «اسئلک باسمک الّذی اذا دُعیت به علی مغالق ابواب السماء للفتح بالرّحمة انفتحت...» خداوندا! تو را به آن اسمی می‏خوانم که اگر بر درهای بسته‏ی آسمان‏ها خوانده شود، با رحمت تو گشوده می‏شود.
توسعه یا تنگی رزق نشانه‏ی مهر یا قهر الهی نیست، زیرا قرآن می‏فرماید: «فلا تعجبک اموالهم ولا اولادهم انّما یرید اللّه لیعذّبهم بها»**توبه، 55 .*** سرمایه و فرزند کفّار سبب شگفتی تو نشود زیرا که خداوند اراده کرده آنان را با همین امکانات در همین دنیا عذاب کند.
اگر چه توسعه یا تنگی رزق و معیشت در دست خداست لیکن انسان نباید از تلاش باز ایستد. قرآن فرمان می‏دهد: «وابتغوا من فضل اللّه»**جمعه، 10.*** به سراغ فضل الهی بروید و برای کسب مال تلاش کنید.
رزق همیشه مادّی نیست، چرا که در دعا می‏خوانیم: «الّلهم ارزقنی توفیق الطاعة و بُعد المعصیة» خداوندا! توفیق بندگی خودت و دوری از گناه را روزی من کن.
قرآن کلیدهای توسعه را به ما آموخته و می‏فرماید:
«لئن شکرتم لازیدنّکم»**ابراهیم، 7.*** اگر شکر کنید، شما را با دادن روزی زیاد می‏کند.
«استغفروا ربّکم... یرسل السماء علیکم مدرارا»**هود، 52 .*** از پروردگارتان استغفار کنید، او برای شما باران می‏فرستد.
«و مَن یتّق اللّه یجعل له مَخرجاً و یرزقه من حیث لا یحتسب»**طلاق، 2 - 3.*** هر که نسبت به خدا پروا داشته باشد، او را از بن بست نجات داده و از راهی که محاسبه نمی‏کند، روزی می‏دهد.
پیام ها
1- عوامل مؤثّر در هستی، تنها به دست خداست. «له مقالید»
2- توسعه و تنگی رزق تصادفی نیست، به دست خدای حکیم است. «یبسط الرزق... و یقدر»
3- توسعه‏ی رزق به زرنگی بستگی ندارد به دست خداست. «لمن یشاء»
4- تقسیم رزق توسط خداوند، عالمانه است. «انّه بکلّ شی‏ء علیم»