آیه
وَمَآ أَصَابَکُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَیَعْفُواْ عَن کَثِیرٍ
وَمَآ أَنتُم بِمُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ وَمَا لَکُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِیٍّ وَ لَا نَصِیرٍ
ترجمه
و آنچه از مصیبت به شما رسد پس به خاطر دست آورد خودتان است و او از بسیاری (گناهانتان) در میگذرد.
و شما نمی توانید (خدا) را در زمین به عجز آورید (و از سلطه او خارج شوید) و برای شما از غیر خداوند هیچ سرپرست و یاوری نیست.
نکته ها
سؤال: اگر مصیبتها به خاطر عملکرد خود ماست، پس مصائب اولیای خداوند چه توجیهی دارد؟
پاسخ: برنامهها و سنّتهای الهی متعدّد است، یکی از سنّتها چشاندن مزه تلخ عملکرد به انسان گناهکار است که در این آیه آمده است ولی یکی دیگر از سنّتهای الهی رشد مردم در لابلای حوادث و آزمایشهای پی در پی است. لذا حوادث تلخ که برای معصومین رخ میدهد برای رشد معنوی و دریافت درجه و الگو بودن آنان برای دیگران است. در حدیث میخوانیم: «البلاء للظالم ادب و للمؤمن امتحان و للاولیاء درجة»**بحار، ج 80، ص189.*** حوادث تلخ برای ظالم وسیله ادب و برای مؤمن وسیله آزمایش و برای اولیای الهی وسیله قرب بیشتر است.
مشابه این آیه، آیه 41 سوره روم است که میفرماید: «ظهر الفساد فی البرّ و البحر بما کسبت ایدی الناس لیذیقهم بعض الّذی عملوا لعلهم یرجعون» به خاطر عملکرد مردم، در دریا و خشکی فساد پدید آمد که گوشهای از عملکردشان را بچشند.
پیام ها
1- میان رفتار انسان و حوادث تلخ و شیرین زندگی رابطه است. «ما اصابکم... فبما کسبت ایدیکم»
2- مشکلات انسان، تنها عکسالعمل بخشی از خلافهای اوست، نه تمام آن. زیرا خداوند از بسیاری خطاهای انسان در میگذرد. «و یعفو عن کثیر»
3- مصیبتها جنبه هشداری دارد و اگر انتقامی بود عفو در کار نبود. «و یعفو عن کثیر»
4- دود جنایات بشر به چشم خودش میرود و به خداوند ضربهای نمیزند. «و ما انتم بمعجزین»
5 - انسانها نمیتوانند همه عوامل را تحت سلطه خود بگیرند و از آثار گناهانشان بگریزند. «و ما انتم بمعجزین»
6- انگیزه بسیاری خلافها بدست آوردن یاور و حامی است، در حالی که یاور حقیقی خداست. «و ما لکم من دون اللّه من ولیّ ولا نصیر»