آیه
وَمَن یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن وَلِیٍّ مِّن بَعْدِهِ وَتَرَی الظَّالِمِینَ لَمَّا رَأَوُاْ الْعَذَابَ یَقُولُونَ هَلْ إِلَی مَرَدٍّ مِّن سَبِیلٍ
ترجمه
و هر که را خدا گمراه کند (و به گمراهی خویش واگذارد) پس بعد از آن برای او هیچ یاوری نیست و ستمگران را هنگامی که عذاب الهی را دیدند مشاهده میکنی که میگویند: آیا راهی برای بازگشت (به دنیا) وجود ندارد؟
نکته ها
اگر چه در آیاتی از قرآن، گمراهی گمراهان به خداوند نسبت داده شده، لکن آیات دیگر این نسبت را تفسیر میکند و میفرماید:
«یضلّ اللّه مَن هو مسرف مرتاب»**غافر، 34.***، خداوند، اهل طغیان و اسراف را گمراه میکند.
«و ما یضلّ به الاّ الفاسقین»**بقره، 26.***، خداوند، فاسقان را گمراه میکند.
«و یضلّ اللّه الظالمین»**ابراهیم، 27.***، خداوند، ظالمان را گمراه میکند.
«یضلّ اللّه الکافرین»**غافر، 74.*** خداوند، کافران را گمراه میکند.
به عبارت دیگر گمراهیِ ابتدایی نداریم، ولی گمراهیِ کیفری داریم که خداوند به کیفر اسراف و کفر و فسق افرادی، آنان را به وادی گمراهی میکشاند.
پیام ها
1- تجاوز به حقوق مردم سبب محرومیّت از هدایت و افتادن در گرداب گمراهی و سرگردانی و حسرت است. «یظلمون الناس و یبغون فی الارض... و من یضلل اللّه... هل الی مردّ من سبیل»
2- ظالمان و منحرفان بدانند که هیچ فرد و قدرتی آنان را نجات نخواهد داد. «فما له من ولیّ»
3- آگاهی از اخبار قیامت، تنها از طریق وحی ممکن است. «تری الظالمین»
4- بر خلاف بهشتیان که هر چه میخواهند دریافت میکنند، «لهم ما یشاؤن»** شوری، 22.*** دوزخیان به هیچ آرزویی نمیرسند. «هل الی مردّ من سبیل»