جمعی از مفسرین شاءن نزولی برای نخستین آیه فوق از ابن عباس نقل کرده اند که مضمونش چنین است،
هنگامی که پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) به قصد هجرت از ((مکه)) به سوی ((مدینه)) می آمد به سرزمین جحفه که فاصله چندان زیادی از مکه ندارد رسید، به یاد موطنش ((مکه)) افتاد، شهری که حرم امن خدا است و خانه کعبه که قلب و جان پیامبر با آن پیوند ناگسستنی داشت در آنجا است، آثار این شوق که با تاءثر و اندوه آمیخته بود در چهره مبارکش نمایان گشت، در اینجا پیک وحی خدا جبرئیل نازل شد و پرسید آیا به راستی به شهر و زادگاهت اشتیاق داری؟ پیامبر فرمود: آری، جبرئیل عرض کرد: خداوند این پیام را برای تو فرستاده، ان الذی فرض علیک القرآن لرادک الی معاد ((آن کس که این قرآن را بر تو فرض کرده است تو را به سرزمین اصلیت بازمی گرداند)) .**(مجمع البیان)، (تفسیر کبیر فخر رازی)، (تفسیر قرطبی)، (تفسیر المیزان) و تفاسیر دیگر.***
و می دانیم این وعده بزرگ سرانجام تحقق یافت و پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) پیروزمندانه با ارتشی نیرومند و قدرت و عظمت فراوان به مکه بازگشت، و حرم امن خدا بدون جنگ و خونریزی به او تسلیم شد .
بنابراین آیه فوق یکی از پیشگوئیهای اعجازآمیز قرآن است که
@@تفسیر نمونه جلد 16 صفحه 185@@@
چنین خبری را به طور قطع و بدون هیچ قید و شرط بیان کرده و بعد از مدت کوتاهی تحقق یافت .
تفسیر: