آیه
وَکَذَّبَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُواْ مِعْشَارَ مَآ آتَیْنَاهُمْ فَکَذَّبُواْ رُسُلِی فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ
ترجمه
و کسانی که پیش از آنان بودند، (پیامبران را) تکذیب کردند، در حالی که (کافران قوم تو) به یک دهم آن چه (از قدرت و امکانات) به گذشتگان داده بودیم نرسیدهاند، پس آنان پیامبران مرا تکذیب کردند، پس (ببین) چگونه بود کیفر و عقوبت من (نسبت به آنان).
نکته ها
نظیر این آیه را در آیه 21 سورهی غافر میخوانیم که میفرماید: «أولم یسیروا فی الارض فینظروا کیف کان عاقبة الّذین کانوا من قبلهم کانوا هم اشدّ منهم قوة و اثاراً» آیا در زمین نگشتند و سیر نکردند تا ببینند عاقبت پیشینیانی که قدرت و آثارشان بیشتر بود چه شد؟ در آیه 9 سورهی روم نیز میخوانیم: «... کانوا اشدّ منهم قوّة و اثاروا ألارض و عمروها اکثر ممّا عمروها» قدرت آباد کردن پیشینیان بیشتر بود، ولی به خاطر تکذیب پیامبران الهی نابود شدند.
آری، تمدّن و قدرتها و ثروتها و تحولات همیشه در حال پیشرفت نیست بلکه گاهی امکانات و قدرت گذشتگان بیشتر بوده است.
پیام ها
1- آگاهی از تاریخ، مشکلات بزرگ را کوچک جلوه میدهد و تحّمل آنها را آسان میکند. «کذّب الّذین من قبلهم... کذّبوا رسلی»
2- گاهی باید دشمن را تحقیر کرد. «و ما بلغوا معشار...»
3- کفّار با تکیه به قدرت و ثروت خود، حقّ را انکار میکردند و خداوند فرمود: ثروت شما نسبت به دیگران یک دهم است. «و ما بلغوا معشار...»
4- جمعیّتها و تمدّنهای بزرگ، به خاطر تکذیب انبیا نابود شدند. (مشرکان مکّه چیزی نیستند نگران نباش.) «کذّبوا رسلی فکیف کان نکیر»
5 - سنّت الهی دربارهی همهی اقوام یکسان است. «فکیف کان نکیر»
6- در تربیت و ارشاد، گاهی باید از اهرم تهدید (آن هم تهدید مبهم) استفاده کرد. «فکیف کان نکیر»