تربیت
Tarbiat.Org

سیره پیامبر اکرم
حاج شیخ محسن قرائتی

مشورت با مردم

در کارهایی که از طرف خدا فرمان مخصوصی صادر نشده و کار به خود امت واگذار شده بود، گاه و بیگاه پیامبر با مردم مشورت می‏کرد و حتی در مواردی رأی دیگران را بر نظر خود مقدم می‏داشت. در جنگ احد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) شورایی تشکیل داد و درباره اینکه برای جنگیدن از مدینه بیرون بروند یا در مدینه سنگر بگیرند مشورت نمود. نظر شخص پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و عده‏ای دیگر سنگربندی در مدینه بود. ولی اکثر جوان‏هایی که از یاران پیامبر بودند به بیرون رفتن از مدینه تمایل نشان دادند و گفتند: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) ما تابع شما هستیم ولی چون از ما نظر خواستید عقیده ما بیرون رفتن است. در اینجا پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رأی جوانان پرشور مؤمن را بر رأی دیگران و حتی بر رأی خود مقدم داشت و سلاح برداشت و عازم جبهه نبرد شد. جالب این که فرمان وشاورهم فی الامر(148) پس از شکست احد نازل شد و با اینکه به خاطر عمل به طرح اصحاب، مسلمانان در جنگ احد شکست خوردند ولی خداوند فرمان می‏دهد: باز هم با آنان مشورت کن.(149) البته تصمیم‏گیری نهایی با رهبر است: زیرا قرآن در پایان همین آیه به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می‏گوید: فاذا عزمت فتوکل علی الله هرگاه تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن و کار را شروع کن.(150)