آیه
فَإِنِ اسْتَکْبَرُواْ فَالَّذِینَ عِندَ رَبِّکَ یُسَبِّحُونَ لَهُ بِالَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا یَسْئَمُونَ
ترجمه
و اگر (گروهی از مردم از عبادت خداوند) تکبّر ورزیدند، پس (باکی نیست زیرا) کسانی (از فرشتگان) که نزد پروردگارت هستند شب و روز برای اوتسبیح میگویند و خسته نمیشوند.
پیام ها
1- سرپیچی از سجده و عبادت، نمونه بارز استکبار است. «و اسجدوا للّه... فان استکبروا»
2- تکبّر مانع بندگی است. «و اسجدوا... فان استکبروا...»
3- با عرضه کردن الگوهای برتر، غرور متکبران را بشکنید. اگر انسانهای متکبّر سجده نمیکنند مهم نیست، زیرا فرشتگان بدون خستگی سجده میکنند. «فالّذین عند ربّک یسبّحون»
4- خداوند پیامبرش را در برابر مستکبران دلداری میدهد. «فالّذین عند ربّک»
5 - اگر همهی انسانها نیز عبادت الهی را ترک کنند فرشتگان و جهان هستی تسلیم خدا هستند. «فان استکبروا فالّذین عند ربّک یسبحون»
کی شود دریا ز پوز سگ نجس - کی شود خورشید از پف منطمس
گر جملهی کائنات کافر گردند - بر دامن کبریایش ننشیند گرد
6- تسبیح، کار فرشتگان است و تسبیح گویان زمینی، شبیه فرشتگان هستند. «یسبّحون له»
7- تسبیح، قلّهی عبادت است. (در آیه قبل سخن از عبادت بود، در این آیه سخن از تسبیح است) «ایاه تعبدون... یسبّحون له»
8 - شب و روز، وسیله شناخت خدا و عبادت او هستند نه آنکه خود پرستش شوند. «یسبّحون له بالّیل...»
9- عبادت در شب، مورد تأکید بیشتری است. نام شب قبل از روز آمده است). «بالّیل و النّهار»
10- فرشتگان شبانه روز، تسبیحگو هستند. (کلمه «یسبّحون» نشانه استمرار است به علاوه کلمه شب و روز نیز نشانه دوام است.)
11- فرشتگان در تسبیح خداوند اخلاص دارند، «یسبّحون له...» و نفرمود: «یسبّحونه» پس ما نیز اخلاص داشته باشیم.