آیه
حم
تَنزِیلٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
کِتَابٌ فُصِّلَتْ آیَاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیّاً لِّقَوْمٍ یَعْلَمُونَ
بَشِیراً وَنَذِیراً فَأَعْرَضَ أَکْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا یَسْمَعُونَ
ترجمه
حا، میم.
(این قرآن) از طرف خداوند بخشندهی مهربان نازل شده است.
کتابی که آیات آن به روشنی بیان شده است، قرآنی عربی، برای مردمی که میدانند.
(کتابی) بشارت دهنده و هشدار دهنده؛ پس (با این حال) بسیاری از مردم رویگردان شدند و (ندای قرآن را) نمیشنوند.
نکته ها
کلمه «انزلنا» به معنای نزول دفعی و کلمه «تنزیل» به معنای نزول تدریجی است و شاید برای جمع میان دو تعبیر «انزلنا» و «تنزیل» بتوان گفت که مفاهیم و محتوای قرآن یکدفعه در شب قدر بر قلب مبارک پیامبر اسلامصلی الله علیه وآله نازل شده، ولی الفاظ و قالبها به تدریج نازل شده است.**تفسیر راهنما.***
هر کجا سخن از نزول قرآن است، نشانهای از تربیت، قاطعیّت، عزّت، حکمت و رحمت در کار است.
«تنزیل من ربّ العالمین»**واقعه، 80 و حاقّه، 43.***
«تنزیل الکتاب لاریب فیه»**سجده، 2.***
«تنزیل من اللّه العزیز الحکیم»**جاثیه، 2 و احقاف، 2.***
«تنزیل من الرّحمن الرّحیم»**فصّلت، 2.***
«تنزیل من حکیم حمید»**فصّلت، 42.***
پیام ها
1- قرآن به تدریج در صحنههای گوناگون نازل گشته است. «تنزیل»
2- قرآن، نزول تدریجی آن و هدف از نزول آن، برخاسته از رحمت گسترده و ابدی اوست. «تنزیل من الرّحمن الرّحیم»
3- قرآن در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به صورت کتابی موجود بوده است. «کتاب»
4- تجلیل از یک شخص یا کتاب، گاهی ضروری است. («فصّلت، آیاته، عربیّاً، نذیراً، بشیراً» صفات قرآن است.)
5 - قرآن از هر چیزی که در هدایت و رشد مردم مؤثّر است (مانند اوامر و نواهی، قصهها و عبرتها، استدلالها، مثلها، بیان نعمتها، آیندهی بشر، حوادث قیامت، بیان عوامل عزّت و سقوط و...) به تفصیل و قاطعانه و شفّاف و بدون ابهام سخن گفته است. «فصّلت آیاته»
6- نه تنها محتوا بلکه الفاظ قرآن از خداست. «تنزیل... قرآناً عربیاً»
7- تفصیل و شیوایی قرآن را کسانی درک میکنند که به زبان عربی آشنا باشند. «قرآناً عربیاً لقوم یعلمون» (شاید مراد از «یعلمون» علم به زبان عربی باشد)
8 - قرآن برای همهی مردم نازل شده «هُدیً للناس»**انعام، 91.*** لکن تنها اهل علم و تقوا از آن بهرهمند میشوند. «لقوم یعلمون - هدیً للمتّقین»
9- علم، تنها خواندن و نوشتن نیست، بلکه فهم حقیقت است. «لقوم یعلمون» (با توجّه به این که بسیاری از هدایت یافتگان صدر اسلام قدرت خواندن و نوشتن نداشتند).
10- بیم و امید در کنار هم لازم است. «بشیراً و نذیراً»
11- اکثریّت، دلیل حقانیّت نیست. «فاعرض اکثرهم»
12- دلیل اعراض مردم از قرآن، جهل آنان است. «لقوم یعلمون... فاعرض اکثرهم»
توضیحات