تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر سوره فصلت
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 41. فصلت آیه 1-4

آیه
حم
تَنزِیلٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ‏
کِتَابٌ فُصِّلَتْ آیَاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیّاً لِّقَوْمٍ یَعْلَمُونَ‏
بَشِیراً وَنَذِیراً فَأَعْرَضَ أَکْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا یَسْمَعُونَ‏
ترجمه
حا، میم.
(این قرآن) از طرف خداوند بخشنده‏ی مهربان نازل شده است.
کتابی که آیات آن به روشنی بیان شده است، قرآنی عربی، برای مردمی که می‏دانند.
(کتابی) بشارت دهنده و هشدار دهنده؛ پس (با این حال) بسیاری از مردم روی‏گردان شدند و (ندای قرآن را) نمی‏شنوند.
نکته ها
کلمه «انزلنا» به معنای نزول دفعی و کلمه «تنزیل» به معنای نزول تدریجی است و شاید برای جمع میان دو تعبیر «انزلنا» و «تنزیل» بتوان گفت که مفاهیم و محتوای قرآن یکدفعه در شب قدر بر قلب مبارک پیامبر اسلام‏صلی الله علیه وآله نازل شده، ولی الفاظ و قالب‏ها به تدریج نازل شده است.**تفسیر راهنما.***
هر کجا سخن از نزول قرآن است، نشانه‏ای از تربیت، قاطعیّت، عزّت، حکمت و رحمت در کار است.
«تنزیل من ربّ العالمین»**واقعه، 80 و حاقّه، 43.***
«تنزیل الکتاب لاریب فیه»**سجده، 2.***
«تنزیل من اللّه العزیز الحکیم»**جاثیه، 2 و احقاف، 2.***
«تنزیل من الرّحمن الرّحیم»**فصّلت، 2.***
«تنزیل من حکیم حمید»**فصّلت، 42.***
پیام ها
1- قرآن به تدریج در صحنه‏های گوناگون نازل گشته است. «تنزیل»
2- قرآن، نزول تدریجی آن و هدف از نزول آن، برخاسته از رحمت گسترده و ابدی اوست. «تنزیل من الرّحمن الرّحیم»
3- قرآن در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به صورت کتابی موجود بوده است. «کتاب»
4- تجلیل از یک شخص یا کتاب، گاهی ضروری است. («فصّلت، آیاته، عربیّاً، نذیراً، بشیراً» صفات قرآن است.)
5 - قرآن از هر چیزی که در هدایت و رشد مردم مؤثّر است (مانند اوامر و نواهی، قصه‏ها و عبرت‏ها، استدلال‏ها، مثل‏ها، بیان نعمت‏ها، آینده‏ی بشر، حوادث قیامت، بیان عوامل عزّت و سقوط و...) به تفصیل و قاطعانه و شفّاف و بدون ابهام سخن گفته است. «فصّلت آیاته»
6- نه تنها محتوا بلکه الفاظ قرآن از خداست. «تنزیل... قرآناً عربیاً»
7- تفصیل و شیوایی قرآن را کسانی درک می‏کنند که به زبان عربی آشنا باشند. «قرآناً عربیاً لقوم یعلمون» (شاید مراد از «یعلمون» علم به زبان عربی باشد)
8 - قرآن برای همه‏ی مردم نازل شده «هُدیً للناس»**انعام، 91.*** لکن تنها اهل علم و تقوا از آن بهره‏مند می‏شوند. «لقوم یعلمون - هدیً للمتّقین»
9- علم، تنها خواندن و نوشتن نیست، بلکه فهم حقیقت است. «لقوم یعلمون» (با توجّه به این که بسیاری از هدایت یافتگان صدر اسلام قدرت خواندن و نوشتن نداشتند).
10- بیم و امید در کنار هم لازم است. «بشیراً و نذیراً»
11- اکثریّت، دلیل حقانیّت نیست. «فاعرض اکثرهم»
12- دلیل اعراض مردم از قرآن، جهل آنان است. «لقوم یعلمون... فاعرض اکثرهم»
توضیحات