علمای دین نه تنها از استاد خود درس علم و دانش میآموزند، بلکه سیر و سلوک معنوی خویش را زیر نظر اساتید عارف بالله سپری مینمایند. علامه مجلسی همزمان با طی مدارج علمی و سریعتر از آن مدارج معنوی و کمالات روحی را پیمود تا آنجا که مصداق واقعی «عالم ربّانی» گشت.
این ادعا با مروری بر سجایای اخلاقی ایشان کاملا روشن میشود.
از جمله خصائص بارز اخلاقی علامه میتوان به این موارد اشاره نمود:
1 - یاد خداوند:
شاگرد گرانقدر او «سید نعمت اللّه جزائری» در مورد استاد خود گفته است:علامه هیچگاه از یاد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام میداد.
2 - زیارت:
علامه به «زیارت» ائمه هدی علیهمالسلام اهمیت فراوان میداد و با وجود مشکلات آن زمان و امکانات بسیار ابتدایی برای مسافرت، چندین بار به زیارت ائمه عراق، بقیع و مشهد مقدس نائل شد و هر بار مدتی طولانی در جوار آن بزرگواران سکنی گزید.
او چند بار نیز به حج خانه خدا مشرف شد.
3 - توسل:
توجه خاص به توسل به معصومین علیهمالسلام باعث گردید علامه مجلسی پیرامون ادعیه و زیارات مطالب فراوانی در بحار الانوار بیاورد و بجز آن، چند کتاب مستقل نیز در موضوع ادعیه و زیارت تألیف نماید از جمله:
«زاد المعاد» که مرجعی مهم در کتب ادعیه متأخر است و«تحفة الزائر» و ترجمههایی از زیارت جامعه کبیره و دعای سمات و...
4 - زهد و پارسایی:
یک ویژگی بسیار مهم در زندگی این بزرگ مرد، زهد و پارسایی و ساده زیستی اوست. علامه در عهد صفوی میزیست و شیخ الاسلام حکومت صفوی بود و در یک کلام، تمام امکانات دولت در اختیار او بود، اما با همه اینها زندگی شخصی علامه در نهایت زهد و سادگی سپری میشد.
5 - تواضع:
تواضع علامه مجلسی از دیگر خصائص اوست. علامه هیچگاه به مقام اجتماعی و بالا و پایین بودن موقعیت یا سنّ افراد نگاه نمیکرد.
او از سید علی خان مدنی، شارح گرانقدر صحیفه سجادیه مطالب فراوانی در بحار آورده است و میدانیم که سید علی خان 15 سال کوچکتر از علامه بوده و از حیث مقام و منزلت اجتماعی هم به او نمیرسید.
خلاصه اینکه جمع شدن همه این خصائص روحی و کمالات معنوی با علم و دانش گسترده علامه، از او شخصیتی ممتاز ساخته بود که در تاریخ مثل و مانندی برای او دشوار پیدا میشود.