تربیت
Tarbiat.Org

عفت و اعمال منافی با عفت در روایات معصومین (علیه السلام)
نامشخص

5-1- عفت در تأمین نیاز به دریافت تحسین

یکی از نیازهای انسان درخشیدن و تحسین شنیدن از غیر است. هیچ انسانی نمی‏تواند ادعا کند که حس تحسین شنیدن از غیر در وجودش نیست، کمااینکه انسانی پیدا نمی‏شود که ادعای بی‏نیازی مطلق از غذا، خواب و شهوات جنسی بنماید.
نیاز به دریافت تحسین امری عمیق در وجود انسان است که باید ارضاء شود. انسان باید برای دریافت تحسین در یکی از ابعاد وجودی و زندگی خود بدرخشد تا تحسین دریافت کند و بدین طریق ارضاء گردد.
منشاء این نیاز خداوند متعال است، بدین معنی که خداوند این حس نیاز را در وجود تمام مخلوقات تعبیه کرده است. اما هدف و مقصود خداوند این بوده است که این نیاز فقط و فقط با جلب توجه خودش و دریافت تحسین از خداوند ارضاء گردد.
علت اینکه یک انسان با تمام تحسین‏هایی که در طول عمرش از انسان‏هایی مانند خود دریافت می‏کند ولی ارضاء نمی‏گردد و پس از چندی خود را به احترام دیگری نیازمند و ملول از احترام‏های گذشته می‏بیند همین است که فقط این نیاز با دریافت تحسین حقیقی و جلب نظر مبدأ هستی ارضاء می‏شود و لاغیر. متاسفانه انسان‏ها که نسبت به این حقیقت جاهل یا غافلند ارضاء آنرا در جایی دیگر جستجو می‏کنند، در حالی که پاسخ آرام‏بخشی هم دریافت نمی‏کنند.
البته انسان‏ها در ارضاء نیاز دریافت تحسین از غیر خداوند قابل تقسیم و طبقه‏بندی هستند.
برخی با درخشیدن متعالی و در زمینه‏های موضوعات ارزشمند مانند معنویت، علم، هنر، خدمت و... به دنبال ارضاء نیاز تشویق دیدن و خیره کردن انظار توسط غیر خداوند هستند و برخی انسان‏ها به موضوعات فاقد ارزش متعالی تمسک می‏جویند.
برخی از طریق اعمال و رفتار عجیب و غریب فاقد فایده و برخی با اعمال زشت و مضر به حال جامعه دنبال تحسین شدن هستند.
برخی نیز به دم‏دسترین امور مانند جسم خود، شکل خود و تیپ و اندام خود که برای بدست آوردنش نیاز به هیچ زحمتی نیست متوسل می‏شوند.
این گروه وقتی عجز خود را برای درخشیدن با امور متعالی مانند معنویت، علم، هنر، خدمت دریافتند و حتی خود را از انجام کارهای عبث یا خطرناک برای شهرت و خیره کردن انظار به خود عاجز یافتند، به طور ناخودآگاه به جسم و شکل خود پناه می‏آورند و با عرضه جسم خود پس از دست‏کاری و آرایش و پوشش جلف به دنبال دریافت تحسین گفتاری یا رفتاری از غیر برمی‏آیند.
بنابراین انسان‏ها در ارضاء حس نیاز دریافت تحسین و شهرت و آفرین شنیدن و خیره نمودن انظار به خود دو نوع برخورد دارند: اول برخورد عفیفانه و دوم برخورد دور از عفت.
کسانی که از معرفت بالای خداشناسی و انسانشناسی(19) و عقل کامل و آزاد(20) برخوردارند، فقط و فقط این نیاز را با جلب نظر خداوند و تحسین شنیدن از او دنبال می‏کنند. اگرچه تمام انسان‏ها بالاخره آنان را تحسین می‏کنند که خود در حقیقت تجلی این دنیایی و زمینی تحسین خداوند است، اما هرگز به دنبال جلب تحسین از غیر خدا نیستند.
تحسین یا عدم تحسین بلکه تکذیب و مذمت انسان‏ها در نزد این گروه یکسان است، لذا از این بابت در آرامش هستند. آنان راه فطرت و نهایت عفت را در تأمین این نیاز رعایت کرده‏اند.
از همین گروه کسانی هستند که حس تحسین برانگیزی غیر را با امور متعالی مانند معنویت، علم، خدمت و هنر جستجو می‏کنند، زیرا این امور به نوعی تجلی افعال خداوند است. این گروه نیز عفت را در ارضاء این نیاز رعایت کرده‏اند.