تربیت
Tarbiat.Org

جایگاه تاریخی حادثه‌ها و هنر اصحاب کربلا در فهم آن
اصغر طاهرزاده

زندگی در بیرون تاریخ

بعضی‌ها اصلاً نمی‌فهمند در دنیایی که در آن زندگی می‌کنند چه می‌گذرد، معنای زندگی را آن می‌دانند که غذایی بخورند و تفریحی بکنند، این‌ها بیرون تاریخ زندگی می‌کنند و احساساتی ماورای میل‌های مربوط به تن مادی ندارند، این‌ها با همین محدودیت و تنگی شخصیتِ همراه با حرص‌ها و محدودیت‌هایش به سر می‌برند، این‌ها را مقایسه کنید با شخصیت حضرت علی(ع) که می‌فرمایند: «هَیْهَاتَ أَنْ یَغْلِبَنِی هَوَایَ وَ یَقُودَنِی جَشَعِی إِلَى تَخَیُّرِ الْأَطْعِمَةِ وَ لَعَلَّ بِالْحِجَازِ أَوْ الْیَمَامَةِ مَنْ لَا طَمَعَ لَهُ فِی الْقُرْصِ وَ لَا عَهْدَ لَهُ بِالشِّبَعِ أَوْ أَبِیتَ مِبْطَاناً وَ حَوْلِی بُطُونٌ غَرْثَى وَ أَكْبَادٌ حَرَّى أَوْ أَكُونَ كَمَا قَالَ الْقَائِلُ»
وَ حَسْبُكَ دَاءً أَنْ تَبِیتَ بِبِطْنَةٍ

وَ حَوْلَكَ أَكْبَادٌ تَحِنُّ إِلَى الْقِد(53)

هیهات كه هواى نفس بر من چیره گردد، و حرص و طمع مرا وا دارد كه طعام‌هاى لذیذ برگزینم، در حالى‌كه در «حجاز» یا «یمامه» كسى باشد كه به قرص نانى نرسد، و یا هرگز شكمى سیر نخورد، یا من سیر بخوابم و پیرامونم شكم‏هایى باشد كه از گرسنگى به پشت چسبیده، و جگرهاى سوخته وجود داشته باشد، یا چنان باشم كه شاعر گفت: «این درد تو را بس كه شب را با شكم سیر بخوابى و در اطراف تو شكم‏هایى گرسنه و به پشت چسبیده باشند».
با همین فرهنگ که علی(ع) متذکر آن هستند و خود را مطابق با آن پرورانده‌اند، امام حسین(ع) و اصحاب بزرگوار آن حضرت در تاریخِ خود حاضر بودند و تحمل یک ظلم در اقصا نقاط کشور را نداشتند که بر انسانی وارد شود. وسعت این انسان‌ها را وقتی در قیامت حاضر می‌شوند ملاحظه کنید که قرآن چگونه موقعیت آن‌ها را وصف می‌کند و بهشت آن‌ها را شرح می‌دهد، وقتی می‌فرماید: «وَ سارِعُوا إِلى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقین‏»(54) و شتاب كنید براى رسیدن به مغفرت الهی و بهشتى كه وسعت آن، آسمانها و زمین است؛ و براى پرهیزکاران آماده شده است. بهشتی که عرض آن آسمان‌ها و زمین را شامل می‌شود بهشت انسان‌هایی است که در زندگی خود در همه‌ی تاریخ حاضر بوده‌اند و خود را از خودخواهی‌ها و اکنون‌زدگی‌ها رهانیده‌اند.