1 - همانگونه که در ذیل آیه 34 سوره اعراف گفتیم بعضی از دین سازان عصر ما به آیاتی مانند لکل امة اجل... که در قرآن دو بار آمده است برای نفی خاتمیت پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) استدلال کرده و چنین نتیجه گرفته اند که هر دین و مذهبی سرانجام پایان می گیرد و جای خود را به مذهب دیگری می دهد.
در حالی که ((امت)) به معنی گروه و جماعت است، نه به معنی مذهب و خصوصا پیروان یک مذهب.
هدف این آیات آن است که قانون حیات و مرگ مخصوص افراد نیست بلکه ملتها و گروهها نیز مشمول این قانون هستند، و به هنگامی که در مسیر ظلم و فساد قرار گیرند منقرض خواهند شد.
مخصوصا در مورد بحث با توجه به آیه قبل و بعد از آن بروشنی این حقیقت ثابت می شود که سخن از نسخ مذهب در میان نیست، بلکه از نزول عذاب و نابود شدن یک گروه و ملت است، زیرا هم آیه قبل و همه آیه بعد هر دو از عذاب و مجازات دنیا بحث می کند.
2 - با توجه به آیات فوق این سؤال پیش می آید که آیا جامعه های اسلامی نیز گرفتار مجازات و عذاب در این جهان می شوند؟.
@@تفسیر نمونه جلد 8 صفحه 312@@@
پاسخ این سؤال مثبت است، زیرا هیچ دلیلی نداریم که این امت مستثنی باشند، بلکه این قانون درباره همه امتها و ملتها است، و اینکه در بعضی از آیات قرآن (انفال - 33) خوانده ایم که خداوند این امت را مجازات نخواهد کرد، مشروط به یکی از دو شرط است: یا بودن پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) در میان آنها و یا استغفار و توبه از گناه، نه بی قید و شرط.
3 - آیات فوق بار دیگر این حقیقت را تاءکید می کند که به هنگام نزول عذاب درهای توبه بسته می شود و پشیمانی سودی نخواهد داشت، دلیل آن هم روشن است زیرا توبه در چنین حالی، شبیه توبه اجباری و اضطراری است و چنین توبه ای بی ارزش می باشد.
@@تفسیر نمونه جلد 8 صفحه 313@@@