آری؛ میشود زحمت كشید، و نسبت به سخن معصوم و آیات قرآن به اطمینان رسید، چنین عقل و استعدادی در ما نهفته است، باید آن را به كار گیریم. هیچ راهی برای اعتقاد مطلق به قرآن جز خود قرآن نیست، اگر در یك سوره از قرآن به خوبی تدبّر نمایید یقین پیدا میكنید، كه این كلمات، كلمات الهی است و از مقامی صادر شده كه آن مقام، مقام خالق انسان و جهان است و جوانبی از ابعاد انسان را در نظر دارد كه هرگز انسانها به خودیخود نمیتوانند متوجّة آن جوانب بشوند. حالا كه قلب به این مرحله رسید، آیا درست است آن عادت قبلی را داشته باشیم و بخواهیم در مقابل سخنان خدا چون و چرا كنیم؟ وقتی قلبمان موضوع را تصدیق میكند دیگر انصاف آن است كه آن موضوع را به عنوان یك سرمایة سیر و سلوكی بگیریم و اجازه ندهیم «وَهْم» و «عقلِ چون و چرا» میدان عملمان را تحتتأثیر خود قرار دهند. این چون و چراها مربوط به سن نوجوانی است كه هنوز انسان به مقام تصدیق دین و دیانت نرسیده است. این كه پس از تصدیق سخن خدا و كلمات معصومین(ع) باز چون و چرا میكنیم، اسمش عادتِ ماندن در دوران نوجوانی است، این دیگر بد است. یعنی عادتی كه در دورانی داشتهایم كه هر چیزی را نقد میكردیم، این عادت را بیاوریم در جایی كه میتوان با خودِ حقیقت روبهرو شد. گفت:
تا به دریا سیر اسب و زین بود
بعد از آنش مركب چوبین بود
تا لب دریا باید با اسب حركتكرد، حالا یكی بگوید كه من میخواهم روی سطح دریا را هم با اسب بروم، خوب؛ خفه میشود! اگر بخواهیم تا آخر عمر بگوییم این آیه راست میگوید یا نه، پس چه موقع وارد دینداری شویم و از بركات دینداری بهره بگیریم؟ باید عقل قدسی پیدا كنید تا رابطه شما با سخنان معصومین، رابطة پذیرش و انجام باشد. اگر دلیل روشن به تو گفت كه این حرفها از طرف معصوم است، دیگر عقل تبعیت از سخن معصوم را در خود رشد دهید. شما این عقل را دارید، تلاش كنید به كار بگیرید، نگذارید تا آخر عمر این عقل در حاشیه باشد. اگر هنوز هم در مقابل سخن معصوم چون و چرا كنید، دیگر این عقل، عقل كودكانه است، نباید انسان خود را فریب دهد و این روحیه را نشانة عقلمداری خود بداند، غافل از اینكه از عقل بزرگی خود را محروم كرده است. تو با عقل جستجوگر و چون و چرا، تلاش كن بفهمی این كلمات مربوط به امام معصوم است ولی وقتی مطمئن شدی گویندهاش معصوم است، دیگر آن عقل را كنار بگذار و عقل قدسی را بگیر كه آن عقل به جای چون و چرا، آن كلمات را میبلعد. با پرورش عقل قدسی به مقامی میرسید كه وقتی سخنان معصومین(ع) را میشنوید، دیگر مقاومت در مقابل دستورات آنها برایتان معنی نمیدهد. اگر میبینید پیامبر خدا«صلّیاللهعلیهوآلهسلّم» این همه تسلیم حق است، چون آنهمه عاقل است. فكری برای خود بكنید كه وقتی با دستورات امامان روبهرو میشوید، چطور عمل كنید. هنر داشته باشید، حرف معصوم را بپذیرید.
با این مقدّمات كه عرض شد، باید ابتدا نسبت خود را با جملات امام معصوم اصلاح كنیم و با یك عقل هدایتپذیر با آن برخورد كنیم.