تربیت
Tarbiat.Org

جایگاه رزق انسان در هستی
اصغر طاهرزاده

پاورقی ها

1 - تعبیر «من و تو» نام كتاب مارتین بوبر نویسندة اتریشی است.
2 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 630.
3 - مستدرك‌الوسائل، ج 13 ص 31.
4 - سوره هود، آیه 6
5 - سوره فجر، آیات 15 تا 18.
6 - تحف‌العقول، قسمت روایات امام باقر(ع)، حدیث اوّل.
7 - سوره نور، آیه33.
8 - نهج‌الفصاحه،حدیث شماره 624.
9 - كافی، ج 5، ص 80.
10 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 325.
11 - پیامبر(ص) در مورد حضرت می‌فرمایند: «علیٌّ مَعَ‌الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَ عَلیٍّ، یَدُورُ مَعَهُ حَیْثُ دارَ، وَ لَنْ یَفْتَرِقا حَتّی یَرِدا عَلیَّ الْحَوْض» یعنی؛ علی با حق و حق با علی است، هركجا او باشد حق به آن می‌گراید، و از هم جدا نمی‌شوند تا در حوض كوثر به من باز گردند (تاریخ بغداد ج14 ص321- مجمع‌الزوائد ج7 ص236، نقل از ترجمه الغدیر ج5 ص296).
12 - نهج‌الفصاحه گرد آورنده و ترجمه آقای ابولقاسم پاینده، سازمان چاپ و انتشارات جاویدان، حدیث شماره 2300 و مستدرك الوسائل ج 13، ص 31.
13 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 28.
14 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2447.
15 - امام‌حسین(ع) برای جلوگیری از این‌گونه سوء استفاده‌ها می‌فرمایند: « لِرَجُلٍ یَا هَذَا لا تُجَاهِدْ فِی الرِّزْقِ جِهَادَ الْغَالِبِ وَ لَا تَتَّكِلْ عَلَى الْقَدَرِ اتِّكَالَ مُسْتَسْلِمٍ فَإِنَّ ابْتِغَاءَ الرِّزْقِ مِنَ السُّنَّةِ وَ الْإِجْمَالَ فِی الطَّلَبِ مِنَ الْعِفَّةِ وَ لَیْسَ الْعِفَّةُ بِمَانِعَةٍ رِزْقاً وَ لَا الْحِرْصُ بِجَالِبٍ فَضْلاً وَ إِنَّ الرِّزْقَ مَقْسُومٌ وَ الْأَجَلَ مَحْتُومٌ وَ اسْتِعْمَالَ الْحِرْصِ جَالِبُ الْمَآثِمِ». امام‌حسین(ع) به مردی فرمود: ای فرد! در طلب رزق نه آنچنان تلاش كن كه همة تلاش تو طلب رزق باشد، و نه آنچنان كار را به تقدیر واگذار كه دست‌بسته تسلیم شوی، چرا كه طلب رزق،‌ سنت است و حریص نبودن، از عفت، و عفت‌ورزیدن در طلب رزق موجب نمی‌شود كه رزق از تو منع شود و نه این‌كه حرص موجب ‌شود كه اضافه‌تر به‌دست آید. رزق تقسیم شده است و اجل هركسی حتمی است و حرص‌زدن در رزق زمینة ایجاد گناه است. (مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 35).
16 - تفسیر نهج‌البلاغه، محمد تقی جعفری«رحمة‌الله‌علیه»، ج5، ص46.
17 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 380.
18 - نهج‌الفصاحه ابوالقاسم پاینده، حدیث شماره 2310.
19 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2704.
20 - كافی، ج 5، ص 82.
21 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2148.
22 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2082.
23 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2642.
24 - اصول كافی، ج5، ص81.
25 - تفسیر المیزان، ذیل آیه66 سوره نمل.
26 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2214.
27 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 1627.
28 - رسول‌خدا(ص) می‌فرمایند: مؤمنانِ فقیر را بشارت دهید به آسودگی آن‌ها در روز قیامت، قبل از ثروتمندان، به اندازه پانصدسال، به طوری‌كه آن فقرا در آن حال در بهشت‌اند و اغنیاء در حال حساب پس دادن (نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2369).
29 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 371.
30 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 3051.
31 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2427.
32 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 1909.
33 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2064
34 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2673.
35 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 3047.
36 - غررالحكم، حدیث شماره 5411.
37 - نهج‌الفصاحه، قسمتی از حدیث شماره 921.
38 - نهج‌البلاغه، خطبه 143.
39 - نهج‌البلاغه، كلمات قصار شماره 137.
40 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 624.
41 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 853.
42 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2527.
43 - سوره هود، آیه 6.
44 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 624.
45 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 3051.
46 - نهج‌البلاغه، حكمت 349.
47 - نهج‌البلاغه، كلمات قصار، شماره 267.
48 - نهج‌البلاغه، كلمات قصار، شماره 379.
49 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2527.
50 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 681.
51 - نهج‌البلاغه، كلمات قصار، شماره 379.
52 - نهج‌البلاغه، خطبه 109.
53 - نهج‌البلاغه، كلمات قصار، شماره 93.
54 - همان - كلمات قصار، شماره 94.
55 - نهج‌الفصاحه حدیث شماره776.
56 - اصول كافی، ج2 ص335.
57 - نهج‌البلاغه، كلمات قصار، شماره 431.
58 - سوره جمعه،‌ آیه 6و 7.
59 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره32.
60 - سوره كهف، آیه7.
61 - نهج الفصاحه، حدیث شماره 556.
62 - نهج‌البلاغه، خطبه 91.
63 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره332.
64 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 325.
65 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 67.
66 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره24.
67 - كافی ج 5، ص 81.
68 - در رابطه با مسأله فوق می‌توانید به سلسله مباحث شرح حدیث «ای اباذر» جلسه 86 مراجعه فرمایید.
69 - برای بررسی بیشتر در موضوع فوق به سلسله مباحث شرح حدیث «ای اباذر» جلسات 91 و 92 مراجعه فرمایید.
70 - برای شرح بیشتر این آیات می‌توانید به بحث تفسیر سوره عنكبوت جلسه 24 رجوع فرمایید.
71 - سوره اسراء، آیات 30 و 31.
72 - سوره اسراء، آیه 9.
73 - سوره اسراء، آیه26.
74 - سوره اسراء، آیه27.
75 - سوره اسراء، آیه29.
76 - سوره اسراء ، آیه30.
77 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2803.
78 - سوره بقره، آیه268.
79 - سوره اسراء، آیه 31.
80 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره566.
81 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره918.
82 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره1058.
83 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره1909.
84 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 681.
85 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره32.
86 - مجموعه ورّام، ج 2، ص 215.
87 - سوره هود، آیه 6.
88 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 29.
89 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 414.
90 - سوره هود، آیه6.
91 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2310.
92 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 1985.
93 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 13.
94 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 35.
95 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2369.
96 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 371.
97 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 573.
98 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 308
99 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2391.
100 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 36.
101 - كافی، ج 2، ص 335.
102 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 27.
103 - مستدرك‌الوسائل،ج 13، ص 28.
104 - مستدرك‌الوسائل،ج 13 ص، 28.
105 - همان.
106 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 29.
107 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 32.
108 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 32.
109 - همان.
110 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 32.
111 - همان.
112 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 32.
113 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 33.
114 - همان.
115 - همان.
116 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 33.
117 - همان.
118 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 33.
119 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 37.
120 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 35.
121 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 35.
122 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 35.
123 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 36.
124 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 37.
125 - مستدرك‌الوسائل، ج 13، ص 37.
126 - كافی، ج 5، ص 80.
127 - كافی، ج 5، ص 80.
128 - كافی، ج 5، ص 81.
129 - كافی، ج 5، ص 81.
130 - وسائل‏الشیعه، ج 17، ص46.
131 - نهج‌الفصاحه، حدیث شماره 2430.
132 - الكافی، ج 2، ص 553، باب الدعاء للرزق.