متن حدیث :
اکبر العیب ان تعیب ما فیک مثله.(55)
ترجمه :
بزرگتر عیب تو آنست که عیب کنی مردم را بچیزیکه مثل آن در تو باشد.
ای عزیز من که عیبجوئی مردم کردن از علامات خباثت نفس و دنائت طبع و عیبناک بودن است چه هر عیبدار طالب اظهار عیوب مردم است.
و در حدیث نبوی است که هر که ظاهر کند عمل ناشایست کسی را مثل آنست که خود بجا آورده.(56)
و بتجربه ثابت است که هر که بنای عیبجوئی مردم نهاد ایشانرا رسوا کرد و خود را بیاعتماد.(57)
پس احمق آن کسی است که خود به هزار عیبآلوده و سرتاپای او را معصیت فرو گرفته چشم از عیوب خود پوشیده و زبان بعیوب مردم گشوده.
همه حمال عیب خویشتنند - طعنه بر عیب دیگران چه زنند
مکن عیب خلق ایخردمند فاش - بعیب خود از خلق مشغول باش
منه عیب خلق ای فرومایه پیش - که چشمت فرو دوزد آن عیب خویش
گرفتم که خود هستی از عیب پاک - تعنت(58) مکن بر من عیب ناک
قال امیر المؤمنین علیه السلام: من نظر فی عیوب غیره فانکرها ثم رضیها لنفسه فذلک الاحمق بعینه.(59)
یعنی امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود که هر که نظر کند در عیبهای دیگران و زشت شمرد و نپسندد از ایشان ولکن از خودش آن عیبها را بپسندد چنین کس عین احمق است.
و قال رسول الله صلی الله علیه و آله: اذا اراد الله بعبد خیراً الهاه عین محاسنه و جعل مساویة بین عینیه و کرهه مجالسة المعرضین عن ذکر الله.(60)
بطرف بوستانش گفته سعدی - دو پندم داد شیخ سهروردی
یکی بر عیب مردم دیده مگشا - دوم پرهیز کن از خودپسندی