متن حدیث :
من اسرع الی الناس بما یکرهون قالوا فیه مالا یعلمون.(242)
ترجمه :
کسی که شتاباند بسوی مردمان چیزی را که مکروه شمرند و دوست نداشته باشند که بایشان گفته شود لاجرم بگویند در حق او چیزی را که ندانند بواسطه غالب شدن قوه غضبیه بر عقول ایشان نزد شنیدن ناملایم و مکروه پس کسیکه عزت و آبروی خود را خواهد چیزی را که مردم ناخوش دارند بآنها نگوید خواه از روی جدی باشد یا از روی مزاح.
بدهقان نادان چه خوش گفت زن - بدانش سخن گوی یا دم مزن
مگو آنچه طاقت نداری شنود - که جو کشته گندم نخواهد درود
چه دشنام گوئی دعا نشنوی - بجز کشته خویش میندروی
چه نیکو زده است این مثل برهمن - بود حرمت هر کس از خویشتن
ابان بن احمر روایتکرده که شریک بن اعور که یکی از اصحاب با اخلاص امیرالمؤمنین علیه السلام بوده بر معاویه وارد شد معاویه لعنه الله گفت که تو شریکی و خدا شریک ندارد و تو پسر اعوری و چشم صحیح بهتر از اعور است و تو زشتی و جید بهتر از زشتی است با این حال چگونه سید و بزرگ قوم خود شدی!؟
شریک گفت تو معاویهای و معاویه یعنی ماده سگی که عوعو کند و سگها را بصدا درآورد و تو پسر صخری و سهل بهتر از صخر است و تو پسر حربی و سلم و صلاح بهتر از حرب و جنگ است و تو پسر امیهای و امیه مصغر امه است که کنیزکی باشد با اینحال چگونه خود را امیرالمؤمنین گفتی معاویه در غضب شد شریک از نزد او بیرون شد و میگفت:
ایشتمنی معاویة بن صخر - و سیفی صارم و معی لسانی
فلا تبسط علینا یابن هند - لسانک ان بلغت ذری الامانی(243)
و هم نقل است که وقتی معاویه بعقیل گفت مرحبا به آن کسی که عمویش ابولهب است عقیل گفت و اهلاً بآن کسی که عمهاش حمالةالحطب است معاویه گفت ای عقیل چه گمان میبری در حق عمویت ابولهب و او را در چه حال فرض میکنی گفت هر گاه داخل جهنم شدی بطرف دست چپ خود نظر افکن خواهی یافت او را که عمهات را فراش خود قرار داده و بر روی او خوابیده آنوقت ببین ناکح بهتر است یا منکوج و عمه معاویه همان حمالةالحطب زوجه ابولهب است که امجمیل نامش است.(244)
قال علی بن الحسین (علیه السلام) من رمی الناس بما فیهم رموه بما لیس فیه.(245)
یعنی کسیکه بدگوئی کند برای مردم بچیزیکه در ایشان باشد ایشان دشنام دهند او را بچیزی که در او نباشد.