تربیت
Tarbiat.Org

تأملی در نشانه های حتمی ظهور
نامشخص

یمانی

اولین نشانه ای که در نوشتار پیش رو درباره ان به تحقیق خواهیم پرداخت، یمانی است. دلایل بسیاری به موضوع یمانی، کندو کاو درباره ابعاد مختلف این شخصیت و زوایای زندگی و جنبش او اهمیت بخشیده است؛ از جمله:
1. تعداد زیادی از روایات در میان مجموعه احادیث علائم الظهور، فقط حدود پنج پدیده را به شکل مستقیم، نشانه های ظهور برشمرده اند. بعضی از این پنج نشانه، در اندکی از روایات جای خود را به نشانه های دیگری می دهند، اما معمولا در اصل پنج شماری آن نشانه ها، تغییری ایجاد نمی شود. تاکید پیشوایان معصوم(ع) بر این علایم که در برخی روایات از آن با عنوان علایم حتمی تعبیرت شده و جداسازی آن ها از سایر نشانه های ظهور، دلیل بر اهمیت این نشانه هاست که توجه ویژه ای را می طلبد. یمانی یکی از این نشانه هاست که معمولا در زمره پنج علامت یاد شده، به شمار می رود. امام صادق(ع) در این باره فرموده اند:
خمس قبل قیام القائم(عج) الیمانی و السفیانی، و المنادی من السماء و خسف بالبیداء و قتل النفس الزکیه؛(40)
پیش از قیام پنچ نشانه رخ خواهد داد: یمانی، سفیانی، ندای آسمانی، فرورفتن [سپاه سفیانی] در سرزمین بیداء و کشته شدن نفس زکیه.
2. هم چنان که خواهد آمد، قیام یمانی، فضیلت محور و اصلاح گر است و روایات، بر کمک به او تاکید کرده اند. بی گمان جانب داری از این حرکت ارزشی و تقویت آن، زمانی امکان پذیر خواهد بود که این شخصیت و جزییاتت مربوط به جنبش و تا حد ممکن شناسایی شود.
3. وجود ویژگی های مثبت در شخصیت یمانی و تکریم و تجلیلی که در کلمات پیشوایات دین از او شده ، می تواند انگیزه ای برای وسوسه شیادان و فرصت طلبانی باشد که برای جلب عواطف و احساسات مذهبی مردم، از آن استفاده کنند. لذا، این احتمال همواره وجود داشته است که افرادی خود را یمانی معرفی کنند و از این رهگذر، عواطف، احساسات و امکانات مردم به سوی خود جلب کنند و چه بسا با این عنوان تا مرز تشکیل حکومت نیز پیش بروند. از این رو، بجاست تا در حد ممکن جزییات این حادثه بر اساس اصول علمی شناسایی شود تا بتوان در مقام تعیین مصداق، مدعیان دروغین را از یمانی واقعی شناسایی کرد. با جزییات یاد شده نتوان یمانی واقعی را شناسایی کرد، دست کم این معیار ها برای تشخیص مدعیان دروغین کفایت می کند، و همین مقدار، اهمیت کندوکاو پیرامون این موضوع را به خوبی می نماید.
4. از دیگر ثمرات این بحث اثبات آن است که امامان معصوم(ع) قیام های اصلاح طلبانه را در عصر غیبت تایید کرده اند. هم چنان که خواهد آمد، پیشوایان معصوم(ع) از یمانی و جنبش او جانب داری کرده اند، بنابراین، می توان گفت که از نظر معصومان(ع) در عصر غیبت، جنبش های نظامی تایید شده نیز وجود دارند. بنابراین، دیدگاه معروفی که حرکت های اصلاحی را در عصر غیبت محکوم به شکست و بر خلاف میل و اراده پیشوایان دینی می داند، پذیرفتنی نیست، و در صورت وجود روایاتی که این اندیشه را تایید می کنند، باید آن ها را به صورتی که با روایات یمانی جمع پذیر باشد، تاویل کرد.