تربیت
Tarbiat.Org

جایگاه جنّ، شیطان و جادوگر در عالم
اصغر طاهرزاده

جایگاه دعانویس

سؤال: آیا کار دعانویس هم مثل کار جادوگر و رمّال است؟
جواب: خیر؛ ما در سیره ائمه معصومین(ع) داریم که دعایی را می‌نوشتند و در عین این که می‌خواندند، نزد خود می‌گذاشتند، حتی از امام رضا(ع) داریم که دعایی را در یقه خود گذاشته بودند، که به حرز امام رضا(ع) مشهور است. مرحوم شیخ عباس قمی«رحمة‌الله‌علیه» در حاشیه‌ی مفاتیح‌الجنان حرزهایی را که ائمه(ع) استفاده می‌کردند آورده است. پس اگر خود شما یا کس دیگری دعایی را بنویسد و به امید دفع فتنه نزد خود نگه دارید، کار درستی است، منتها باید دقت بفرمائید که طرفی که برای شما دعا می‌نویسد، واقعاً از متون مورد اعتماد استفاده کند نه این که چیزهایی را به نام دعا از خودش در آورده باشد. نگه‌داری قرآن در نزد خود یک نوع وسیله‌ی دفع فتنه است و یک نوع حرز به حساب می‌آید. بر همین اساس قدیمی‌ها قرآن‌های بسیار کوچک را در محفظه‌ای که آب به آن نرسد قرار می‌دادند و به گردن کودکان می‌انداختند. دعا و قرآن؛ هم خواندنش خوب است و هم نزد آدم باشد خوب است ولی این خط‌كشیدن‌ها که به نام دعا می‌دهند چیز مطمئنی نیست. عزیزانی که اذیت می‌شوند یا فكرشان مشغول موضوعات ناراحت‌کننده است، از حرز حضرت زهرا(س) یا حرز امیرالمومنین(ع) و یا حرز امام رضا(ع) و امثال آن‌ها استفاده کنند.
سؤال: شما فرمودید طبق آیه‌ی قرآن «وَمَا هُم بِضَآرِّینَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ»؛(37) هیچ جادوگر و رمّالی نمی‌تواند كسی را اذیت كند مگر این‌كه خدا براساس مصلحت خویش بخواهد او را تنبیه كند، پس چیزهایی مثل انگشتر فیروزه و «اِنْ یَكاد» در دفع موانع چه نقشی دارد؟
جواب: درست است که كسی نمی‌تواند كسی را اذیت كند یا به كسی نفع برساند ولی حال اگر خدا فرموده برای دفع خطر مثلاً این انگشتر را در دست كنید به جهت آن است که استفاده از این‌ها استفاده از یک قاعده‌ای است که در نظام عالم جاری است، مثل رفع تشنگی‌ از طریق آب خوردن. درست است که کسی نمی‌تواند شما را اذیت کند ولی اگر می‌خواهید تشنگی را رفع کنید باید آب بخورید. البته استفاده از انگشترهای مقدس و یا ادعیه موجب آماده‌شدن شرایط بهتر است و اگر بقیه‌ی شرایط موجود نباشد آن‌ها به خودی خود نتیجه‌‌ی مطلوب را نمی‌دهد.
سؤال: عریضه‌نویسی چه نقشی‌دارد؟
جواب: عریضه‌نویسی یك سنت پسندیده‌ای است، شما وظیفه دارید به هر شکلی در محضر وجود مقدس معصومین(ع) عرض حال ‌كنید و از آن‌ها کمک بگیرید. حال گاهی عرض حالتان را می‌نویسید و داخل آب می‌اندازید تا تمركز شما نسبت به حاجاتتان بیشتر شود. در گذشته چون مردم سواد نداشتند عریضه‌نویس‌ها عرضِ حال آن‌ها را برایشان می‌نوشتند. همین‌كه می‌نوشت؛ «ای وجود مقدس امام زمان( من از شما چنین خواهشی دارم»، عملاً توجه قلبی او به آن حضرت محقق می‌شد و از انوار آن حضرت بهره‌مند می‌گشت و اگر مصلحت او بود که گشایشی برایش حاصل شود، حاصل می‌شد. البته فراموش نفرمائید ما با داشتن دعاهای جلیل‌القدری مثل دعای کمیل و یا دعای ابوحمزه ثمالی یا مناجات شعبانیه و امثال آن، می‌توانیم به نور ائمه(ع) بهترین تقاضاها را از خداوند داشته باشیم و از آن طریق به زیباترین شکل، ارتباط خود را با معصومین(ع) حفظ کنیم. دعاهایی به این خوبی داریم كه می‌توانیم به کمک آن‌ها راه صدساله را یک‌شبه طی کنیم. در روایت قدسی داریم؛ «به جای این‌كه بنده‌ی من از من چیزی بخواهد، با نیایش با من بیش از آن چیزی كه او بخواهد به او می‌دهم». آری به ما گفته‌اند نمك غذایتان را هم از خدا بخواهید، تا تمام ابعاد روحی ما متوجه خدا باشد، اما در روایت فوق می‌فرماید به جای این‌كه بگویید خدایا نمك غذایمان را بده، بگویید «یا حیُّ یا قَیُّوم»، «آیةالكرسی» و «قل‌هوالله‌احد» بخوانید تا از همه‌ی فتنه‌ها آزاد شوید. با توجه به توحید صمدی آیا دیگر جایی برای غیر می‌ماند که در زندگی ما بخواهد منشأ اثر باشد؟ به همین جهت به ما فرموده‌اند برای دفع سِحر و چشم‌زخم، آیة‌الکرسی بخوانید و آن را نوشته در نزد خود و در خانه خود قرار دهید، تا با نور توحید، نقش و تأثیر هر غیری از صحنه‌ی جان و زندگی شما دفع شود، شرط آن توجه به توحیدی است که در آیة‌الکرسی مطرح است. وقتی در آیة‌الکرسی می‌گویی: «اللّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ»؛(38) قلب شما تصدیق می‌کند که جز او معبودی نیست و او حی و قیوم است و تمام حیات و قیام هر کس از اوست. در چنین حالتی تمام توجه جان انسان متوجه خدا می‌شود، و مسلّم در این حالت از نور پروردگار بهره‌مند می‌گردد. از آیة‌الکرسی نباید غافل شد. از پیامبر(ص) می‌پرسند بهترین آیه‌ای كه بر شما نازل شد کدام آیه است؟ می‌فرمایند: آیةالكرسی و نیز فرمودند: هر چیزی قله‌ای دارد قله‌ی قرآن آیة‌الكرسی است. یا می‌فرمایند: آیة‌الكرسی بزرگ‌ترین آیه‌ی قرآن است. چون در آیة‌الکرسی قلب انسان متذکر می‌شود که خداوند همه‌كاره است، در آن آیه متوجه می‌شوید اگر هم خداوند به چیزی قدرت شفاعتی داده، «بإذن الله» بوده است یعنی اگر هم كسی كاری می‌تواند بكند در قبضه خداوند است. این نوع نگاه باید در قلبتان باشد تا با چنین نوری، فتنه‌ها دفع ‌شود.