روشن است در میان معتقدان به ولایت فقیه هیچ كس معتقد به عصمت ولى فقیه نبوده و حتى چنین ادعایى نكرده است، زیرا ما معتقدیم فقط پیامبران، حضرت زهرا و امامان صلوات الله علیهم اجمعین معصومند.
اكنون سؤال این است: با توجه به عدم عصمت ولى فقیه و احتمال خطا و اشتباه در او، آیا این احتمال مانع اطاعت از وى مىگردد؟
به نظر مىآید چنین ملازمهاى وجود ندارد یعنى چنان نیست كه اگر كسى معصوم نبود، اطاعت او لازم نباشد. اگر به سیره عملى شیعیان توجه كنیم، مىیابیم آنها بىچون و چرا از مراجع، تقلید مىكردهاند و به فتواى آنان عمل مىنمودهاند، در حالى كه هیچكس معتقد به عصمت مراجع نبوده، بلكه با تغییر فتواى مرجع مىفهمیدند نه تنها او عصمت ندارد، كه قطعاً اشتباه هم كرده است، زیرا یا فتواى پیشین او خطا بوده و یا فتواى جدیدش. همچنین از
( صفحه 93 )
اختلاف فتاواى مراجع معلوم مىشود بعضى از آنان دچار خطاى در فتوا شدهاند، ولى با این حال هیچ كس اندك تردیدى در وجوب تقلید از مراجع ندارد.
حال به سؤال مورد نظر خود بپردازیم. آیا احتمال خطا در ولى فقیه، موجب عدم اطاعت از او مىشود؟