سؤال: چگونه میتوان ناکارآمدی تمدن فعلی و کارآمدی تمدن شیعه را برای دیگران تبیین کرد؟
جواب: ابتدا باید دلایل خود را در رابطه با اینكه «شیعه قدرت تمدنسازی دارد» خوب بپرورانیم و عنایت داشته باشید خیلی فرق است بین اینكه بتوانیم دفع شبهات بكنیم، با اینكه بخواهیم برای عقیدهی خود دلایل قانعكننده ارائه دهیم، همانطور كه فرق دارد كه ثابت كنیم فرهنگ مدرنیته در داشتن یك تمدن ضعف اساسی دارد، با اینكه بتوانیم روشن كنیم شیعه استعداد ساختن یك تمدن همهجانبه را در خود دارد. ما اگر روی این نكته بتوانیم خوب کار کنیم که «چرا شیعه تمدنساز است؟» و بعد هم طرف مقابلِ این نكته را خوب روشن كنیم كه «چرا محال است در حال حاضر تمدنی غیر از تمدن شیعه جوابگو باشد؟» اساس بحث را کامل كردهایم، باید خوب بدانیم: چرا تمدنها میمانند و چرا نابود میشوند، همان کاری که تا حدّی هگل انجام داده و آمده قاعدهی تاریخ را به دست آورده است، ما باید یک قاعدهای داشته باشیم که «چرا در حال حاضر یعنی در آخرالزمان تمدن غیرشیعه نمیماند و دیر یا زود به بحران میافتد؟»، بعد باید آن اشکالها را نیز جواب بدهیم؛ كه این «ماندنها» كه شما فعلاً در تمدن مدرنیته ملاحظه میكنید، چه ماندنی است؟! ماندن است؟ یا دست و پا زدن در اضمحلال؟ چون فرق است بین نگهداشتن دیواری که در حال فروریختن است با حفظ دیواری که روی پایهی خودش ایستاده است. گاهی واقعاً مثل هگل باید هشت سال بنشینیم فکرکنیم و بعد با توجه به زوایای مختلف در رابطه با تمدن آیندهی بشر بحث بكنیم، اینقدر حرف هست كه اگر درست پروریده شود، مسلّم موجب نجات بشر امروز خواهد شد، هنر ما فقط در فهم مطلب نیست، در تبیین آن برای مردم است، ما معتقدیم فعالیت ائمه(ع) از این نوع بوده است؛ سرمایهی بزرگی از طریق ائمهی معصومین(ع) برای این كار در اختیار داریم، آنها حوصلهشان برای تحقق آرمان خود در آیندهی تاریخ، زیاد بوده است، ما هم باید همینطور باشیم.
اساسیترین نكته این است که بتوانیم ثابت کنیم بشر سالهاست در نابودی نَفَس میکشد. باید روشن شود چرا میگوییم: «مردم عموماً گرفتار زندگی پوچ بودهاند» خیلی چیزها هست که اگر بشر بداند، در مقابل گذشتههای غیر قدسی خود عصیان میکند. کبرایِ قضیه واقعاً باید جامع افراد و مانع اغیار باشد. ابتدا باید خود من قانع شوم که حق سؤالات شما را ادا کردهام. این کار سختی است كه همهی زوایای سؤالات شما را بتوانم جواب دهم، امیدوارم با کتابهایی که در رابطه با انقلاب اسلامی خدمت عزیزان عرضه شده زمینهی تفکر نسبت به تمدن اسلامی فراهم شده باشد، با تأمل مطالب آن را دنبال بفرمائید.
توجه به مسئلهی تمدن آیندهی جهان كه مسلّم یك تمدن بسیار متعالی است، كار بسیار خوبی است! شیرینی زندگی به توجه به این مطلب است؛ انسان با چیزهای دیگر نمیتواند زندگی را به خوبی ادامه بدهد، ولی در این راستا باید با دقت واقعیات را ارزیابی كرد، درست است كه نباید به وضع موجودِ ظلمانی عالم اصالت داد، ولی راه برونرفت از آن و توجه به تمدن اسلامی راه دقیقی است كه با احساسات و عجله حاصل نمیشود.
«والسلام علیكم و رحمةالله و بركاته»