حركت‌جوهری، صفتی مثل سنگینی، رنگ و حجم برای اشیاء نیست، كه در عین ثبات هویت شئ فقط وزن یا رنگ آن عوض شود، بلكه آن‌چنان است كه آرامش شئ را به هم می‌زند و شئ را از خود می‌ستاند و به خودی جدید مبدّل می‌سازد. در حركت جوهری، شئ از مرتبة نخستین وجودِ خود بیرون می‌آید و به هستی و مرتبة دیگری دست می‌یابد.
حركت جوهری می‌گوید: ذات و جوهر عالم ماده؛ یك حركت است و بس. یعنی جوهر جهان یك جنبیدن است و نه چیزی كه می‌جنبد. تصوّر چنین چیزی در ابتدای امر ممكن است مشكل باشد، چون آن‌چه بشر در دنیای محسوسات می‌شناسد، چیزی است كه حركت و جنبش دارد، در حالی‌كه حركت جوهری مدعی است: خود حركت یك چیز است، همان‌طور كه آب به عنوان «عین تری» یك چیز است، نه‌این‌كه آب چیزی باشد كه تر است. لذا در ابتدا تصور صحیح از حركت جوهریِ عالَم ماده كاملاً ضروری است تا معلوم شود جناب ملاصدرا(ره) چه چیزی را می‌خواهد اثبات كند، وگرنه چیزی را قبول یا ردّ می‌كنیم كه هیچ ربطی به موضوع ندارد.