پرسش:
پیام آیاتى كه در باب قتال و مبارزه با كفار و منافقان نازل شده چه چیزى است؟
پاسخ: اسلام ابتدا همه انسانها را دعوت به هدایت و رستگارى مى‌نماید تا با انتخاب این دین سترگ راه سعادت خود را هموار نمایند. با این حال، انبیاء در مسیر هدایت خود همواره با گروهى مستكبر و منفعت‌طلب كه دعوت انبیاء و هدایت مردم را مانعى بزرگ در برابر اهداف و منافع شیطانى خود مى‌دیده‌اند، روبرو بوده‌اند. آنان با اعمال شكنجه و آزار و ایجاد مشكلات طاقت‌فرسا مانع هدایت مردم مى‌گردیده‌اند خداوند در قرآن كریم از این گروه به «ائمة الكفر» و سردمدارن فساد و تباهى نام مى‌برد و براى اینكه اهداف حكیمانه‌اش در جهان تحقق یابد و براى اینكه انسانها بتوانند هدایت شوند دستور مى‌دهد كه پیامبر و یارانش و اساساً همه مسلمانان در گستره تاریخ با موانع هدایت، یعنى زورگویان عالم، ستمگران، مال‌پرستان و همه قدرتهاى شیطانى بجنگند و آنان را نابود سازند. و از همین‌رو، در عصر پیامبر و معصومان جهاد ابتدایى واجب گردید تا بوسیله آن موانع هدایت مردم برداشته شود.
از این‌رو جهاد یكى از اصول مسلم اسلام است كه همه فرق اسلامى بر آن اتفاق نظر دارند و رسول خدا موظّف بود كه با كنار زدن موانع و ایجاد زمینه براى هدایت مردم با دشمنان حق وارد جنگ شود. و با این كه اسلام در احكام جهاد بالاترین اصول انسانى را مدّ نظر قرار داده است و سفارش به رعایت آنها كرده است، امّا در عین حال تأكید مى‌كند كه وقتى در برابر معاندان و كسانى كه آگاهانه علیه حق و حقیقت برخاسته‌اند و سر ستیز با دین خدا دارند و پیمان شكسته‌اند، بجنگید:
«وَ إِنْ نَكَثُوا أَیْمانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُوا فِی دِینِكُمْ فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لا أَیْمانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَنْتَهُونَ»(135)
و اگر پیمان‌هاى خود را پس از عهد خویش بشكنند، و آیین شما را مورد طعن قرار دهند، با
( صفحه 233)
پیشوایان كفر پیكار كنید؛ چرا كه آنها پیمانى ندارند. شاید (با شدّت عمل شما) دست بردارند.
همچنین خداوند هم در سوره تحریم آیه 9 و هم در سوره توبه آیه 73 فرمان مى‌دهد كه پیامبر و مسلمانان با «كفار» و «منافقان» بجنگند و با درشتى و خشونت با آنان رفتار كنند:
«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْكُفّارَ وَ الْمُنافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ»
اى پیامبر با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنها سخت بگیر، جایگاهشان جهنم است و چه بد سرنوشتى است.
به هر حال، قرآن دستور داده است كه درباره كسانى كه با منطق نمى‌شود با آنان سخن گفت و گستاخانه راه هدایت و ارشاد و دعوت پیامبر را سد كرده‌اند و از روى عناد و دشمنى و آگاهانه با اسلام مى‌جنگند، با خشونت و شدّت تمام برخورد شود و مسلمانان در آنان رعب و وحشت ایجاد كنند، تا خیال تجاوز و خیانت و ضربه زدن به مسلمانان به سرشان نزند و نمى‌شود به آنان گفت: شما به دین خودتان و ما نیز به دین خودمان، بیائید دوستانه و برادرانه در كنار هم زندگى مسالمت‌آمیزى داشته باشیم زیرا این گروه هیچ عهد و پیمانى را به رسمیت نشناخته و رعایت نخواهند كرد.
( صفحه 234)