تربیت
Tarbiat.Org

پاسخ استاد به جوانان پرسش گر
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

منشأ مشروعیت در دموكراسى و اسلام

پرسش:
با عنایت به منشأ مشروعیّت در دموكراسى آیا اشكالى متوجه این منشأ مى‌باشد؟ در مورد منشأ مشروعیت حكومت اسلامى چطور؟
پاسخ: ابتدا توضیح مختصرى پیرامون واژه دموكراسى ارائه مى‌كنیم: ترجمه تحت‌اللفظى دموكراسى‌؛ عبارت است از: حكومت مردم، یا به تعبیر دیگر مردمسالارى. منظور این است كه در امور حكومتى، اعم از قانونگذارى و اجراى قانون و سایر شؤون سیاسى جامعه، مردم خودشان نقش داشته باشند و مرجع دیگرى در قانون‌گذارى و اجراى آن دخالت نداشته باشد. پس تنها عامل تعیین كننده در قانون‌گذارى واجراى آن مردم هستند و هیچ عاملى حتى دین نباید در این حوزه دخالتى داشته باشند پس حكومت مردمسالار یعنى حكومتى كه قانون‌گذاران و مجریان قانون در آن، توسط مردم انتخاب شوند و هیچ عامل دیگرى در انتخاب آنها دخالت نداشته باشد.
از طرفى منشأ مشروعیّت در دموكراسى نوین این است كه افراد بخشى از حقوق خود را به حكومت واگذار مى‌كنند. یعنى انسان كه بر سرنوشت خود حاكم است و مى‌تواند براى رفتار خود مقرّرات و قوانینى را جعل كند و آزادى‌هاى خود را محدود سازد، این حق را به حكومت واگذار مى‌كند كه قوانین و مقرّراتى را جهت اداره زندگى اجتماعى او وضع كند و به اجراى آن بپردازد. این واگذارى حقّ حكومت و حاكمیّت به دستگاه حكومت، امروزه در دنیا به عنوان دموكراسى شناخته مى‌شود.
در خصوص منشأ مشروعیت در دموكراسى اشكالات زیادى بر تئورى نظام دموكراسى در مفهوم جدید آن وارد است ولى ما تنها به سه اشكال بسنده مى‌كنیم: