گفتیم سؤال دیگرى كه در زمینه عقیده شیعه درباره مهدى(علیه السلام) پیش مى آید، موضوع غیبت طولانى او است كه پس از قبول امكان عمر طولانى مطرح مى شود و آن این كه:
چرا مهدى ظهور نمى كند با این كه فساد و ظلم بقدر كافى وجود دارد؟
چرا با قیام خود جهان را در مسیر عدل و داد قرار نمى دهد؟
آخر تا كى باید نشست و شاهد صحنه هاى ظلم و خونریزى و بیدادگرى مشتى تبهكار و از خدا بى خبر باشیم؟
چرا اینقدر غیبتش به طول انجامیده؟
او در حقیقت انتظار چه چیزى را، دیگر مى كشد؟
و بالاخره سرّ این غیبت طولانى چیست؟
* * *
ولى باید توجّه داشت گرچه این سؤال معمولا از شیعه در مسأله غیبت مى شود، امّا با كمى دقّت متوجّه خواهیم شد كه دیگران هم از آن سهمى دارند; یعنى، به شكل دیگر متوجّه سایر معتقدان به ظهور یك مصلح بزرگ جهانى كه روزى باید قیام كند و جهان را پر از عدل و داد سازد، مى گردد; هر چند عقیده شیعه را درباره طول عمر و غیبت قبول نداشته باشند.
زیرا جاى این پرسش از آنها باقى است كه چرا آن مصلح بزرگ تا كنون متولّد نشده و اگر شده است چرا قیام نمى كند و دنیاى تشنه را با جام عدالت و دادگرى خویش سیراب نمى سازد؟ بنابراین، اشتباه بزرگى است اگر این ایراد را تنها متوجّه شیعه بدانیم.
و به تعبیر دیگر، شك نیست كه مسأله طول عمر (بحث گذشته) و مسأله فلسفه وجود امام در زمان غیبت (بحث آینده) از سؤالاتى است كه تنها متوجّه شیعه مى گردد، امّا مسأله تأخیر ظهور او مطلبى است كه همه معتقدان به ظهور آن مصلح جهانى باید به آن بیندیشند كه چرا با آمادگى جهان، آن ظهور بزرگ به وقوع نمى پیوندد؟ (دقّت كنید)
* * *
به هر حال، این سؤال یك پاسخ كوتاه دارد و یك پاسخ مشروح; پاسخ كوتاه آن این است كه براى تحقّق یك انقلاب همه جانبه در سطح جهان تنها وجود یك رهبر شایسته انقلابى كافى نیست بلكه آمادگى عمومى نیز لازم است; و هنوز متأسفانه دنیا آماده پذیرش چنان حكومتى نشده است و به محض آمادگى، قیام او قطعى است!
امّا توضیح این سخن:
اولا، باید توجّه داشت ـ همان گونه كه سابقاً اشاره شد ـ برنامه قیام مهدى، همانند برنامه قیام همه پیامبران الهى، از راه بهره گیرى از وسائل و اسباب طبیعى انجام مى گیرد، و هیچ گاه اعجاز اساس آن را تشكیل نمى دهد; معجزات جنبه استثنایى دارند و در روند برنامه هاى اصلاحى رهبر آسمانى ـ جز در موارد استثنائى ـ دخالت نخواهند داشت.
به همین دلیل، همه انبیا از سلاح روز، تربیت افراد لایق، مشورتهاى لازم، طرح نقشه هاى مؤثّر، تاكتیكهاى نظامى حساب شده، و خلاصه، فراهم ساختن هرگونه امكان مادّى و معنوى براى پیشبرد هدفشان استفاده مى كردند; و در انتظار این نمى نشستند كه هر روز معجزه اى واقع شود و دشمن یك گام عقب نشینى كند، یا دوستان در پرتو اعجاز هر روز در مسیر تكامل گامى به پیش بگذارند.
بنابراین، اجراى طرح حكومت حقّ و عدالت در سطح جهانى نیز باید با استفاده از وسایل مادّى و معنوى لازم ـ جز در موارد استثنائى ـ تحقّق پذیرد.
به تعبیر دیگر، مهدى(علیه السلام) آئین و مذهب جدیدى با خود نمى آورد بلكه او طرحهاى انقلابى اجرا نشده الهى را به مورد اجرا مى گذارد. رسالت او تنها ابلاغ و انذار و تعلیم و تربیت و توصیه و تذكّر نیست. رسالت او اجراى همه اصولى است كه به ظلم و ستم و تبعیض، در سایه حكومت علم و ایمان پایان مى بخشد، و مسلّماً اجراى این طرح بدون آمادگى یا آمادگیها ممكن نیست.
ثانیاً، با توجّه به اصل اساسى بالا روشن مى شود كه چرا مى گوییم هنوز وجود این آمادگى مسلّم نیست; چه اینكه، حدّاقل چند نوع آمادگى براى این كار لازم است: