وسعت جان انسان آنقدر است که نه تنها نفس انسان در زمانهای گذشته و آینده میتواند حاضر شود، از آن مهمتر این که نفسِ هرکس هماکنون در باطنیترین عوالم یعنی در قیامت حاضر است، به طوری که حضرت امام رضا(ع) انکارِ وجود قیامت در حال حاضر را مساوی با انکار نبوت و ولایت ائمه(ع) به شمار میآورند. در روایت داریم كه راوی از حضرت امام رضا(ع) میپرسد: مرا از بهشت و جهنم خبر دهید، آیا هم اكنون آنها خلق شدهاند؟ حضرت فرمودند: بلی؛ رسولالله(ص) وقتی به معراج رفتند داخل بهشت شدند و آتش را هم دیدند. راوی به حضرت میگوید: عدهای از مسلمانان میگویند بهشت و جهنم مقدر شدهاند ولی خلق نشدهاند. حضرت فرمودند: آنها از ما نیستند و ما هم از آنها نیستیم؛ «مَنْ اَنْكَرَ خَلْقَ الْجَنَّةِ وَالنّار كَذَّبَ النَّبِیُّ(ص) وَ كَذَّبْنا وَ لا مِنْ وِلایَتِنا علی شَیْئٍ وَ یَخْلُدُ فی نارِ جَهَنَّم. قالالله(جل جلاله): «هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتی یُكَذِّبُ بِهَاالْمُجْرِمُونَ یَطُوفُونَ بَیْنَها وَ بَیْنَ حَمیمٍ انٍ»(43)».(44) كسی كه منكر خلقت فعلی بهشت و جهنم شود، پیامبر و ما را تكذیب كرده است و از کسانی نیست که ولایت ما را پذیرفته باشد، و برای همیشه در آتش است. خداوند فرمود: این است جهنمی كه گناهكاران انكار میكردند و هم اكنون گناهكاران بین آن جهنم و آبجوشان در حال طوافاند.
و نیز در روایت داریم که:
«رسول خدا(ص) فرمودند: در آن هنگامی كه مرا به معراج بردند داخل بهشت شدم، در آنجا دیدم زمینهای بسیاری را كه سفید و روشن افتاده و هیچ در آنها نیست، ولیكن فرشتگانی را دیدم كه بناهایی را میسازند، یك خشت از طلا و یك خشت از نقره، و چه بسا دست از ساختن برمیدارند. من به آن فرشتگان گفتم: به چه علّت شما گاهی مشغول ساختن میشوید و گاهی دست برمیدارید؟ فرشتگان گفتند: وقتی كه نفقهی ما برسد ما میسازیم و وقتیكه نفقهای نمیرسد دست بر میداریم و صبر میكنیم تا آنكه نفقه برسد. رسولخدا(ص) به آن فرشتگان گفتند: نفقهی شما چیست؟گفتند: نفقهی ما گفتار مؤمناست در دنیا، كه بگوید: سُبْحَانَ اللَهِ وَ الْحَمْدُلِلَّهِ وَ لاَ إلَهَ إلاَّ اللَهُ وَ اللَهُ أَكْبَرُ.»(45)
در حدیث دیگر آمده است كه رسولاكرم(ص) فرمودند:
هركس كه بگوید «سبحانالله»، خدا برای او درختی در بهشت مینشاند و هركس بگوید «الحمدلله» خداوند برای او درختی در بهشت مینشاند و هركس بگوید «لاالهالاّالله» خدا برای او درختی در بهشت مینشاند. مردی از قریش گفت: پس درختان ما در بهشت بسیار است. حضرت فرمودند بلی ولی مواظب باشید كه آتشی نفرستید كه آنها را بسوزاند و این بهدلیل گفتار خدای عزوجل است كه: «ای كسانی كه ایمان آوردید خدا و فرستادهی او را فرمان برید و عملهای خویش را باطل نكنید».(46)».(47)
روایات فوق روشن میکند که نفس هرکس هماکنون تا قیامت وسعت دارد و هر عملی که اینجا انجام دهد برای او در آنجا اجزاء بهشت او میشود. هم اکنون پیامبر(ص)و امامان(ع) نظر میکنند و در منظر خود قیامت و بهشت و جهنم را میبینند. چون اولاً: نفس آنها تا آنجاها حاضر است. ثانیاً: موانعی بین آنها و حضور نفسشان در آن عوالم نیست.
پس مشکلِ عدم احساس حضور در قیامت مربوط به شخص ما است و نه مربوط به نفس ما.