در یک کلمه میتوان گفت آنچه مانع اتحاد جان انسان با حقایق میشود «دنیا» است، دنیا به همان معنایی که قرآن و روایات آن را معرفی میکنند.
شاید مشخصترین خصوصیات دنیا که حجاب کامل بین ما و حقایق میشود «زمانمندی» دنیا است. فلسفهی حکمت متعالیه به خوبی ثابت کرده که وقتی ذات عالم ماده عین حرکت است و زمان هم حاصل حرکت است پس دنیا عین زمان است. اگر ما بخواهیم از ذات دنیا آزاد شویم باید از ذات زمان آزاد شویم، و دین راهکار آزادشدن از زمان را به خوبی برای ما بیان فرموده، که إنشاءالله روشن خواهد شد.
بههرحال برای بالفعلکردن باورها و متحدشدن با حقایقِ عوالم هستی باید از دنیا به عنوان مانع آن هدف، بگذریم. شاخصهی دنیا زمان است و عامل تحقق حضور در عوالم معنا «قلب» است، باید قلب را به صحنه آوریم تا حضور بالفعل ما در عوالم غیبی عالم ممکن شود. هرکس به اندازهای که بتواند قلب خود را به صحنه آورد و به تعبیر دیگر هرکس قلب داشته باشد راه ارتباط و اتحاد با عوالم عالیهی هستی را یافته است.
وظیفهی ما است که دائماً در انجام عبادات و باورهای خود قلب را در صحنه نگهداریم و نگاهمان به دنیا، نگاهی فوق زمان و زمانزدگی باشد، تا هم راه ارتباط با حقایق پیدا شود و هم قلب حرکت کند. عباداتی مثل نماز و روزه و حج و زیارت ذوات مقدس معصومین(ع) و اعتکاف برای آن است که «راه» پیدا شود. چون در اینگونه عبادات باید نظرت را از همهی راههایی که در زندگی ساختهای، برگردانی، حتی طوری باشد که خیالات دنیایی را هم با خود نیاوری.
وقتی «راه» پیدا شد و قلب هم در صحنه آمد عبادات ما نتیجه میدهد، چون انسان در چنین شرایطی است که میتواند به سوی عالم معنی حرکت کند و با انوار عالم اعلی روبهرو شود و از آنها نور و معرفت بگیرد و بصیرت یابد.
اگر از عباداتِ خود بهرهی لازم را نمیگیریم چون هنوز راه برایمان پیدا نشده است، اگر راه پیدا شد با کمترین عبادات بیشترین نتایج حاصل میشود. وقتی راه پیدا شد بسیاری از مؤمنین در حدّ امثال مرحوم قاضی طباطبائی(ره) خواهند شد. چون اکثر مؤمنین کمتر از آن عزیز عبادت نمیکنند، مشکلشان در چگونگی عبادت است، نه در کمّیّت آن. حتی اگر بعضی از عزیزان رغبت به عبادت طولانی ندارند چون در راه نیستند تا با نورِ عباداتشان شوقِ به جلورفتن پیدا کنند. بیشتر باید به دنبال راه باشیم، راه که پیدا شد همان اذکار و عبادات که انجام میدهید برای نتیجهگیری کافی است، صلواتهای ما آن صلواتی میشود که اولیاء الهی با ذکر آن هزاران حجاب را رفع میکنند. اگر در عباداتتان دل نورانی شد علاقهتان به عبادات شدیدتر میشود و شوق ادامهی آن در شما رشد میکند، تا جایی که نمیتوانید از آنها دل بکنید. عمده در این مسیر برای رسیدن به چنین فعلیتی، یکی «رفع موانع» و دیگری «ایجاد عوامل» است.