تربیت
Tarbiat.Org

ربا و بانکداری اسلامی
آیت الله ناصر مکارم شیرازی

منظور از «اصطناع معروف» (انجام کار نیک) چیست؟

منظور قرض الحسنه است(54) که یکى از مهمترین کارهاى عاطفى در جامعه بشرى است; بلکه از صدقه هم برتر و مهم تر است، به همین جهت در روایتى وارد شده است که صدقه 10 حسنه و ثواب دارد و قرض الحسنه 18 ثواب دارد!(55)
و شاید دلیلش این باشد که قرض الحسنه دو کار مى کند، نخست اینکه نیاز نیازمندى را برطرف مى کند که این بین صدقه و قرض الحسنه مشترک است.
دوم اینکه آبروى افراد نیازمند آبرومندى که براى حفظ آبروى خویش، حاضر به قبول صدقه نیستند را حفظ مى کند، بنابراین هم رفع نیاز مى کند و هم حفظ آبرو.
و امّا اختصاص عدد مذکور شاید بدین جهت باشد که هر کار خیرى، به مضمون (مَنْ جاءَ بِالحَسَنةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثالِها) 10 حسنه دارد(56) و چون قرض دهنده دو کار خیر کرده است (رفع نیاز، حفظ آبرو) بنابراین استحقاق بیست حسنه دارد ولى چون پول وام به او باز مى گردد، دو حسنه از آن کم مى شود، لذا قرض الحسنه 18 حسنه دارد و صدقه 10 حسنه، چون در صدقه یک کار خیر بیشتر انجام نشده است. (دقّت فرمایید).
نتیجه اینکه چهارمین فلسفه حرمت ربا این است که رباخوارى عاطفه انسانى را ضعیف یا نابود مى کند.