پس از طرح موضوعاتی که در یک فضای آزاداندیشی، مورد بحث قرار میگیرد باید منتظر نقد یا طرح برداشتی دیگر از طرف دوستان بود، اگر ما توانستیم همدیگر را در موضوعات به تفکر وارد کنیم به همدیگر خدمت کردهایم اما اگر بنده کاری کردم که شما مرید من شوید و هرچه گفتم را بپذیرید نهتنها خدمتی به شما نکردهام بلکه شما را در تفکر متوقف کردهام، این آن کاری نیست که شما را در ذیل انقلاب اسلامی قرار میدهد، زیرا عقل شما مخاطب قرار نگرفته تا خودتان با عقل خود انتخاب کنید.
با تفصیلِ حقایق از طریق نظر به جنبهی وجودی آنها، فکر ظهور میکند، وقتی فكر شروع شد، عقلها و قلبها راه خود را به سوی حقیقت پیدا میکنند و جهتگیریهای اساسی و منطقی شکل میگیرد و از مرحلهی مریدپروری به اندیشهسازی میرسیم و تأکید مقام معظم رهبری که بر روی آزاداندیشی دارند، احیاء میشود و از این جهت عرض میکنم حفظ فضای آزاداندیشی مثل غذا برای ما واجب است.
انقلاب اسلامی انقلابی است با پشتوانهی علمی بسیار محکم و آیندهای بسیار درخشان، چرا باید نگران باشیم که عدهای بیایند و آن را نقد کنند؟ اگر دوست باشند و در ذیل انقلاب اسلامی نقد کنند که در عین داشتن سلیقههای مختلف، به وحدت میرسیم، و اگر هم دوست نباشند، با انتقادهایی که میکنند ضعف منطق خود را اثبات میکنند و ما را نسبت به انقلابِ خود دلگرمتر میکنند. مرحوم شهید مطهری در کتاب «نظام حقوق زن در اسلام» میفرمایند: در این روزنامهها هر وقت نقدی - در روزنامههای نظام شاهنشاهی- به اسلام میشود من امیدوار میشوم که گوشها برای شنیدن سخن ما آمادهتر میشوند. و واقعاً نقادیها شرایط تفکر را برای ما فراهم میکند، اگر امکان تفکر فراهم نشود در حرکت آیندهی خود به زحمت میافتیم، در حالیکه خداوند زمینهی تفکر را با رجوع به شخصیت علمی و عملی حضرت امام برای ما فراهم کرده و از این طریق زمینهی وحدت و تفاهم بین افراد را در جامعهی اسلامی برنامهریزی نموده است. در همین رابطه است که حضرت امام خمینی(ره) میفرمایند: «فکرِ وحدت مسلمین و دولتهای اسلامی در رأس برنامه زندگی اینجانب است.»(235) و یا میفرمایند: پیغمبر اسلام میخواست در تمام دنیا وحدت کلمه ایجاد کند، میخواست تمام ممالک دنیا را در تحت کلمهی توحید قرار بدهد.(236)
با توجه به اینکه حضرت امام وحدت را تجلی نور الهی در جامعه میدانند میفرمایند:
«امروز جمهوری اسلامی ودیعهای است که از جانب خداوند متعال به ملت ایران سپرده شده و همهی ما از زن و مرد و پیر و جوان در حفظِ این ودیعه مسئول هستیم و باید تمام قشرها با اتکال به خداوند تبارک و تعالی و وحدت کلمه و اجتناب از اختلاف، جمهوری اسلامی را نگهبان باشیم و راه مستقیم انسانیت و اسلامیت را به توفیق الهی ادامه دهیم.»(237)
ملاحظه کنید که برای حفظ چنین وحدتی باید شایستگی خاصی در خود ایجاد کرد و این شایستگی جز با تأسی به شخصیت و اندیشهی اشراقی حضرت امام در علم و عمل حاصل نمیشود.