حضرت مولیالموحدین(ع) میفرمایند: «كَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلًا أَنْ یَضْحَكَ مِنْ غَیْرِ عَجَبٍ»(225) در جاهلبودن انسان همین بس که بدون دلیل بخندد.
آنچه قوهی وَهمیه انسان را در کنترل میآورد تا با اندک بهانهای به خنده نیفتد قوهی عاقله است و لذا انسانهایی که عقل خود را رشد ندادهاند توان کنترل خود را در خندیدن ندارند و این را نباید حمل بر گشادهرویی کرد. و اگر انسان متوجه چنین نقیصهای در خود شد باید با تدبّر در امور حِکمیآن را جبران کند.
آن حضرت در راستای آنکه انسان باید زیادخندیدن خود را درمان کند، میفرمایند: «كَثْرَةُ ضَحِكِ الرَّجُلِ تُفْسِدُ وَقَارَه»(226) بسیارىِ خنده وقار مرد را از بین میبرد.
پس اینطور نیست که تصور کنیم دامنزدن به خندهی زیاد عمل بیضرری است.
رسول خدا(ص) میفرمایند: «كَثْرَةُ الْمِزَاحِ یَذْهَبُ بِمَاءِ الْوَجْهِ وَ كَثْرَةُ الضَّحِكِ یَمْحُو الْإِیمَانَ وَ كَثْرَةُ الْكَذِبِ یُذْهِبُ بِالْبَهَاء»(227) شوخى بسیار آبرو را میبرد، و خنده بسیار ایمان را نابود میكند، و دروغْ ارزش انسان را بر میاندازد.
چنانچه ملاحظه میفرمایید رسول خدا(ص) آثار منفی شوخی زیاد را بیآبرویی و خندة زیاد را بیایمانی برمیشمارند. آیا ما نباید نگران بیایمانی خود شویم و از شرایطی که موجب خندة زیاد میشود فاصله بگیریم؟
با توجه به اینکه انسان نباید به دنبال کسانی باشد که او را بخندانند، حضرت باقر(ع) میفرمایند: «اتَّبِعْ مَنْ یُبْكِیكَ وَ هُوَ لَكَ نَاصِحٌ وَ لَا تَتَّبِعْ مَنْ یُضْحِكُكَ وَ هُوَ لَكَ غَاشٌّ وَ سَتَرِدُونَ إِلَى اللَّهِ جَمِیعاً فَتَعْلَمُون»(228) به دنبال کسی باش که تو را بگریاند ولی خیرخواه تو باشد، و به دنبال کسی نباش که تو را بخنداند درحالی که خیرخواه تو نیست و عملاً به تو خیانت میکند، در حالی که همه با هم با خداوند دیدار خواهید كرد.