تربیت
Tarbiat.Org

فرزندم این‌چنین باید بود[جلد دوم](شرح نامه ۳۱ نهج البلاغه)
اصغر طاهرزاده

حرص‌های محرومیت‌آفرین

بعد برای روشن شدن مطلب و توجه به قواعد عالم می فرمایند: «فَإِنَّهُ رُبَّ طَلَبٍ قَدْ جَرَّ إِلَى حَرَبٍ»؛ چه بسیار طلب ها و درخواست ها و دنبال دنیا رفتن‌ها كه تو را به محرومیت می‌كشاند. یعنی باعث می‌شود كه حتی زندگی‌ات ربوده شود. پس در برنامه‌ریزی میانه‌رو باش. طلبت را از دنیا كم كن و این را بدان که قاعدة دنیا این است كه در بسیاری مواقع طلبِ افراطی و درخواست بیشترْ تو را نسبت به آنچه هم باید داشته باشی محروم می‌کند. پس به گونه‌ای زندگی كن كه تمام وجودت طلب دنیا نباشد وگرنه ممکن است سرنوشت تو مانند سرنوشت آن‌هایی باشد که خواستند زیاد داشته باشند، ولی از همه چیز محروم شدند. چون نیاز ما را در راستای طلبِ بدون حرص تقدیر کرده‌اند. در راستای همین قاعده در ادامه می‌فرمایند:
«وَ لَیْسَ كُلُّ طَالِبٍ بِمَرْزُوقٍ وَ لَا كُلُّ مُجْمِلٍ بِمَحْرُومٍ»؛
فرزندم! این چنین نیست كه هركس به دنبال رزق خود بدود آنچه را بخواهد بیاید و این‌چنین هم نیست که اگر کسی میانه‌روی کرد از داشتن مایحتاجش محروم شود.
به تعبیر دیگر، برنامه‌ی جهان را خداوند این‌چنین نریخته كه هر طالبی به هرچه می‌خواهد برسد، و این‌گونه هم نیست تا آن‌هایی هم كه در دنیا میانه‌روی پیشه می‌كنند از آن‌چه نیاز آن‌ها است محروم شوند.
گاهی خداوند به انسان كمك می كند و یك زندگی در حدّ کفاف به او می‌دهد. ولی بعد چون خداوند دائم انسان را در شرایط مختلف امتحان كند، دریچه‌هایی از دنیاداری را برای او باز می‌كند. این جا است که انسان باید سخت مواظب باشد و بداند بیشتر به دنبال دنیا دویدن موجب بیشتر به دست آوردن آن نیست، بلکه روی‌آوردن دنیا به آن فرد شرایطی است تا شخصیت او مشخص شود. به تعبیر قرآن: «...لِنَنظُرَ كَیْفَ تَعْمَلُونَ»؛(123) برای این‌که ببینیم در این شرایط چگونه عمل می‌کنید. چون خداوند در شرایط جدید می‌خواهد ما را امتحان کند، نه این‌که بخواهد دنیای بیشتر به ما بدهد و لذا بسیاری از انسان‌ها با تلاش‌های افراطی در زندگی دنیا به دنبال محرومیتشان می‌دوند. و به همین جهت است كه اگر در هر شرایطی میانه روی پیشه كنید و خود را در به دست آوردن دنیای بیشتر حقیر نکنید، ضرر نمی‌كنید.