تربیت
Tarbiat.Org

فرزندم این‌چنین باید بود[جلد دوم](شرح نامه ۳۱ نهج البلاغه)
اصغر طاهرزاده

عوامل جدّی دیدن دنیا

قرآن در شرح حال مؤمنین که در دنیا در مسیر دین‌داری پایدار و صابر بودند، می‌فرماید در قیامت که چشم آن‌ها بصیر شد و حقیقت دنیا را می‌بینند از آن‌ها پرسیده می‌شود: «كَمْ لَبِثْتُمْ فِی الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِینَ»؛(92) چه مدت به عدد سال‌ها در زمین ماندید؟ آن‌هادر جواب می‌گویند: یک روز یا قسمتی از یک روز. «قَالُوا لَبِثْنَا یَوْمًا أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ فَاسْأَل الْعَادِّینَ* قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِیلًا لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ»؛((93 مى‏گویند یك روز یا پاره‏اى از یك روز ماندیم، از شمارش‌گران بپرس. خداوند مى‏فرماید جز اندكى نماندید كاش شما در دنیا این را مى‏دانستید. وقتی در قیامت حجاب‌ها کنار رفت و انسان بیدار شد کل زندگی دنیایی را نسبت به قیامت به اندازه‌ی یک روز و یا قسمتی از یک روز می‌بیند. در همین دنیا هم اگر ما متوجه وسعت خود شدیم که فوق زمان و مکان است، دیگر دنیا برای ما بزرگ و گسترده جلوه نمی‌کند، دنیا در رابطه با تعلقات دنیایی ما جدّی و بزرگ می‌شود، اگر متوجه ابدیت شدیم در نظر به آن عالم بیکرانه، دنیا چیزی جز همان یک روز یا قسمتی از یک روز نخواهد بود، و لذا حضرت با این دیدگاه است که به فرزندشان می‌فرمایند حالا که متوجه شدی دنیا فرصتی است گذرا و مسیر تو به سوی آخرت است و هر لحظه احتمال آن‌که مرگ به سراغ تو آید هست. می‌فرمایند: «فَكُنْ مِنْهُ عَلَى حَذَرِ أَنْ یُدْرِكَكَ وَ أَنْتَ عَلَى حَال سَیِّئَةٍ قَدْ كُنْتَ تُحَدِّثُ نَفْسَكَ مِنْهَا بِالتَّوْبَةِ فَیَحُولَ بَیْنَكَ وَ بَیْنَ ذَلِكَ» پس مواظب باش مرگ در شرایطی به سراغ تو نیاید که تو در آلودگی باشی و فرصت توبه‌ای که می‌خواستی انجام دهی را از دست بدهی.
طوری زندگی خود را مدیریت کن که در سراسر آن در پاکی و صفا باشی، تا هر وقت فرصت تمام شد و مرگ به سراغت آمد غافلگیر نشوی، زیرا اگر از موقت بودن فرصتِ عمر غافل شوی و زندگی ابدی از منظر تو برود، هوس‌ها سر بر می‌آورند و طوری مرگ به سراغت می‌آید که آلوده به گناهانی هستی که می‌خواستی از آن‌ها توبه کنی، ولی مرگ بین تو و آن توبه، فاصله خواهد انداخت.
اگر انسان موقتی بودن دنیا را فراموش کند و نگران غافلگیر شدن توسط مرگ نباشد، برای جبران گناهان و پشیمانی‌ها کار را همواره به آینده موکول می‌کند، آن‌وقت درست وقتی داری پشیمانی‌ها را مزمزه می‌کنی تا برای آن برنامه‌ریزی کنی می‌بینی دیگر کار تمام شد. و حضرت این نکته مهم را متذکر می‌شوند.