تربیت
Tarbiat.Org

اصول کافی جلد 4
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

باب كسیكه رفاقت و هم نشینى با او لازم است‏

بَابُ مَنْ یَجِبُ مُصَادَقَتُهُ وَ مُصَاحَبَتُهُ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ حُسَیْنِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع لَا عَلَیْكَ أَنْ تَصْحَبَ ذَا الْعَقْلِ وَ إِنْ لَمْ تَحْمَدْ كَرَمَهُ وَ لَكِنِ انْتَفِعْ بِعَقْلِهِ وَ احْتَرِسْ مِنْ سَیِّئِ أَخْلَاقِهِ وَ لَا تَدَعَنَّ صُحْبَةَ الْكَرِیمِ وَ إِنْ لَمْ تَنْتَفِعْ بِعَقْلِهِ وَ لَكِنِ انْتَفِعْ بِكَرَمِهِ بِعَقْلِكَ وَ افْرِرْ كُلَّ الْفِرَارِ مِنَ اللَّئِیمِ الْأَحْمَقِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 451 روایة: 1@*@
ترجمه :
1- حضرت صادق (ع) فرمود: امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: باكى نیست بر تو كه با شخص خردمند همنشین شوى اگر چه كرم (جوانمردى و جود و بخشش) او را نپسندى (و از این ناحیه نفعى از او نبرى) ولى از خرد او منتفع شو، و از اخلاق بدش بپرهیز، و هیچگاه هم نشینى با شخص كریم را از دست مده اگر چه از خرد او سودى نبرى ولى با خرد خود از كرم او سود ببر، و بگریز هر چه مى‏توانى از هم نشینى با شخص پست و بى‏خرد.
2- عَنْهُ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الصَّلْتِ عَنْ أَبَانٍ عَنْ أَبِی الْعُدَیْسِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع یَا صَالِحُ اتَّبِعْ مَنْ یُبْكِیكَ وَ هُوَ لَكَ نَاصِحٌ وَ لَا تَتَّبِعْ مَنْ یُضْحِكُكَ وَ هُوَ لَكَ غَاشٌّ وَ سَتَرِدُونَ عَلَى اللَّهِ جَمِیعاً فَتَعْلَمُونَ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 451 روایة: 2@*@
ترجمه :
2- ابو عدیس گوید: حضرت باقر (ع) فرمود: اى صالح (ظاهر اینست كه صالح نام ابوعدیس بوده) پیروى كن از كسیكه تو را مى‏گریاند و اندرزت مى‏دهد، و پیروى مكن از آنكه تو را بخنداند و گولت زند، و بزودى همگى بر خدا درآئید و بدانید.
شرح:
فیض (ره) گوید: یعنى چون بر خداى تعالى درآئید صداق این گفتار و حقیقت آن آشكار گردد ولى اكنون در زیر پرده‏هاى غرور و خود بینى پنهان است.
3- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ مُوسَى بْنِ یَسَارٍ الْقَطَّانِ عَنِ الْمَسْعُودِیِّ عَنْ أَبِی دَاوُدَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِی صَخْرَةَ عَنْ أَبِی الزَّعْلَى قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص انْظُرُوا مَنْ تُحَادِثُونَ فَإِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَحَدٍ یَنْزِلُ بِهِ الْمَوْتُ إِلَّا مُثِّلَ لَهُ أَصْحَابُهُ إِلَى اللَّهِ إِنْ كَانُوا خِیَاراً فَخِیَاراً وَ إِنْ كَانُوا شِرَاراً فَشِرَاراً وَ لَیْسَ أَحَدٌ یَمُوتُ إِلَّا تَمَثَّلْتُ لَهُ عِنْدَ مَوْتِهِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 451 روایة: 3@*@
ترجمه :
3- امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: رسول خدا (ص) فرمود: بنگرید: كه با چه كسى هم صحبت هستید؟ زیرا هیچكس نیست كه مرگش فرا رسد جز آنكه یارانش در پیش خدا برابرش مجسم شوند، اگر از نیكان باشد نیكانند (و بدانها شاد شود) و اگر از بدان باشد بد هستند (و بداند كه بسرنوشت آنان دچار شود) و هیچكس نیست كه بمیرد و هنگام مرگش برابر او مجسم نشود.
4- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ بَعْضِ الْحَلَبِیِّینَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَبَلِ لَمْ یُسَمِّهِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَیْكَ بِالتِّلَادِ وَ إِیَّاكَ وَ كُلَّ مُحْدَثٍ لَا عَهْدَ لَهُ وَ لَا أَمَانَ وَ لَا ذِمَّةَ وَ لَا مِیثَاقَ وَ كُنْ عَلَى حَذَرٍ مِنْ أَوْثَقِ النَّاسِ عِنْدَكَ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 452 روایة: 4@*@
ترجمه :
4- ابن مسكان از مردى از اهل جبل كه نامش را نگفته از حضرت صادق (ع) حدیث كند كه فرمود: بر تو باد (كه رفاقت كنى) با دوستان دیرین (كه آنها را آزمایش كرده‏اى) و بپرهیز از هر (رفیق) تازه پیمان شكن كه پناه ندهد و عهد و میثاقى نشناسد و از استوارترین مردمان در پیش خود بر حذر باش (كه ممكن است روزى دشمنت شود).
5- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ رَفَعَهُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَحَبُّ إِخْوَانِی إِلَیَّ مَنْ أَهْدَى إِلَیَّ عُیُوبِی‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 452 روایة: 5@*@
ترجمه :
5- حضرت صادق (ع) فرمود: محبوبترین برادرانم نزد من كسى است كه عیبهاى مرا پیش من هدیه آورد (و آنها را بمن گوشزد كند).
6- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عُبَیْدِ اللَّهِ الدِّهْقَانِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَائِذٍ عَنْ عُبَیْدِ اللَّهِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا تَكُونُ الصَّدَاقَةُ إِلَّا بِحُدُودِهَا فَمَنْ كَانَتْ فِیهِ هَذِهِ الْحُدُودُ أَوْ شَیْ‏ءٌ مِنْهَا فَانْسُبْهُ إِلَى الصَّدَاقَةِ وَ مَنْ لَمْ یَكُنْ فِیهِ شَیْ‏ءٌ مِنْهَا فَلَا تَنْسُبْهُ إِلَى شَیْ‏ءٍ مِنَ الصَّدَاقَةِ فَأَوَّلُهَا أَنْ تَكُونَ سَرِیرَتُهُ وَ عَلَانِیَتُهُ لَكَ وَاحِدَةً وَ الثَّانِی أَنْ یَرَى زَیْنَكَ زَیْنَهُ وَ شَیْنَكَ شَیْنَهُ وَ الثَّالِثَةُ أَنْ لَا تُغَیِّرَهُ عَلَیْكَ وِلَایَةٌ وَ لَا مَالٌ وَ الرَّابِعَةُ أَنْ لَا یَمْنَعَكَ شَیْئاً تَنَالُهُ مَقْدُرَتُهُ وَ الْخَامِسَةُ وَ هِیَ تَجْمَعُ هَذِهِ الْخِصَالَ أَنْ لَا یُسْلِمَكَ عِنْدَ النَّكَبَاتِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 452 روایة: 6@*@
ترجمه :
6- و نیز فرمود علیه السلام: دوستى از روى راستى و درستى نباشد جز با شرایط آن پس هر كه در او آن شرایط یا پاره‏اى از آنها باشد او را اهل چنین دوستى بدان و كسیكه چیزى از آن شرایط در او نباشد او را باینگونه دوستى نسبت مده.
اولش اینكه نهان و عیانش براى تو یكسان باشد.
دوم اینكه زیب و زینت تو را زینت خود داند، و زشتى تو را زشتى خود شمرد.
سوم اینكه ریاست و دارائى حالش را نسبت بتو تغییر ندهد.
چهارم اینكه از آنچه توانائى دارد نسبت تو دریغ نكند.
پنجم كه همه خصلتها را در بردارد اینكه هنگام بیچارگى و پیش آمدهاى ناگوار تو را رها نكند.