تربیت
Tarbiat.Org

اصول کافی جلد 4
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

باب شمرده و هموار خواندن قرآن با آواز خوش

بَابُ تَرْتِیلِ الْقُرْآنِ بِالصَّوْتِ الْحَسَنِ
1- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ وَاصِلِ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَیْمَانَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص بَیِّنْهُ تِبْیَاناً وَ لَا تَهُذَّهُ هَذَّ الشِّعْرِ وَ لَا تَنْثُرْهُ نَثْرَ الرَّمْلِ وَ لَكِنْ أَفْزِعُوا قُلُوبَكُمُ الْقَاسِیَةَ وَ لَا یَكُنْ هَمُّ أَحَدِكُمْ آخِرَ السُّورَةِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 418 روایة: 1@*@
ترجمه :
1- عبداللّه بن سلیمان گوید: از حضرت صادق (ع) پرسیدم از گفتار خداى عزوجل (كه فرماید:) «و رتل القرآن ترتیلا» فرمود: امیرالمؤمنین صلوات اللّه علیه فرموده: یعنى او را خوب بیان كن و همانند شعر آنرا بشتاب مخوان، و مانند ریك (هنگام خواندن) آنرا پراكنده مساز، ولى دلهاى سخت خود را بوسیله آن به بیم و هراس افكنید، و همت شما این نباشد كه سوره را بآخر رساند (یعنى همت خود را در تدبر و تأمل در آیات و بكار بستن و عمل كردن آنها قرار دهید نه باینكه سوره را بآخر رسانید).
2- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْقُرْآنَ نَزَلَ بِالْحُزْنِ فَاقْرَءُوهُ بِالْحُزْنِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 418 روایة: 2@*@
ترجمه :
2- حضرت صادق (ع) فرمود: قرآن را براى اندوه (و تأثر در نفوس مردمان) نازل شده پس آنرا با آواز حزین بخوانید.
3- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ الْأَحْمَرِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص اقْرَءُوا الْقُرْآنَ بِأَلْحَانِ الْعَرَبِ وَ أَصْوَاتِهَا وَ إِیَّاكُمْ وَ لُحُونَ أَهْلِ الْفِسْقِ وَ أَهْلِ الْكَبَائِرِ فَإِنَّهُ سَیَجِی‏ءُ مِنْ بَعْدِی أَقْوَامٌ یُرَجِّعُونَ الْقُرْآنَ تَرْجِیعَ الْغِنَاءِ وَ النَّوْحِ وَ الرَّهْبَانِیَّةِ لَا یَجُوزُ تَرَاقِیَهُمْ قُلُوبُهُمْ مَقْلُوبَةٌ وَ قُلُوبُ مَنْ یُعْجِبُهُ شَأْنُهُمْ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 419 روایة: 3@*@
ترجمه :
3- امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا (ص) فرمود: قرآن را با لحنها و آواز عرب بخوانید، و از لحن فاسقان و گنهكاران دورى كنید، زیرا پس از من مردمانى بیایند كه قرآن را در گلو بچرخانند، مانند خوانندگى و نوحه خوانى و خواندن كشیشان، كه از گلوى آنها نگذرد (یعنى مقبول درگاه خداوند واقع نگردد از مجلسى (ره) دلهاى ایشان وارونه است، و هر كه از آنها خوشش آید نیز دلش وارونه است.
4- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ قَالَ حَدَّثَنِی عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ النَّوْفَلِیُّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ ذَكَرْتُ الصَّوْتَ عِنْدَهُ فَقَالَ إِنَّ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ ع كَانَ یَقْرَأُ فَرُبَّمَا مَرَّ بِهِ الْمَارُّ فَصَعِقَ مِنْ حُسْنِ صَوْتِهِ وَ إِنَّ الْإِمَامَ لَوْ أَظْهَرَ مِنْ ذَلِكَ شَیْئاً لَمَا احْتَمَلَهُ النَّاسُ مِنْ حُسْنِهِ قُلْتُ وَ لَمْ یَكُنْ رَسُولُ اللَّهِ ص یُصَلِّی بِالنَّاسِ وَ یَرْفَعُ صَوْتَهُ بِالْقُرْآنِ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ یُحَمِّلُ النَّاسَ مِنْ خَلْفِهِ مَا یُطِیقُونَ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 419 روایة: 4@*@
ترجمه :
4- على بن محمد نوفیلى گوید: نزد حضرت ابى الحسن علیه السلام از آواز خواندن یاد كردم فرمود: همانا على بن الحسین علیهماالسلام قرآن مى‏خواند و چه بسا كسانى بر آن حضرت مى‏گذشتند و از آواز خوش او مدهوش مى‏شدند، و اگر راستى امام چیزى از آواز خوشش آشكار كند مردم تاب شنیدن آنرا ندارند، عرضكردم: مگر نبود كه رسول خدا (ص) با مردم نماز (جماعت) مى‏خواند و آوازش را بخواندن بلند مى‏كرد؟ فرمود: رسول خدا (ص) باندازه تحمل و طاقت آنان كه پشت سرش بودند آوازش را بلند مى‏كرد.
5- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ سُلَیْمٍ الْفَرَّاءِ عَمَّنْ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَعْرِبِ الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ عَرَبِیٌ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 419 روایة: 5@*@
ترجمه :
5- حضرت صادق (ع) فرمود: قرآن را با اعراب بخوانید زیرا كه قرآن عربى است.
شرح:
فیض (ره) گوید: یعنى فصیح بخوانید و از غلط آنرا بر كنار كنید، و مجلسى (ره) گوید: گفته شده: یعنى بلحنهاى عرب بخوانید باینكه محسنات قرائت از تفخیم و ترقیق و ادغام و چیزهاى دیگر را در آن بكار برید.
6- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَى إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ ع إِذَا وَقَفْتَ بَیْنَ یَدَیَّ فَقِفْ مَوْقِفَ الذَّلِیلِ الْفَقِیرِ وَ إِذَا قَرَأْتَ التَّوْرَاةَ فَأَسْمِعْنِیهَا بِصَوْتٍ حَزِینٍ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 419 روایة: 6@*@
ترجمه :
6- امام صادق علیه السلام فرمود: خداى عزوجل بموسى بن عمران علیه السلام وحى فرمود: كه هرگاه برابر من ایستادى چون شخص زبون و نیازمندى بایست، و هرگاه تورات مى‏خوانى بآواز حزین بخوان.
7- عَنْهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَمْ یُعْطَ أُمَّتِی أَقَلَّ مِنْ ثَلَاثٍ الْجَمَالِ وَ الصَّوْتِ الْحَسَنِ وَ الْحِفْظِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 420 روایة: 7@*@
ترجمه :
7- و نیز فرمود: علیه السلام كه رسول خدا (ص) فرموده: بامت من كمتر از سه چیز داده نشده: زیبائى، آواز خوش، حافظه.
8- عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ یُونُسَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص إِنَّ مِنْ أَجْمَلِ الْجَمَالِ الشَّعْرَ الْحَسَنَ وَ نَغْمَةَ الصَّوْتِ الْحَسَنِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 420 روایة: 8@*@
ترجمه :
8- و نیز فرمود: علیه السلام كه رسول خدا (ص) فرموده: از جمله زیباترین زیبائیها موى زیبا و نغمه آواز خوش است.
9- عَنْهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص لِكُلِّ شَیْ‏ءٍ حِلْیَةٌ وَ حِلْیَةُ الْقُرْآنِ الصَّوْتُ الْحَسَنُ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 420 روایة: 9@*@
ترجمه :
9- و نیز فرمود علیه السلام: كه رسول خدا (ص) فرموده است: هر چیزى زینتى دارد و زینت قرآن آواز خوش است.
10- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُوسَى بْنِ عُمَرَ الصَّیْقَلِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِسْمَاعِیلَ الْمِیثَمِیِّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نَبِیّاً إِلَّا حَسَنَ الصَّوْتِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 420 روایة: 10@*@
ترجمه :
10- مردى از امام صادق علیه السلام حدیث كند كه فرمود: خداوند هیچ پیمبرى را مبعوث نفرموده جز اینكه خوش آواز باشد.
11- سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ص أَحْسَنَ النَّاسِ صَوْتاً بِالْقُرْآنِ وَ كَانَ السَّقَّاءُونَ یَمُرُّونَ فَیَقِفُونَ بِبَابِهِ یَسْمَعُونَ قِرَاءَتَهُ وَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَحْسَنَ النَّاسِ صَوْتاً
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 420 روایة: 11@*@
ترجمه :
11- و نیز فرمود علیه السلام كه على بن الحسین علیهما السلام خوش آوازترین مردم بود در خواندن قرآن و سقاها مى‏گذشتند بدر خانه‏اش مى‏ایستادند و قرآن خواندن او را گوش مى‏دادند، و حضرت باقر علیه السلام نیز خوش آوازترین مردمان بود.
12- حُمَیْدُ بْنُ زِیَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَسَدِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ الْمِیثَمِیِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یُكْرَهُ أَنْ یُقْرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بِنَفَسٍ وَاحِدٍ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 420 روایة: 12@*@
ترجمه :
12- حضرت صادق (ع) فرمود: مكروه است كه قل هو اللّه احد بیك نفس خوانده شود.
13- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع إِذَا قَرَأْتُ الْقُرْآنَ فَرَفَعْتُ بِهِ صَوْتِی جَاءَنِی الشَّیْطَانُ فَقَالَ إِنَّمَا تُرَائِی بِهَذَا أَهْلَكَ وَ النَّاسَ قَالَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ اقْرَأْ قِرَاءَةً مَا بَیْنَ الْقِرَاءَتَیْنِ تُسْمِعُ أَهْلَكَ وَ رَجِّعْ بِالْقُرْآنِ صَوْتَكَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُحِبُّ الصَّوْتَ الْحَسَنَ یُرَجَّعُ فِیهِ تَرْجِیعاً
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 421 روایة: 13@*@
ترجمه :
13- ابو بصیر گوید: بحضرت باقر علیه السلام عرضكردم: هرگاه قرآن را با صداى بلند مى‏خوانم شیطان نزدم آید و گوید: تا با اینكار بخانواده خودت و مردم خود نمائى (و ریا) مى‏كنى؟ فرمود: اى ابا محمد با صوت (و آواز) متوسطى بخوان كه خانواده‏ات بشنوند، و آوازت را در خواندن قرآن در گلو بچرخان زیرا خداى عزوجل آواز خوش را كه در گلو چرخانده شود دوست دارد.