تربیت
Tarbiat.Org

اصول کافی جلد 4
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

باب بسیار ذكر خداى عزو جل كردن

بَابُ ذِكْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ كَثِیراً
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا مِنْ شَیْ‏ءٍ إِلَّا وَ لَهُ حَدٌّ یَنْتَهِی إِلَیْهِ إِلَّا الذِّكْرَ فَلَیْسَ لَهُ حَدٌّ یَنْتَهِی إِلَیْهِ فَرَضَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْفَرَائِضَ فَمَنْ أَدَّاهُنَّ فَهُوَ حَدُّهُنَّ وَ شَهْرَ رَمَضَانَ فَمَنْ صَامَهُ فَهُوَ حَدُّهُ وَ الْحَجَّ فَمَنْ حَجَّ فَهُوَ حَدُّهُ إِلَّا الذِّكْرَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَرْضَ مِنْهُ بِالْقَلِیلِ وَ لَمْ یَجْعَلْ لَهُ حَدّاً یَنْتَهِی إِلَیْهِ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْ‏آیَةَ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِیراً وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِیلًا فَقَالَ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ حَدّاً یَنْتَهِی إِلَیْهِ قَالَ وَ كَانَ أَبِی ع كَثِیرَ الذِّكْرِ لَقَدْ كُنْتُ أَمْشِی مَعَهُ وَ إِنَّهُ لَیَذْكُرُ اللَّهَ وَ آكُلُ مَعَهُ الطَّعَامَ وَ إِنَّهُ لَیَذْكُرُ اللَّهَ وَ لَقَدْ كَانَ یُحَدِّثُ الْقَوْمَ وَ مَا یَشْغَلُهُ ذَلِكَ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ كُنْتُ أَرَى لِسَانَهُ لَازِقاً بِحَنَكِهِ یَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ كَانَ یَجْمَعُنَا فَیَأْمُرُنَا بِالذِّكْرِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ وَ یَأْمُرُ بِالْقِرَاءَةِ مَنْ كَانَ یَقْرَأُ مِنَّا وَ مَنْ كَانَ لَا یَقْرَأُ مِنَّا أَمَرَهُ بِالذِّكْرِ وَ الْبَیْتُ الَّذِی یُقْرَأُ فِیهِ الْقُرْآنُ وَ یُذْكَرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِ تَكْثُرُ بَرَكَتُهُ وَ تَحْضُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَ تَهْجُرُهُ الشَّیَاطِینُ وَ یُضِی‏ءُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا یُضِی‏ءُ الْكَوْكَبُ الدُّرِّیُّ لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ الْبَیْتُ الَّذِی لَا یُقْرَأُ فِیهِ الْقُرْآنُ وَ لَا یُذْكَرُ اللَّهُ فِیهِ تَقِلُّ بَرَكَتُهُ وَ تَهْجُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَ تَحْضُرُهُ الشَّیَاطِینُ وَ قَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِخَیْرِ أَعْمَالِكُمْ لَكُمْ أَرْفَعِهَا فِی دَرَجَاتِكُمْ وَ أَزْكَاهَا عِنْدَ مَلِیكِكُمْ وَ خَیْرٍ لَكُمْ مِنَ الدِّینَارِ وَ الدِّرْهَمِ وَ خَیْرٍ لَكُمْ مِنْ أَنْ تَلْقَوْا عَدُوَّكُمْ فَتَقْتُلُوهُمْ وَ یَقْتُلُوكُمْ فَقَالُوا بَلَى فَقَالَ ذِكْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ كَثِیراً ثُمَّ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِیِّ ص فَقَالَ مَنْ خَیْرُ أَهْلِ الْمَسْجِدِ فَقَالَ أَكْثَرُهُمْ لِلَّهِ ذِكْراً وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أُعْطِیَ لِسَاناً ذَاكِراً فَقَدْ أُعْطِیَ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْ‏آخِرَةِ وَ قَالَ فِی قَوْلِهِ تَعَالَى وَ لا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ قَالَ لَا تَسْتَكْثِرْ مَا عَمِلْتَ مِنْ خَیْرٍ لِلَّهِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 257 روایة: 1@*@
ترجمه :
1- حضرت صادق (ع) فرمود: هیچ چیز نیست جز آنكه براى آن حدى (و اندازه‏اى) است كه بدان پایان پذیرد مگر ذكر كه حدى ندارد تا پایان پذیرد، خداى عزوجل فرائض را واجب كرده و هر كه آنها را به جاى آورد همان حد و انتهاى آنها است، و ماه رمضانست پس هر كه آنرا روزه دارد همان حد آن است، و حج (واجب است) و هر كه حج كرد به پایان رسانده، مگر همان ذكر كه براستى خداى عزوجل به اندك آن راضى نشده و انتها و حدى براى آن قرار نداده كه بدان پایان یابد، سپس این آیه را تلاوت فرمود: «اى آنانكه ایمان آوردید یاد كنید خدا را بسیار، و تسبیحش گوئید بامدادان و شامگاهان» (سوره احزاب آیه 41 و 42) پس فرمود: خداى عزوجل براى آن حدى كه بدان پایان پذیرد قرار نداده است.
فرمود: و پدرم فراوان ذكر خدا مى‏كرد، (گاهى) من به همراه او مى‏رفتم و او ذكر خدا مى‏كرد، با او غذا مى‏خوردم او ذكر خدا مى‏كرد، و (گاهى) با مردم گفتگو مى‏كرد ولى آن از ذكر خدا بازش نمى‏داشت و من مى‏دیدم زبانش را كه چسبیده به كامش بود و مى‏گفت «لا اله الا اللّه» و پیوسته ما را انجمن مى‏كرد، و ما را به ذكر خدا فرمان مى‏داد تا آفتاب بزند، و هر كدام ما كه خواندن (قرآن) میدانستیم دستور به خواندن مى‏داد، و هر كدام نمیدانست به او دستور ذكر مى‏فرمود.
در هر خانه‏اى كه قرآن خوانده شود و ذكر خداى عزوجل شود بركت آن خانه زیاد گردد، و فرشتگان در آن خانه آیند، و شیاطین از آن دورى كنند، و براى اهل آسمان بدرخشد چنانچه ستاره فروزان براى اهل زمین مى‏درخشد، و (اما) خانه‏اى كه در آن قرآن خوانده نشود و خدا در آن خانه ذكر نشود بركتش كم مى‏شود و فرشتگان از آن دورى كنند و شیاطین در آن خانه در آیند.
و به تحقیق رسول خدا (ص) فرموده: آیا شما را آگاه نكنم به بهترین كارهایتان كه در درجات شما از همه كارها بالاتر، و نزد خداوند از همه پاكتر و پاكیزه‏تر است، و براى شما از دینار (طلا) و درهم (نقره) بهتر، و از اینكه با دشمن خودتان برخورد كنید (و جهاد كنید) و شما آنها را بكشید و آنها شما را بكشند خوبتر است؟ عرض كردند: چرا فرمود: آن بسیار ذكر خدا كردن است سپس فرمود: مردى خدمت پیغمبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: هر كه زبانى گویا به ذكر خدا به او داده شده است خیر دنیا و آخرت به او داده شده، و درباره گفتار خدایتعالى: «و منت منه كه فزونى جوئى» (سوره مدثر آیه 6) فرمود، (یعنى) آنچه كار خیر براى خدا كردى آن را بیش مشمار.
2- حُمَیْدُ بْنُ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ سَمَاعَةَ عَنْ وُهَیْبِ بْنِ حَفْصٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ شِیعَتُنَا الَّذِینَ إِذَا خَلَوْا ذَكَرُوا اللَّهَ كَثِیراً
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 259 روایة: 2@*@
ترجمه :
2- حضرت صادق (ع) فرمود: شیعیان ما آنهائى هستند كه هرگاه تنها باشند ذكر خدا بسیار كنند.
3- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَكْثَرَ ذِكْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ مَنْ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِیراً كُتِبَتْ لَهُ بَرَاءَتَانِ بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ بَرَاءَةٌ مِنَ النِّفَاقِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 259 روایة: 3@*@
ترجمه :
3- و نیز آن حضرت علیه السلام فرمود: رسول خدا (ص) فرموده: هر كه ذكر خداى عزوجل را بسیار كند خداوند او را دوست دارد، و هر كه ذكر خدا را بسیار كند براى دو براءت (یعنى منشور آزادى) نوشته شود، یكى براءت از دوزخ، و دیگرى براءت از انفاق (و دو روئى).
4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَیْفِ بْنِ عَمِیرَةَ عَنْ بَكْرِ بْنِ أَبِی بَكْرٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ تَسْبِیحُ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ ع مِنَ الذِّكْرِ الْكَثِیرِ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِیراً
عَنْهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَیْفِ بْنِ عَمِیرَةَ عَنْ أَبِی أُسَامَةَ زَیْدٍ الشَّحَّامِ وَ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ وَ سَعِیدٍ الْأَعْرَجِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 259 روایة: 4@*@
ترجمه :
4- حضرت صادق (ع) فرمود: تسبیح فاطمه زهراء علیهاالسلام از جمله ذكر بسیارى است كه خداى عزوجل فرموده است: «خدا را یاد كنید یاد كردن بسیار» (سوره احزاب آیه 41). و نیز مانند این حدیث را سعید اعرج از آن حضرت علیه السلام روایت كرده است.
5- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ دَاوُدَ الْحَمَّارِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَكْثَرَ ذِكْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَظَلَّهُ اللَّهُ فِی جَنَّتِهِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 260 روایة: 5@*@
ترجمه :
5- و نیز امام صادق (ع) فرمود: هر كه بسیار ذكر خداى عزوجل را بكند خداوند او را در بهشتش در كنف رحمت خود جا دهد.