تربیت
Tarbiat.Org

اصول کافی جلد 4
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

باب كسیكه مردم را عیب كند یا عیب مردمان گوید

بَابُ مَنْ یَعِیبُ النَّاسَ
1- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَیْدٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ أَسْرَعَ الْخَیْرِ ثَوَاباً الْبِرُّ وَ إِنَّ أَسْرَعَ الشَّرِّ عُقُوبَةً الْبَغْیُ وَ كَفَى بِالْمَرْءِ عَیْباً أَنْ یُبْصِرَ مِنَ النَّاسِ مَا یَعْمَى عَنْهُ مِنْ نَفْسِهِ أَوْ یُعَیِّرَ النَّاسَ بِمَا لَا یَسْتَطِیعُ تَرْكَهُ أَوْ یُؤْذِیَ جَلِیسَهُ بِمَا لَا یَعْنِیهِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 200 روایة: 1@*@
ترجمه :
1- حضرت باقر (ع) فرمود: همانا ثواب نیك رفتارى زودتر از هر كار خیرى رسد، و عقوبت ستم و تعدى بمردم زودتر از هر بدى آید، و همین عیب براى مرد بس است كه از مردمان ببیند چیزى را كه از (دیدن) آنچیز در خودش كور است، یا مردم را بكارى سرزنش كند كه خودش نتواند آنرا واگذارد، یا همنشین خود را بچیزى كه بكار او نخورد آزار دهد.
شرح:
مجلسى (ره) گوید: ظاهر این است كه مراد از «بر» احسان بدیگرى است و گاه بهر كار خیرى اطلاق شود، و مقصود از «بغى» ظلم و دست درازى بمردم است و گاهى بر زنا اطلاق شود، و ظاهر در اینجا همان معناى اول است، و ممكن است مقصود خروج بر امام باشد...، تا آنكه گوید: سپس ظاهر اینست كه مقصود از آن چیزى كه از دیدن آن در خود كور است، یا خودش استطاعت ترك آنرا نداند اعم است از اینكه از جنس عیب دیگران باشد یا نباشد.... و گفتار آنحضرت كه فرمود: «یا همنشین خود را بچیزى كه بكار او نخورد، بیازارد» یعنى چیزى كه براى او مهم نیست و سودى ندارد چه براى خودش و چه براى همنشینش و ممكن است مقصود پر گفتن و بیهوده گفتن باشد، زیرا كه آن همنشین خردمند را آزار دهد.
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ ع یَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص كَفَى بِالْمَرْءِ عَیْباً أَنْ یُبْصِرَ مِنَ النَّاسِ مَا یَعْمَى عَلَیْهِ مِنْ نَفْسِهِ وَ أَنْ یُؤْذِیَ جَلِیسَهُ بِمَا لَا یَعْنِیهِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 200 روایة: 2@*@
ترجمه :
2- ابو حمزه گوید: از حضرت على بن الحسین علیهما السلام شنیدم كه میفرمود: رسول خدا (ص) فرموده: همین عیب براى مرد بس است كه ببیند كه از مردمان چیزى را كه در خود نبیند، و همنشین خود را بیازارد به چیزى كه بكار او نخورد.
3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُخْتَارٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ كَفَى بِالْمَرْءِ عَیْباً أَنْ یَتَعَرَّفَ مِنْ عُیُوبِ النَّاسِ مَا یَعْمَى عَلَیْهِ مِنْ أَمْرِ نَفْسِهِ أَوْ یَعِیبَ عَلَى النَّاسِ أَمْراً هُوَ فِیهِ لَا یَسْتَطِیعُ التَّحَوُّلَ عَنْهُ إِلَى غَیْرِهِ أَوْ یُؤْذِیَ جَلِیسَهُ بِمَا لَا یَعْنِیهِ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 201 روایة: 3@*@
ترجمه :
3- حضرت باقر علیه السلام فرمود: این عیب براى مرد بس است كه از عیبهاى مردم چیزى را جستجو كند (و درصدد فهمیدن آن بر آید) كه از دیدن آن در خود نابینا است، یا چیزى را بر مردم عیب گیرد كه در خود او هست، و نتواند از آن عیب بیرون آید و بحال دیگرى در آید، یا همنشین خود را بچیزى كه بكارش نخورد آزار دهد.
4- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ أَبِی عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَعْرَجِ وَ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ وَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ص قَالَا إِنَّ أَسْرَعَ الْخَیْرِ ثَوَاباً الْبِرُّ وَ أَسْرَعَ الشَّرِّ عُقُوبَةً الْبَغْیُ وَ كَفَى بِالْمَرْءِ عَیْباً أَنْ یَنْظُرَ فِی عُیُوبِ غَیْرِهِ مَا یَعْمَى عَلَیْهِ مِنْ عَیْبِ نَفْسِهِ أَوْ یُؤْذِیَ جَلِیسَهُ بِمَا لَا یَعْنِیهِ أَوْ یَنْهَى النَّاسَ عَمَّا لَا یَسْتَطِیعُ تَرْكَهُ‏
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 201 روایة: 4@*@
ترجمه :
4- ابوحمزه از حضرت باقر و حضرت على بن الحسین علیهم السلام حدیث كند (كه مانند حدیث (1) است و با ترجمه و شرحش گذشت).