بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ هُمْ أَرْكَانُ الْأَرْضِ
1- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا جَاءَ بِهِ عَلِیٌّ ع آخُذُ بِهِ وَ مَا نَهَى عَنْهُ أَنْتَهِی عَنْهُ جَرَى لَهُ مِنَ الْفَضْلِ مِثْلُ مَا جَرَى لِمُحَمَّدٍ ص وَ لِمُحَمَّدٍ ص الْفَضْلُ عَلَى جَمِیعِ مَنْ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْمُتَعَقِّبُ عَلَیْهِ فِی شَیْءٍ مِنْ أَحْكَامِهِ كَالْمُتَعَقِّبِ عَلَى اللَّهِ وَ عَلَى رَسُولِهِ وَ الرَّادُّ عَلَیْهِ فِی صَغِیرَةٍ أَوْ كَبِیرَةٍ عَلَى حَدِّ الشِّرْكِ بِاللَّهِ كَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع بَابَ اللَّهِ الَّذِی لَا یُؤْتَى إِلَّا مِنْهُ وَ سَبِیلَهُ الَّذِی مَنْ سَلَكَ بِغَیْرِهِ هَلَكَ وَ كَذَلِكَ یَجْرِی الْأَئِمَّةُ الْهُدَى وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ جَعَلَهُمُ اللَّهُ أَرْكَانَ الْأَرْضِ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا وَ حُجَّتَهُ الْبَالِغَةَ عَلَى مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَى وَ كَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص كَثِیراً مَا یَقُولُ أَنَا قَسِیمُ اللَّهِ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ أَنَا الْفَارُوقُ الْأَكْبَرُ وَ أَنَا صَاحِبُ الْعَصَا وَ الْمِیسَمِ وَ لَقَدْ أَقَرَّتْ لِی جَمِیعُ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحُ وَ الرُّسُلُ بِمِثْلِ مَا أَقَرُّوا بِهِ لِمُحَمَّدٍ ص وَ لَقَدْ حُمِلْتُ عَلَى مِثْلِ حَمُولَتِهِ وَ هِیَ حَمُولَةُ الرَّبِّ وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص یُدْعَى فَیُكْسَى وَ أُدْعَى
فَأُكْسَى وَ یُسْتَنْطَقُ وَ أُسْتَنْطَقُ فَأَنْطِقُ عَلَى حَدِّ مَنْطِقِهِ وَ لَقَدْ أُعْطِیتُ خِصَالًا مَا سَبَقَنِی إِلَیْهَا أَحَدٌ قَبْلِی عُلِّمْتُ الْمَنَایَا وَ الْبَلَایَا وَ الْأَنْسَابَ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ فَلَمْ یَفُتْنِی مَا سَبَقَنِی وَ لَمْ یَعْزُبْ عَنِّی مَا غَابَ عَنِّی أُبَشِّرُ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُؤَدِّی عَنْهُ كُلُّ ذَلِكَ مِنَ اللَّهِ مَكَّنَنِی فِیهِ بِعِلْمِهِ
الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ الْعَمِّیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ حَدَّثَنَا الْمُفَضَّلُ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ ثُمَّ ذَكَرَ الْحَدِیثَ الْأَوَّلَ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 280 روایة: 1 @*@
ترجمه :
1- امام صادق علیه السلام فرمود: آنچه على علیه السلام آورده انجام مىدهم و از آنچه نهى فرموده باز مىایستم، براى او همان فضیلت آمده كه براى محمد(ص) آمده و محمد(ص) را بر تمام مخلوق خداى عزوجل فضیلت است، خردهگیر بر حكمى كه على آورده مانند خردهگیر بر خدا و رسولش باشد و كسى كه در موضوعى كوچك یا بزرگ على را رد كند در مرز شرك بخداست، امیرالمؤمنین علیه السلام باب منحصر بفرد خداشناسى است و راه بسوى خداست، هر كه جز آن پوید هلاك شود و این امتیازات همچنین براى ائمه هدى یكى پس از دیگرى جاریست. خدا ایشان را اركان زمین قرار داده تا اهلش را نجنباند (اختلال نظام و سر گردانى عمومى پیش نیاید) و حجت رساى خویش ساخت براى مردم روى زمین و زیر خاك (مردگان یا ساكنان آن روى زمین) خود امیرالمؤمنین علیه السلام صلوات الله علیه بسیار مىفرمود: من از طرف خدا قسمت كننده بهشت و دوزخم (میان آن دو مكان ایستاده موالیانم را ببهشت و دشمنانم را بدوزخ راهنمائى مىكنم) و من بزرگترین فرق گذارم (میان حق و باطل یا میان بهشتى و دوزخى) و من صاحب عصا و میسمم، تمام ملائكه و روح القدس و پیمبران بفضیلت من اقرار نمودند چنانكه بفضیلت محمد(ص) اقرار كردند. مرا بر مسندى مانند مسند او نشانیدهاند و آن مسند (هدایت و خلافت) خدائىست (مركوب من در قیامت همان مركوب پیغمبر و از جانب خداست رسولخدا(ص) (در قیامت) خوانده شود و جامه در بر شود من هم خوانده شوم و جامه در بر شوم، او باز پرسى شود و من هم بازپرسى شوم و طبق گفته او سخن گویم، بمن خصلتهائى عطا شده كه هیچكس نسبت به آنها بر من پیشى نگرفته است: مرگ مردم و بلاها و نژادها و فصلالخطاب (قرآن یا تشخیص حق از باطل) را مىدانم، آنچه پیش از من بوده از دستم نرفته و آنچه نزدم حاضر نیست (از امور آینده) بر من پوشیده نیست، باجازه خدا بشارت مىدهم و از جانب او اداى وظیفه مىكنم، همه اینها از طرف خداست كه او بعلم خود مرا نسبت به آنها توانا ساخته است.
2- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ شَبَابٍ الصَّیْرَفِیِّ قَالَ حَدَّثَنَا سَعِیدٌ الْأَعْرَجُ قَالَ دَخَلْتُ أَنَا وَ سُلَیْمَانُ بْنُ خَالِدٍ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَابْتَدَأَنَا فَقَالَ یَا سُلَیْمَانُ مَا جَاءَ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع یُؤْخَذُ بِهِ وَ مَا نَهَى عَنْهُ یُنْتَهَى عَنْهُ جَرَى لَهُ مِنَ الْفَضْلِ مَا جَرَى لِرَسُولِ اللَّهِ ص وَ لِرَسُولِ اللَّهِ ص الْفَضْلُ عَلَى جَمِیعِ مَنْ خَلَقَ اللَّهُ الْمُعَیِّبُ عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی شَیْءٍ مِنْ أَحْكَامِهِ كَالْمُعَیِّبِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عَلَى رَسُولِهِ ص وَ الرَّادُّ عَلَیْهِ فِی صَغِیرَةٍ أَوْ كَبِیرَةٍ عَلَى حَدِّ الشِّرْكِ بِاللَّهِ كَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص بَابَ اللَّهِ الَّذِی لَا یُؤْتَى إِلَّا مِنْهُ وَ سَبِیلَهُ الَّذِی مَنْ سَلَكَ بِغَیْرِهِ هَلَكَ وَ بِذَلِكَ جَرَتِ الْأَئِمَّةُ ع وَاحِدٌ بَعْدَ وَاحِدٍ جَعَلَهُمُ اللَّهُ أَرْكَانَ الْأَرْضِ أَنْ تَمِیدَ بِهِمْ وَ الْحُجَّةَ الْبَالِغَةَ عَلَى مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَى وَ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَا قَسِیمُ اللَّهِ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ أَنَا الْفَارُوقُ الْأَكْبَرُ وَ أَنَا صَاحِبُ الْعَصَا وَ الْمِیسَمِ وَ لَقَدْ أَقَرَّتْ لِی جَمِیعُ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحُ بِمِثْلِ مَا أَقَرَّتْ لِمُحَمَّدٍ ص وَ لَقَدْ حُمِلْتُ عَلَى مِثْلِ حَمُولَةِ مُحَمَّدٍ ص وَ هِیَ حَمُولَةُ الرَّبِّ وَ إِنَّ مُحَمَّداً ص یُدْعَى فَیُكْسَى وَ یُسْتَنْطَقُ وَ أُدْعَى فَأُكْسَى وَ أُسْتَنْطَقُ فَأَنْطِقُ عَلَى حَدِّ مَنْطِقِهِ وَ لَقَدْ أُعْطِیتُ خِصَالًا لَمْ یُعْطَهُنَّ أَحَدٌ قَبْلِی عُلِّمْتُ عِلْمَ الْمَنَایَا وَ الْبَلَایَا وَ الْأَنْسَابَ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ فَلَمْ یَفُتْنِی مَا سَبَقَنِی وَ لَمْ یَعْزُبْ عَنِّی مَا غَابَ عَنِّی أُبَشِّرُ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُؤَدِّی عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ كُلُّ ذَلِكَ مَكَّنَنِیَ اللَّهُ فِیهِ بِإِذْنِهِ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 281 روایة: 2 @*@
ترجمه :
سعید اعرج گوید: من و سلیمان بن خالد خدمت امام صادق رسیدم، حضرت آغاز سخن نمود و فرمود: اى سلیمان هر امرى كه از امیرالمؤمنین علیه السلام رسیده باید اخذ شود و از هر چه نهى فرموده باید ترك شود، براى او همان فضیلت است كه براى رسول خدا(ص) است و رسول خدا(ص) را بر تمام مخلوق خدا فضیلت است، كسى كه نسبت به چیزى از احكام او عیب گیرد مانند كسى است كه بر رسول خدا(ص) عیب گرفته است و هر كه او را در امرى كوچك یا بزرگ رد كند در مرز شرك بخداست. امیرالمؤمنین (ص) دریست كه از غیر آن به خدا نتوان رسید و راه بسوى خداست كه هر كه جز پوید هلاك شود و همچنین است مقام ائمه علیه السلام یكى پس از دیگرى، خدا ایشان را اركان زمین قرار داد تا أهلش را نجنباند، و حجت رساى خویش نمود بر كسانى كه روى زمین وزیر خاكند و امیرالمؤمنین(ع) فرمود: من از طرف خدا قسمت كننده میان بهشت و دروزخم (و همچنین بقیه روایت را مانند روایت پیش نقل مىكند.)
3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى وَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ
قَالَ حَدَّثَنِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الرِّیَاحِیُّ عَنْ أَبِی الصَّامِتِ الْحُلْوَانِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ فَضْلُ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع مَا جَاءَ بِهِ آخُذُ بِهِ وَ مَا نَهَى عَنْهُ أَنْتَهِی عَنْهُ جَرَى لَهُ مِنَ الطَّاعَةِ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص مَا لِرَسُولِ اللَّهِ ص وَ الْفَضْلُ لِمُحَمَّدٍ ص الْمُتَقَدِّمُ بَیْنَ یَدَیْهِ كَالْمُتَقَدِّمِ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْمُتَفَضِّلُ عَلَیْهِ كَالْمُتَفَضِّلِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص وَ الرَّادُّ عَلَیْهِ فِی صَغِیرَةٍ أَوْ كَبِیرَةٍ عَلَى حَدِّ الشِّرْكِ بِاللَّهِ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص بَابُ اللَّهِ الَّذِی لَا یُؤْتَى إِلَّا مِنْهُ وَ سَبِیلُهُ الَّذِی مَنْ سَلَكَهُ وَصَلَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَذَلِكَ كَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مِنْ بَعْدِهِ وَ جَرَى لِلْأَئِمَّةِ ع وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ جَعَلَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْكَانَ الْأَرْضِ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا وَ عُمُدَ الْإِسْلَامِ وَ رَابِطَةً عَلَى سَبِیلِ هُدَاهُ لَا یَهْتَدِی هَادٍ إِلَّا بِهُدَاهُمْ وَ لَا یَضِلُّ خَارِجٌ مِنَ الْهُدَى إِلَّا بِتَقْصِیرٍ عَنْ حَقِّهِمْ أُمَنَاءُ اللَّهِ عَلَى مَا أَهْبَطَ مِنْ عِلْمٍ أَوْ عُذُرٍ أَوْ نُذُرٍ وَ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ عَلَى مَنْ فِی الْأَرْضِ یَجْرِی لآِخِرِهِمْ مِنَ اللَّهِ مِثْلُ الَّذِی جَرَى لِأَوَّلِهِمْ وَ لَا یَصِلُ أَحَدٌ إِلَى ذَلِكَ إِلَّا بِعَوْنِ اللَّهِ وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَا قَسِیمُ اللَّهِ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ لَا یَدْخُلُهَا دَاخِلٌ إِلَّا عَلَى حَدِّ قَسْمِی وَ أَنَا الْفَارُوقُ الْأَكْبَرُ وَ أَنَا الْإِمَامُ لِمَنْ بَعْدِی وَ الْمُؤَدِّی عَمَّنْ كَانَ قَبْلِی لَا یَتَقَدَّمُنِی أَحَدٌ إِلَّا أَحْمَدُ ص وَ إِنِّی وَ إِیَّاهُ لَعَلَى سَبِیلٍ وَاحِدٍ إِلَّا أَنَّهُ هُوَ الْمَدْعُوُّ بِاسْمِهِ وَ لَقَدْ أُعْطِیتُ السِّتَّ عِلْمَ الْمَنَایَا وَ الْبَلَایَا وَ الْوَصَایَا وَ فَصْلَ الْخِطَابِ وَ إِنِّی لَصَاحِبُ الْكَرَّاتِ وَ دَوْلَةِ الدُّوَلِ وَ إِنِّی لَصَاحِبُ الْعَصَا وَ الْمِیسَمِ وَ الدَّابَّةُ الَّتِی تُكَلِّمُ النَّاسَ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 282 روایة: 3 @*@
ترجمه :
امام باقر(ع) فرمود: فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام این است كه هر چه آورده من به آن عمل مىكنم و از هر چه نهى كرده ترك مىكنم، اطاعت او بعد از رسول خدا (ص) همان اطاعت رسولخدا(ص) است و فضیلت براى محمد(ص) است. هر كه از او پیش افتد چون كسى است كه از خدا و رسولش پیش افتاده و كسى بر او برترى جوید مانند كسى است كه بر رسول خدا(ص) برترى جسته و هر كه در امر كوچك یا بزرگى او را رد كند در مرز شرك بخداست، زیرا رسول خدا(ص) باب منحصر معرفت خدا بود، و راهى بود كه هر كه آن را پوید بخداى عزوجل رسد و همچنین است امیرالمؤمنین پس از وى و ائمه علیه السلام یكى پس از دیگرى هم به همین روشند، خداى عزوجل ایشان را اركان زمین مقرر فرموده تا اهلش را نلرزاند و ستونهاى اسلام و مزدور راه هدایت ساخته. كسى جز با هدایت ایشان هدایت نشود و كسى كه از طریق هدایت خارج شده و گمراه گشته فقط بواسطه تقصیر در حق آنهاست، آنها بر علم و عذر و بیمى كه خدا (در قرآنش) نازل كرده امینند، و حجت رسا بر مردم روى زمینند، براى آخرین آنها از جانب خدا جارى شود مثل آنچه بر نخستینیان جارى بود (همگى در علم و وجوب اطاعت و سایر كمالات برابرند) و كسى جز بیارى خدا بدین درجه نرسد، امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: من در میان بهشت و دوزخ مقسم خدایم، كسى جز طبق تقسیم من به بهشت یا دوزخ نرود، من پیشواى مردم پس از خود و رساننده از جانب پیش از خود (پیغمبر اكرم صلى الله علیه و آله وسلم) مىباشم، كسى جز احمد (ص) بر من پیشى ندارد و من و او در یك روشیم، جز اینكه نبوت تنها بنام اوست، و به من شش فضیلت عطا شده است 1- علم آجال و مرگها 2- علم بلاها 3- علم وصایا (آنچه اوصیاء پیغمبران مىدانند) 4 فصل الخطاب (قرآن یا داورى میان حق و باطل و یا بیان و سخن واضح) 5 و من صاحب كرات (حملههاى مشهور میدان جنگ یا عالم بحوادث و وقایع گذشته و آینده) و دولت حاكم بر همه دولتهایم 6- و من صاحب عصا و میسم و جنبدهاى كه با مردم سخن گوید مىباشم.
شرح :
مراد بعصا یا چوبدستى مخصوصى است كه از پیغمبران باوصیائشان رسیده و همانست كه دست حضرت موسى علیه السلام بوده و دست بدست گشته تا پیغمبر خاتم (ص) و از به امیرالمؤمنین علیه السلام رسیده است و یا آنكه كلمه «عصا» كنایه از قدرت و تصرفست و اما میسم در لغت به معنى آلت نشانه گذارى و آهنى است كه با آن گوسفند را داغ مىكنند و نشانه مىگذارند تا با گوسفندان دیگر اشتباه نشوند و بدین مناسب بعضى از شراح گفتهاند: مقصود از اینكه على علیه السلام صاحب عصا و میسم است این است كه او چوپان و گلهدار امت است بعد از رسول اكرم (ص) و عصا و میسم از خصائص چوپانست و از روایاتى استفاده مىشود كه امیرالمؤمنین علیه السلام در قیامت ابزارى در دست دارد كه میان دو چشم اهل ایمان علامت «مؤمن» و میان دو چشم كفار علامت «كافر» مىگذارد و اما جنبنده سخنگو اشاره دارد به آیه شریفه (82 سوره 27) «و چون فرمان بر آنها اجرا شود جنبدهاى از زمین بیرون آریم تا بدانها نگوید كه این مردم آیات ما را باور نمىكردهاند» این جنبنده در روایات بسیارى تأویل بامیرالمؤمنین شده است در زمانى كه مؤمنین و كفار را نشانه گذارى مىكند.