بَابُ الْمُصَافَحَةِ
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَیْمُونٍ عَنْ یَحْیَى بْنِ زَكَرِیَّا عَنْ أَبِىعُبَیْدَةَ قَالَ كُنْتُ زَمِیلَ أَبِى جَعْفَرٍ ع وَ كُنْتُ أَبْدَأُ بِالرُّكُوبِ ثُمَّ یَرْكَبُ هُوَ فَإِذَا اسْتَوَیْنَا سَلَّمَ وَ سَاءَلَ مُسَاءَلَةَ رَجُلٍ لَا عَهْدَ لَهُ بِصَاحِبِهِ وَ صَافَحَ قَالَ وَ كَانَ إِذَا نَزَلَ نَزَلَ قَبْلِى فَإِذَا اسْتَوَیْتُ أَنَا وَ هُوَ عَلَى الْأَرْضِ سَلَّمَ وَ سَاءَلَ مُسَاءَلَةَ مَنْ لَا عَهْدَ لَهُ بِصَاحِبِهِ فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنَّكَ لَتَفْعَلُ شَیْئاً مَا یَفْعَلُهُ أَحَدُ مَنْ قِبَلَنَا وَ إِنْ فَعَلَ مَرَّةً فَكَثِیرٌ فَقَالَ أَ مَا عَلِمْتَ مَا فِى الْمُصَافَحَةِ إِنَّ الْمُؤْمِنَیْنِ یَلْتَقِیَانِ فَیُصَافِحُ أَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ فَلَا تَزَالُ الذُّنُوبُ تَتَحَاتُّ عَنْهُمَا كَمَا یَتَحَاتُّ الْوَرَقُ عَنِ الشَّجَرِ وَ اللَّهُ یَنْظُرُ إِلَیْهَا حَتَّى یَفْتَرِقَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 259 روایة:1@*@
ترجمه :
ابوعبیده گوید: من همكجاوه امام باقر (ع) بودم و اول من سوار میشدم و سپس آنحضرت، چون قرار میگرفتیم حضرت بمن سلام میكرد و مانند مردیكه رفیقش را بتازگى ندیده احوال پرسى و مصاحفه میفرمود و هنگام پیاده شدن او پیش از من پیاده میشد، چون بر زمین قرار میگرفتیم سلام میكرد و مانند كسیكه رفیقش را بتازگى ندیه احوال پرسى مینمود.
من گفتم یا بن رسول الله شما كارى میكنى كه هیچكس از مردم نزد ما نمیكند و اگر یكبار هم بكند زیاد است؟ فرمود: مگر ثواب مصافح را نمیدانى؟ دو مؤمن بهم بر میخورند و یكى بدیگرى دست میدهد، پس همواره گناهان آندو میریزد، چنانكه برگ از درخت میریزد، و خدا بآنها توجه میفرماید تا از یكدیگر جدا شوند.
عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِی خَالِدٍ الْقَمَّاطِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَیْنِ إِذَا الْتَقَیَا وَ تَصَافَحَا أَدْخَلَ اللَّهُ یَدَهُ بَیْنَ أَیْدِیهِمَا فَصَافَحَ أَشَدَّهُمَا حُبّاً لِصَاحِبِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 259 روایة:2@*@
ترجمه :
امام باقر (ع) فرمود: چون دو مؤمن بهم برخورند و مصاحفه كنند، خدا دستش را میان دست آنها گذارد و با آنكه رفیقش را بیشتر دارد مصاحفه كند.
ابْنُ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَیُّوبَ عَنِ السَّمَیْدَعِ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَعْیَنَ الْجُهَنِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَیْنِ إِذَا الْتَقَیَا فَتَصَافَحَا أَدْخَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَدَهُ بَیْنَ أَیْدِیهِمَا وَ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى أَشَدِّهِمَا حُبّاً لِصَاحِبِهِ فَإِذَا أَقْبَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِوَجْهِهِ عَلَیْهِمَا تَحَاتَّتْ عَنْهُمَا الذُّنُوبُ كَمَا یَتَحَاتُّ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 259 روایة:3@*@
ترجمه :
و فرمود: چون دو مؤمن بهم برخورند و مصاحفه كنند، خداى عزوجل دستش را میان دست آنها در آورد و بآنكه رفیقش را بیشتر دوست دارد، رو آورد. و چون خداى عزوجل بهر دو نفر متوجه شود (در صورتیكه هر دو یكدیگر را بیك اندازه دوست داشته باشند) گناهان آنها مانند برگ درخت بریزد
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَیْنِ إِذَا الْتَقَیَا فَتَصَافَحَا أَقْبَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِمَا بِوَجْهِهِ وَ تَسَاقَطَتْ عَنْهُمَا الذُّنُوبُ كَمَا یَتَسَاقَطُ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 260 روایة:4@*@
ترجمه :
و فرمود: چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خداى عزوجل بآنها رو آورد و گناهانشان چون برگ درخت بریزد.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى نَصْرٍ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ عَنْ أَبِى عُبَیْدَةَ الْحَذَّاءِ قَالَ زَامَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع فِى شِقِّ مَحْمِلٍ مِنَ الْمَدِینَةِ إِلَى مَكَّةَ فَنَزَلَ فِى بَعْضِ الطَّرِیقِ فَلَمَّا قَضَى حَاجَتَهُ وَ عَادَ قَالَ هَاتِ یَدَكَ یَا أَبَا عُبَیْدَةَ فَنَاوَلْتُهُ یَدِى فَغَمَزَهَا حَتَّى وَجَدْتُ الْأَذَى فِى أَصَابِعِى ثُمَّ قَالَ یَا أَبَا عُبَیْدَةَ مَا مِنْ مُسْلِمٍ لَقِیَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ فَصَافَحَهُ وَ شَبَّكَ أَصَابِعَهُ فِی أَصَابِعِهِ إِلَّا تَنَاثَرَتْ عَنْهُمَا ذُنُوبُهُمَا كَمَا یَتَنَاثَرُ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ فِى الْیَوْمِ الشَّاتِى
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 260 روایة:5@*@
ترجمه :
ابا عبیده حذاء گوید: از مدینه تا مكه در یكتاى كجاوه همراه اما باقر (ع) بودم، حضرت در بین راه پیاده شد و قضاء حاجت كرد و برگشت و فرمود: اباعبیده دستت را بده، من دستم را دراز كردم، حضرت چنان فشرد كه در انگشتانم فشار را احساس كردم. سپس فرمود: اى ابا عبیده هر مسلمانیكه برادر مسلمانشرا ملاقات كند و با او مصافح نماید و انگشتان خود را با انگشتان او درهم كند، گناهان آنها مانند برگ درختان در فصل زمستان بریزد.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ یَحْیَى الْحَلَبِیِّ عَنْ مَالِكٍ الْجُهَنِیِّ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع یَا مَالِكُ أَنْتُمْ شِیعَتُنَا أَ لَا تَرَى أَنَّكَ تُفْرِطُ فِى أَمْرِنَا إِنَّهُ لَا یُقْدَرُ عَلَى صِفَةِ اللَّهِ فَكَمَا لَا یُقْدَرُ عَلَى صِفَةِ اللَّهِ كَذَلِكَ لَا یُقْدَرُ عَلَى صِفَتِنَا وَ كَمَا لَا یُقْدَرُ عَلَى صِفَتِنَا كَذَلِكَ لَا یُقْدَرُ عَلَى صِفَةِ الْمُؤْمِنِ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَلْقَى الْمُؤْمِنَ فَیُصَافِحُهُ فَلَا یَزَالُ اللَّهُ یَنْظُرُ إِلَیْهِمَا وَ الذُّنُوبُ تَتَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا كَمَا یَتَحَاتُّ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ حَتَّى یَفْتَرِقَا فَكَیْفَ یُقْدَرُ عَلَى صِفَةِ مَنْ هُوَ كَذَلِكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 260 روایة:6@*@
ترجمه :
مالك جهنى گوید: امام باقر (ع) فرمود اى مالك گمان مبر كه شما شیعیان درباره ما مبالغه میكنید، همانا خدا را نتوان وصف كرد، و چنانكه خدا را نتوان وصف كرد، ما را نیز نتوان وصف نمود و چنانكه ما را نتوان وصف نمود، مؤمن را نیز نتوان وصف نمود، زیرا مؤمن با مؤمن ملاقات میكند و باو دست میدهد، پس همواره خدا بآنها توجه فرماید و گناهان از رخسارشان مانند برگ درخت فرو ریزد تا از یكدیگر جدا شوند، پس چگونه وصف كسیكه چنین باشد توان كرد.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ فُضَیْلٍ عَنْ أَبِىحَمْزَةَ قَالَ زَامَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع فَحَطَطْنَا الرَّحْلَ ثُمَّ مَشَى قَلِیلًا ثُمَّ جَاءَ فَأَخَذَ بِیَدِى فَغَمَزَهَا غَمْزَةً شَدِیدَةً فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ وَ مَا كُنْتُ مَعَكَ فِى الْمَحْمِلِ فَقَالَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا جَالَ جَوْلَةً ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِ أَخِیهِ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِمَا بِوَجْهِهِ فَلَمْ یَزَلْ مُقْبِلًا عَلَیْهِمَا بِوَجْهِهِ وَ یَقُولُ لِلذُّنُوبِ تَحَاتَّ عَنْهُمَا فَتَتَحَاتُّ یَا أَبَا حَمْزَةَ كَمَا یَتَحَاتُّ الْوَرَقُ عَنِ الشَّجَرِ فَیَفْتَرِقَانِ وَ مَا عَلَیْهِمَا مِنْ ذَنْبٍ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 261 روایة:7@*@
ترجمه :
ابوحمزه گوید: همكجاوه امام باقر (ع) بودم، چون بار بزمین گذاشتیم، حضرت اندكى راه رفت، سپس آمد و دست مرا گرفت و گرم بفشرد، من عرض كردم: قربانت گردم، من كه در كجاوه همراه شما بودم؟ فرمود: مگر نمیدانى كه چون مؤمن گردشى كند و سپس ببرادرش دست دهد خدا توجه خود را بسوى آنها افكند و همواره بآنها رو آورد و بگناهان فرماید: از آنها فرو ریزید، - اى ابا حمزه - سپس گناهان مانند برگ درخت فرو ریزند و آنها خالى از گناه از یكدیگر جدا شوند.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ حَدِّ الْمُصَافَحَةِ فَقَالَ دَوْرُ نَخْلَةٍ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 261 روایة:8@*@
ترجمه :
هشام بن سالم گوید: از امام صادق (ع) حد مصاحفه را پرسیدم، فرمود: گردش دور درخت خرماست (یعنى اگر چه بمقدار گردش دور درخت خرما از یكدیگر جدا شوند مستحب است با یكدیگر مصاحفه كنند).
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْأَفْرَقِ عَنْ أَبِى عُبَیْدَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ یَنْبَغِى لِلْمُؤْمِنَیْنِ إِذَا تَوَارَى أَحَدُهُمَا عَنْ صَاحِبِهِ بِشَجَرَةٍ ثُمَّ الْتَقَیَا أَنْ یَتَصَافَحَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 261 روایة:9@*@
ترجمه :
امام باقر (ع) فرمود: براى مؤمنین سزاوار است كه چون یكى از آنها از رفیقش بفاصله درختى نهان شد و سپس بهم برخوردند مصاحفه كنند.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُثَنَّى عَنْ أَبِیهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ زَیْدٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا لَقِیَ أَحَدُكُمْ أَخَاهُ فَلْیُسَلِّمْ عَلَیْهِ وَ لْیُصَافِحْهُ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَكْرَمَ بِذَلِكَ الْمَلَائِكَةَ فَاصْنَعُوا صُنْعَ الْمَلَائِكَةِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 261 روایة:10@*@
ترجمه :
امام باقر (ع) فرمود: رسولخدا (ص): فرمود: چون یكى از شمابرادرش را ملاقات كند باید باو سلام كند و دست بدهد، زیرا خداى عزوجل فرشتگان را بدین عمل گرامى داشته، پس شما هم كار فرشته را بكنید.
عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنِ ابْنِ بَقَّاحٍ عَنْ سَیْفِ بْنِ عَمِیرَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا الْتَقَیْتُمْ فَتَلَاقَوْا بِالتَّسْلِیمِ وَ التَّصَافُحِ وَ إِذَا تَفَرَّقْتُمْ فَتَفَرَّقُوا بِالِاسْتِغْفَارِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 262 روایة:11@*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: چون بیكدیگر برخوردید با سلام كردن و مصاحفه برخوردید، و چون از یكدیگر جدا شوید با آمرزش خواهى جدا شوید.
عَنْهُ عَنْ مُوسَى بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ جَدِّهِ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ أَوْ غَیْرِهِ عَنْ رَزِینٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ الْمُسْلِمُونَ إِذَا غَزَوْا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ مَرُّوا بِمَكَانٍ كَثِیرِ الشَّجَرِ ثُمَّ خَرَجُوا إِلَى الْفَضَاءِ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ فَتَصَافَحُوا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 262 روایة:12@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: همه مسلمانان بارسول خدا (ص) بجنگ میرفتند و بجاى پر درختى میگذشتند و سپس بفضاى باز میرسیدند بیكدیگر نگریسته و مصاحفه میكردند.
عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ زَیْدِ بْنِ الْجَهْمِ الْهِلَالِیِّ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِذَا صَافَحَ الرَّجُلُ صَاحِبَهُ فَالَّذِى یَلْزَمُ التَّصَافُحَ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الَّذِى یَدَعُ أَلَا وَ إِنَّ الذُّنُوبَ لَتَتَحَاتُّ فِیمَا بَیْنَهُمْ حَتَّى لَا یَبْقَى ذَنْبٌ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 262 روایة:13@*@
ترجمه :
امام باقر (ع) فرمود: هرگاه مردى با رفیقش دست دهد، آنكه دستش را نگه دارد، اجرش بیشتر است از آنكه رها میكند، و آگاه باش كه گناهان از آنها بریزد تا آنجا كه گناهى باقى نماند.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ یَحْیَى بْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع فَنَظَرَ إِلَیَّ بِوَجْهٍ قَاطِبٍ فَقُلْتُ مَا الَّذِی غَیَّرَكَ لِی قَالَ الَّذِی غَیَّرَكَ لِإِخْوَانِكَ بَلَغَنِى یَا إِسْحَاقُ أَنَّكَ أَقْعَدْتَ بِبَابِكَ بَوَّاباً یَرُدُّ عَنْكَ فُقَرَاءَ الشِّیعَةِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّىخِفْتُ الشُّهْرَةَ فَقَالَ أَ فَلَا خِفْتَ الْبَلِیَّةَ أَ وَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْمُؤْمِنَیْنِ إِذَا الْتَقَیَا فَتَصَافَحَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الرَّحْمَةَ عَلَیْهِمَا فَكَانَتْ تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ لِأَشَدِّهِمَا حُبّاً لِصَاحِبِهِ فَإِذَا تَوَافَقَا غَمَرَتْهُمَا الرَّحْمَةُ فَإِذَا قَعَدَا یَتَحَدَّثَانِ قَالَ الْحَفَظَةُ بَعْضُهَا لِبَعْضٍ اعْتَزِلُوا بِنَا فَلَعَلَّ لَهُمَا سِرّاً وَ قَدْ سَتَرَ اللَّهُ عَلَیْهِمَا فَقُلْتُ أَ لَیْسَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ فَقَالَ یَا إِسْحَاقُ إِنْ كَانَتِ الْحَفَظَةُ لَا تَسْمَعُ فَإِنَّ عَالِمَ السِّرِّ یَسْمَعُ وَ یَرَى
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 262 روایة:14@*@
ترجمه :
اسحاق بن عمار گوید: خدمت امام صادق (ع) رسیدم، حضرت باترشروئى بمن نگریست، عرض كردم: سبب دگرگونى شما بامن چیست؟ فرمود: آنچه ترا با برادرانت دگرگون ساخته، اى اسحاق بمن خبر رسیده كه در منزلت دربان گذاشتهاى تا فقراء شیعه را راه ندهند.
عرضكردم: قربانت، من از شهرت ترسیدم، فرمود: از بلیه نترسیدى؟ مگر نمیدانى كه چون دو مؤمن ملاقات كنند و مصافحه نمایند، خداى عزوجل بر آنها رحمت نازل كند كه نود و نه قسمت آن براى آنكه رفیقش را دوستتر دارد باشد و چون در دوستى برابر باشند (باهم بایستند) رحمت خدا ایشانرا فرا گیرد، و چون براى مذاكره بنشینند، برخى از فرشتگان نگهبان آنها ببرخى دیگر گویند از اینها كنار گیریم، شاید رازى داشته باشند كه خدا بر آنها پرده كشیده باشد.
عرضكردم: مگر خداى عزوجل نمىفرماید:«بگفتارى دم نزند جز آنكه نزد او رقیب حاضر باشد، 18 سوره 50» فرمود: اى اسحاق! اگر نگهبانان نشنوند، خداى عالم السر بشنود و ببیند.
عَنْهُ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَیْمَنَ بْنِ مُحْرِزٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا صَافَحَ رَسُولُ اللَّهِ ص رَجُلًا قَطُّ فَنَزَعَ یَدَهُ حَتَّى یَكُونَ هُوَ الَّذِى یَنْزِعُ یَدَهُ مِنْهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 263 روایة:15@*@
ترجمه :
امام صادق علیه السلام فرمود: رسولخدا صلى الله علیه و آله هرگز با مردى مصاحفه نمىكرد، جز آنكه دست خود را
از دست او نمىكشید، تا وقتى كه او دست خود را از دست حضرت مىكشید.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ رِبْعِیٍّ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا یُوصَفُ وَ كَیْفَ یُوصَفُ وَ قَالَ فِى كِتَابِهِ وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ فَلَا یُوصَفُ بِقَدَرٍ إِلَّا كَانَ أَعْظَمَ مِنْ ذَلِكَ وَ إِنَّ النَّبِیَّ ص لَا یُوصَفُ وَ كَیْفَ یُوصَفُ عَبْدٌ احْتَجَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِسَبْعٍ وَ جَعَلَ طَاعَتَهُ فِی الْأَرْضِ كَطَاعَتِهِ فِى السَّمَاءِ فَقَالَ وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ مَنْ أَطَاعَ هَذَا فَقَدْ أَطَاعَنِى وَ مَنْ عَصَاهُ فَقَدْ عَصَانِى وَ فَوَّضَ إِلَیْهِ وَ إِنَّا لَا نُوصَفُ وَ كَیْفَ یُوصَفُ قَوْمٌ رَفَعَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ هُوَ الشَّكُّ وَ الْمُؤْمِنُ لَا یُوصَفُ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَلْقَى أَخَاهُ فَیُصَافِحُهُ فَلَا یَزَالُ اللَّهُ یَنْظُرُ إِلَیْهِمَا وَ الذُّنُوبُ تَتَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا كَمَا یَتَحَاتُّ الْوَرَقُ عَنِ الشَّجَرِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 263 روایة:16@*@
ترجمه :
زراره گوید: شنیدم امام باقر (ع) میفرمود: خداى عزوجل وصف نشود، چگونه او را توان وصف نمود، كه خود در كتابش فرماید: «خدا را چنانكه شایسته اندازه او است اندازه نكردند 21 سوره 6» پس بهر اندازهایكه وصف شود، خود بزرگتر از آنست و پیغمبر صلى الله علیه و آله نیز وصف نشود، چگونه وصف توان كرد بندهاى كه خداى عزوجل بهفت آسمان پوشیده گشته و اطاعت او را در زمین چون اطاعتش در آسمان قرار داده و فرموده است: «هر چه پیغمبر براى شما آورد آنرا بگیرید و از هر چه منعتان كرد بازایستید، 7 سوره 49» و هر كه اطاعت این پیغمبر كند مرا اطاعت كرده و هر كه نافرمانى او كند مرا نافرمانى كرده، و نیز كار را باو واگذار فرمود (بحدیث 686 رجوع شود).
و ما (ائمه هدى) نیز وصف نشویم، چگونه توان وصف نمود گروهى را كه خدا پلیدى را كه شك است از ایشان برداشته.
و مؤمن هم وصف نشود، زیرا مؤمن برادرش را ملاقات كند و با او مصافحه نماید پس همواره خدا بایشان توجه نماید و گناهان از رخسارشان چون برگ از درخت بریزد.
شرح : كیف یوصف عبداحتجب الله عزوجل: مرحوم مجلسى درباره این جمله چهار احتمال ذكر نموده كه یكى از آنها اینستكه: خداى عزوجل بهفت آسمان از خلقش پوشیده گشته (و این كنایه از بیان كمال لطافت و تعالى ذات الهى است نسبت بمخلوق) و پیغمبر (ص) را خلیفهخود در زمین قرار داده و اطاعت او را مانند اطاعت خود ساخته و امور مخلوقش را باو واگذار فرموده است، پس امر و نهى و وحى و مقدرات خدایتعالى كه مانند خودشبهفت آسمان پوشیده و در حجاب گشته استبوسیله سفیر و رسول او براى خلق آشكار مىگردد.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ فُضَیْلِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ إِذَا الْتَقَى الْمُؤْمِنَانِ فَتَصَافَحَا أَقْبَلَ اللَّهُ بِوَجْهِهِ عَلَیْهِمَا وَ تَتَحَاتُّ الذُّنُوبُ عَنْ وُجُوهِهِمَا حَتَّى یَفْتَرِقَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 264 روایة:17@*@
ترجمه :
امام باقر (ع) میفرمود: چون دو مؤمن بهم برخورند و مصاحفه كنند، خدا بآنها رو كند و گناهان از چهره آنه بریزد تا از یكدیگر جدا شوند.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ تَصَافَحُوا فَإِنَّهَا تَذْهَبُ بِالسَّخِیمَةِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 264 روایة:18@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: با یكدیگر مصافحه كنید، زیرا مصاحفه كینه را میبرد.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَقِیَ النَّبِیُّ ص حُذَیْفَةَ فَمَدَّ النَّبِیُّ ص یَدَهُ فَكَفَّ حُذَیْفَةُ یَدَهُ فَقَالَ النَّبِیُّ ص یَا حُذَیْفَةُ بَسَطْتُ یَدِی إِلَیْكَ فَكَفَفْتَ یَدَكَ عَنِّى فَقَالَ حُذَیْفَةُ یَا رَسُولَ اللَّهِ بِیَدِكَ الرَّغْبَةُ وَ لَكِنِّى كُنْتُ جُنُباً فَلَمْ أُحِبَّ أَنْ تَمَسَّ یَدِىیَدَكَ وَ أَنَا جُنُبٌ فَقَالَ النَّبِیُّ ص أَ مَا تَعْلَمُ أَنَّ الْمُسْلِمَیْنِ إِذَا الْتَقَیَا فَتَصَافَحَا تَحَاتَّتْ ذُنُوبُهُمَا كَمَا یَتَحَاتُّ وَرَقُ الشَّجَرِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 264 روایة:19@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: پیغمبر (ص) بحذیفه برخورد و دستش را براى مصافحه دراز كرد، حذیفه دست خود را باز گرفت، پیغمبر (ص) فرمود: اى حذیفه من دست بسوى تو دراز كردم و تو دست خود را از من باز گرفتى؟ حذیفه عرض كرد: یا رسول الله! بدست شما شوق و رغبت است ولى من جنب بودم و دوست نداشتم دستم با جنابت بدست شما رسد، پیغمبر (ص) فرمود: مگر نمیدانى كه چون دو مسلمان بهم برخوردند و مصافحه كنند گناهانشان مانند برگ درخت بریزد.
الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا یَقْدِرُ أَحَدٌ قَدْرَهُ وَ كَذَلِكَ لَا یَقْدِرُ قَدْرَ نَبِیِّهِ وَ كَذَلِكَ لَا یَقْدِرُ قَدْرَ الْمُؤْمِنِ إِنَّهُ لَیَلْقَى أَخَاهُ فَیُصَافِحُهُ فَیَنْظُرُ اللَّهُ إِلَیْهِمَا وَ الذُّنُوبُ تَتَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا حَتَّى یَفْتَرِقَا كَمَا تَتَحَاتُّ الرِّیحَ الشَّدِیدَةَ الْوَرَقُ عَنِ الشَّجَرِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 264 روایة:20@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: كسى قدر خداى عزوجل را نداند و نیز قدر پیغمبرش را نداند و قدر مؤمن را هم نداند، مؤمن برادرش را ملاقات كندو با او مصافحه نماید، سپس خدا بآنها نظر كند و گناهان از رخسارشان بریزد تا از یكدیگر جدا شوند، چنانكه تند باد برگ را از درخت فرو ریزد.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ رِفَاعَةَ قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ مُصَافَحَةُ الْمُؤْمِنِ أَفْضَلُ مِنْ مُصَافَحَةِ الْمَلَائِكَةِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 265 روایة:21@*@
ترجمه :
رفاعه گوید: شنیدم امام (ع) مىفرمود: مصافحه كردن مؤمن از مصافحه ملائكه بهتر است (كنایه از اینكه مقام مؤمن از مقام فرشته برتر است)