بَابُ الْقَنَاعَةِ
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ عَنْ عَمْرِو بْنِ هِلَالٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِیَّاكَ أَنْ تُطْمِحَ بَصَرَكَ إِلَى مَنْ فَوْقَكَ فَكَفَى بِمَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِیِّهِ ص فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ وَ قَالَ وَ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْكَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا فَإِنْ دَخَلَكَ مِنْ ذَلِكَ شَیْءٌ فَاذْكُرْ عَیْشَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَإِنَّمَا كَانَ قُوتُهُ الشَّعِیرَ وَ حَلْوَاهُ التَّمْرَ وَ وَقُودُهُ السَّعَفَ إِذَا وَجَدَهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 206 روایة:1 @*@
ترجمه :
عمر و بن هلال گوید: امام باقر (ع) فرمود: مبادا ببالا دست خود چشم بدوزى كه در این باره آنچه خداى عزوجل به پیغمرش (ص) فرمود بس است: «از مالها و فرزندانشان خوشت نیاید و در شگفت نشوى، 56 سوره 9 و فرمود: «دیدگان خویش را بآنچیزها كه رونق زندگى دنیاست و بگروهى از ایشان بهره دادهایم نگران مساز، 131 سوره 20» و اگر درباره اینموضوع شك و ترددى یافتى، زندگى رسولخدا (ص) را بیاد آور كه خوراكش جو و حلوایش خرما و آتش گیرهاش شاخ درخت خرما بود اگر پیدا میكرد.
الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ أَبِی حَمَّادٍ جَمِیعاً عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَائِذٍ عَنْ أَبِى خَدِیجَةَ سَالِمِ بْنِ مُكْرَمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ سَأَلَنَا أَعْطَیْنَاهُ وَ مَنِ اسْتَغْنَى أَغْنَاهُ اللَّهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 206 روایة:2@*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: هر كه از ما سؤال كند باو عطا كنیم و هر كه بىنیازى جوید و سؤال نكند خدا او رابىنیاز سازد.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْهَیْثَمِ بْنِ وَاقِدٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ رَضِیَ مِنَ اللَّهِ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْمَعَاشِ رَضِیَ اللَّهُ مِنْهُ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْعَمَلِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 207 روایة:3@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود، هر كه بمعاش اندك خدا راضى گردد، خدا هم بعمل اندك او راضى شود.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِى الْمِقْدَامِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَكْتُوبٌ فِى التَّوْرَاةِ ابْنَ آدَمَ كُنْ كَیْفَ شِئْتَ كَمَا تَدِینُ تُدَانُ مَنْ رَضِیَ مِنَ اللَّهِ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ الْیَسِیرَ مِنَ الْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ زَكَتْ مَكْسَبَتُهُ وَ خَرَجَ مِنْ حَدِّ الْفُجُورِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 207 روایة:4@*@
ترجمه :
و فرمود: در تورات نوشته است: آدمیزاد! هرگونه خواهى بوده باش كه چنانكه باشى جزا بینى، هر كه بروزى اندك خدا راضى شود، خدا عمل اندك او را بپذیرد، هر كه بحلال اندك خشنودباشد هزینهاش سبك شود و كسبش پاكیزه گردد و از مرز بدكارى بیرون رود.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَرَفَةَ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ مَنْ لَمْ یُقْنِعْهُ مِنَ الرِّزْقِ إِلَّا الْكَثِیرُ لَمْ یَكْفِهِ مِنَ الْعَمَلِ إِلَّا الْكَثِیرُ وَ مَنْ كَفَاهُ مِنَ الرِّزْقِ الْقَلِیلُ فَإِنَّهُ یَكْفِیهِ مِنَ الْعَمَلِ الْقَلِیلُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 207 روایة:5@*@
ترجمه :
امام رضا (ع) فرمود: كسیكه جز بروزى زیاد قناعت نكند، جز عمل بسیار بسش نباشد و هر كه روزى اندك كفایتش كند، عمل اندك هم كافیش باشد.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص یَقُولُ ابْنَ آدَمَ إِنْ كُنْتَ تُرِیدُ مِنَ الدُّنْیَا مَا یَكْفِیكَ فَإِنَّ أَیْسَرَ مَا فِیهَا یَكْفِیكَ وَ إِنْ كُنْتَ إِنَّمَا تُرِیدُ مَا لَا یَكْفِیكَ فَإِنَّ كُلَّ مَا فِیهَا لَا یَكْفِیكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 207 روایة:6@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: امیرالمؤمنین (ص) میفرمود آدمیزاد! اگر از دنیا بقدر كفایت خواهى اندك و سبكتر چیز دنیا كفایتت كند، (چنانكه پیغمبر (ص) زندگى میكرد)، و اگر بقدر كفایت نخواهى (و راضى نباشى) هر چه در دنیاست كافیت نباشد. (زیرا، هر كه بامش بیش برفش بیشتر، و هر كه مالش بیش حرصش بیشتر).
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَسَدِیِّ عَنْ سَالِمِ بْنِ مُكْرَمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ اشْتَدَّتْ حَالُ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِیِّ ص فَقَالَتْ لَهُ امْرَأَتُهُ لَوْ أَتَیْتَ رَسُولَ اللَّهِ ص فَسَأَلْتَهُ فَجَاءَ إِلَى النَّبِیِّ ص فَلَمَّا رَآهُ النَّبِیُّ ص قَالَ مَنْ سَأَلَنَا أَعْطَیْنَاهُ وَ مَنِ اسْتَغْنَى أَغْنَاهُ اللَّهُ فَقَالَ الرَّجُلُ مَا یَعْنِی غَیْرِى فَرَجَعَ إِلَى امْرَأَتِهِ فَأَعْلَمَهَا فَقَالَتْ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص بَشَرٌ فَأَعْلِمْهُ فَأَتَاهُ فَلَمَّا رَآهُ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ مَنْ سَأَلَنَا أَعْطَیْنَاهُ وَ مَنِ اسْتَغْنَى أَغْنَاهُ اللَّهُ حَتَّى فَعَلَ الرَّجُلُ ذَلِكَ ثَلَاثاً ثُمَّ ذَهَبَ الرَّجُلُ فَاسْتَعَارَ مِعْوَلًا ثُمَّ أَتَى الْجَبَلَ فَصَعِدَهُ فَقَطَعَ حَطَباً ثُمَّ جَاءَ بِهِ فَبَاعَهُ بِنِصْفِ مُدٍّ مِنْ دَقِیقٍ فَرَجَعَ بِهِ فَأَكَلَهُ ثُمَّ ذَهَبَ مِنَ الْغَدِ فَجَاءَ بِأَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ فَبَاعَهُ فَلَمْ یَزَلْ یَعْمَلُ وَ یَجْمَعُ حَتَّى اشْتَرَى مِعْوَلًا ثُمَّ جَمَعَ حَتَّى اشْتَرَى بَكْرَیْنِ وَ غُلَاماً ثُمَّ أَثْرَى حَتَّى أَیْسَرَ فَجَاءَ إِلَى النَّبِیِّ ص فَأَعْلَمَهُ كَیْفَ جَاءَ یَسْأَلُهُ وَ كَیْفَ سَمِعَ النَّبِیَّ ص فَقَالَ النَّبِیُّ ص قُلْتُ لَكَ مَنْ سَأَلَنَا أَعْطَیْنَاهُ وَ مَنِ اسْتَغْنَى أَغْنَاهُ اللَّهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 208 روایة:7@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: مردى از اصحاب پیغمبر (ص) حال زندگیش سخت شد همسرش گفت: كاش خدمت پیغمبر (ص) میرفتى و از او چیزى میخواستى، مرد خدمت پیغمبر (ص) و چون حضرت او را دید فرمود: هر كه از ما سؤال كند باو عطا كنیم و هر كه بىنیازى جوید خدایش بىنیاز كند، مرد با خود گفت: مقصودش جز من نیست، پس بسوى همسرش آمد و باو خبر داد.
زن گفت رسولخدا (ص) هم بشر است (و از حال تو خبر ندارد) او را آگاه ساز، مرد خدمتش آمد و چون حضرت او را دید فرمود: هر كه از ما سؤال كند باو عطا كنیم و هر كه بىنیازى جوید خدایش بىنیاز كند، و تا سه بار آنمرد چنین كرد.
سپس برفت و كلنگى عاریه كرد و بجانب كوهستان شده بالاى كوه رفت و قدرى هیزم برید و بیاورد و به نیم چارك آرد فروخت و آنرا بخانه برد و بخورد، فردا هم رفت و هیزم بیشترى آورد و فروخت و همواره كار میكرد و اندوخته مینمود تا خودش كلنگى خرید، باز هم اندوخته كرد تا دو شتر و غلامى خرید و ثروتمندى و بىنیاز گشت.
آنگاه خدمت پیغمبر (ص) آمد و گزارش داد كه چگونه براى سؤال آمد و چه از پیغمبر (ص) شنید: پیغمبر (ص) فرمود، من كه بتو گفتم: هر كه از ما سؤال كند باو عطا كنیم و هر كه بىنیازى جوید خدایش بىنیاز كند.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ الْفُرَاتِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَرَادَ أَنْ یَكُونَ أَغْنَى النَّاسِ فَلْیَكُنْ بِمَا فِىیَدِ اللَّهِ أَوْثَقَ مِنْهُ بِمَا فِى یَدِ غَیْرِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 209 روایة:8 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: هر كه خواهد بىنیازترین مردم باشد، باید بآنچه در دست خداست اعتمادش بیشتر از آنچه در دست دیگرانست بوده باشد.
عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَیْدٍ عَنْ أَبِى حَمْزَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ أَوْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ قَنِعَ بِمَا رَزَقَهُ اللَّهُ فَهُوَ مِنْ أَغْنَى النَّاسِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 209 روایة:9@*@
ترجمه :
امام باقر یا امام صادق (ع) هر كه بآنچه خدا روزیش كند قانع باشد، بىنیازترین مردم است.
عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَیْرٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ قَالَ شَكَا رَجُلٌ إِلَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ یَطْلُبُ فَیُصِیبُ وَ لَا یَقْنَعُ وَ تُنَازِعُهُ نَفْسُهُ إِلَى مَا هُوَ أَكْثَرُ مِنْهُ وَ قَالَ عَلِّمْنِى شَیْئاً أَنْتَفِعْ بِهِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنْ كَانَ مَا یَكْفِیكَ یُغْنِیكَ فَأَدْنَى مَا فِیهَا یُغْنِیكَ وَ إِنْ كَانَ مَا یَكْفِیكَ لَا یُغْنِیكَ فَكُلُّ مَا فِیهَا لَا یُغْنِیكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 209 روایة:10@*@
ترجمه :
مردى به امام صادق (ع) شكایت كرد كه طلب روزى میكند و بدست میآورد ولى قانع نمیشود و نفسش با او براى بیشتر نزاع میكند. عرضكرد: بمن چیزى بیاموز كه از آن منتفع شوم، اما فرمود: اگر اندازه كفایت بىنیازت كند، هر چه در دنیا هست بىنیازت نكند (چنانكه تشبیه دنیا به كرم ابریشم و آب دریا در سابق بیان شد).
عَنْهُ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مَنْ رَضِیَ مِنَ الدُّنْیَا بِمَا یُجْزِیهِ كَانَ أَیْسَرُ مَا فِیهَا یَكْفِیهِ وَ مَنْ لَمْ یَرْضَ مِنَ الدُّنْیَا بِمَا یُجْزِیهِ لَمْ یَكُنْ فِیهَا شَیْءٌ یَكْفِیهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 209 روایة:11@*@
ترجمه :
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: هر كه از دنیا بمقدارى ك بسش باشد، راضى شود، كمترین چیز دنیا كفایتش كند و هر كه باندازهایكه بسش باشد راضى نشود، چیزى از دنیا كفایتش نكند.