آیه
وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْیَمَ مَثَلاً إِذَا قَوْمُکَ مِنْهُ یَصِدُّونَ
وَقَالُواْ ءَآلِهَتُنَا خَیْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَکَ إِلَّا جَدَلَا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ
ترجمه
و همین که (از سوی بت پرستان) درباره عیسی بن مریم مثالی زده شد (که اگر معبودان غیر خدا هیزم دوزخند پس عیسی نیز که معبود است دوزخی است) ناگهان قوم تو در پی آن فریاد تمسخر بر داشتند.
و گفتند: آیا خدایان ما بهترند یا او؟ (اگر عیسی که از معبودهای ما بهتر است در جهنّم باشد، به جهنّم رفتن ما و معبودهایمان چندان مهم نیست.)این مثال را برای تو جز از راه جدل نزدند بلکه آنان قومی جدل پیشهاند.
نکته ها
هنگامی که آیه 98 سورهی انبیاء نازل شد که «انّکم و ما تعبدون من دون اللّه حصب جهنّم» بت پرستان، همراه با بتها و معبودان، هیزم جهنّم قرار خواهند گرفت، شخصی از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله پرسید: اگر چنین است عیسی و عُزیر نیز معبود نصاری و یهود هستند و طبق این آیه عیسی و عُزیر هیزم جهنّم خواهند بود و اگر عیسی در دوزخ است ما و بتها آن جهنّم را میپذیریم. کفّار هلهله کردند و خندیدند. پیامبر فرمود: از انسانها معبودانی به دوزخ میروند که بخواهند معبود باشند، نظیر فرعون ولی عیسی و عزیر هرگز حاضر به معبود شدن نبودند. به علاوه در ادامهی همان سوره، حساب این افراد برجسته از حساب بتها جدا شده است، چنانکه میفرماید: «انّ الّذین سَبقت لهم منّا الحسنی اولئک عنها مبعدون» این بندگان خدا (که حاضر نبودند معبود قرار گیرند) و از طرف ما وعده نیک به آنان داده شده از دوزخ دورند. به هر حال مشرکان عیسی را مَثَل زدند و خندیدند و فکر کردند پیامبر جوابی ندارد ولی تشبیه عیسی به بتها، جدلی بیش نیست.
اصرار قرآن بر اینکه حضرت عیسی را فرزند مریم معرّفی کند، برای جلوگیری از غلّو و فرزند خدا دانستن اوست.
تنها نامی که از زنان در قرآن آمده، نام مریم است. باقی زنان با نام بیان نشدهاند، همچون مادر موسی «امّ موسی»**قصص، 7.***، خواهر موسی «اخته»**قصص، 11.***، همسر عمران «امرأة عمران»**آلعمران، 35.***، همسر فرعون «امرأة فرعون»**قصص، 9.***، همسر عزیز مصر «امرأة العزیز»**یوسف، 30.***، همسر لوط «امرأة لوط»**تحریم، 10.***، همسر ابولهب «امرأته حمّالة الحطب»**تبّت، 2.***، همسران پیامبر «نساء النبی»**احزاب، 30.***، همسر نوح «امرأة نوح»**تحریم، 10.*** و خانمی که بافندگی میکرد. «التی نقضت غزلها»**نحل، 99.***
پیام ها
1- افراط و تفریط در عقاید، به جایی میرسد که گروهی عیسی را در حدّ خدایی بالا ببرند وگروهی او را همردیف بتهای سنگی سازند. «ضربابن مریم مثلاً»
2- کفّار از هوچیگری هر صحنهای که وسیله ضربه زدن به پیامبر قرار گیرد، استقبال میکنند. «اذا قومک منه یصدون» (همین که شخصی گفت: اگر معبودها دوزخی هستند پس عیسی هم دوزخی است، با هلهله خندیدند.)
3- جدال نیکو ارزش است، ولی جدال خصمانه محکوم است. «بل هم قوم خصمون»