آیه
إِنَّهُمْ أَلْفَوْاْ آبَآءَهُمْ ضَآلِّینَ
فَهُمْ عَلَی آثَارِهِمْ یُهْرَعُونَ
وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَکْثَرُ الْأَوَّلِینَ
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِیهِم مُّنذِرینَ
فَانظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِینَ
إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ
ترجمه
آنان پدران خویش را گمراه یافتند.
امّا با این حال، در پی آنان شتابان میدوند.
بیگمان قبل از آنان، اکثر پیشینیان (نیز) گمراه شدند.
و قطعاً ما در میانشان بیمدهندگانی فرستادیم.
پس (اینک) بنگر که سرانجام هشدار داده شدگان چگونه بود.
(که همه آنان هلاک شدند) به استثنای بندگان خالص شده خدا.
نکته ها
«یُهرعون» به معنای بردن با شتاب است. در این آیه خداوند از کسانی که بیتأمّل و با سرعت به سراغ افکار نیاکان میروند، انتقاد کرده است.
یکی از ویژگیهای دوزخیان، تقلید کورکورانه از پدران و اجداد است؛ در حالی که تقلید در اعتقادات جایز نیست و عقائد انسان باید بر استدلال و عقل پایهریزی شود.
پیام ها
1- تقلید کورکورانه و پیروی از نیاکان در افکار و رفتار نادرست، تحت هر عنوان که باشد، پذیرفتنی نیست. «الفوا آبائهم ضالّین... علی آثارهم یهرعون»
2- بدترین نوع تقلید آن است که با علم و آگاهی از انحراف، از منحرفان تقلید کنیم. «الفوا آبائهم ضالّین»
3- عقائد باطل نیاکان بر نسل آینده اثرگذار است. «آبائهم ضالّین»
4- خودباختگی در برابر آداب و رسوم باطل نیاکان، ممنوع است. («یُهرعون» به معنای کشانده شدن قهری و بدون اختیار است.)
5 - میراث فرهنگی نیاکان، همه جا و همیشه قابل ستایش نیست. «علی آثارهم یهرعون»
6- در فضای انحراف، مهمترین وظیفه هشدار است. خداوند در میان امتهای گمراه، هشدار دهندگانی فرستاده است. «ضلّ قبلهم... ارسلنا فیهم منذرین»
7- خداوند اتمام حجّت میکند. «ارسلنا فیهم منذرین»
8 - اکثریّت فاسد جامعه، دلیل بر رها کردن افراد مستعد هدایت نیست. «ضل قبلهم اکثر الاولین... ارسلنا فیهم»
9- تاریخی را مطالعه کنیم که مایهی رشد و عبرت باشد. «فانظر کیف کان عاقبة المنذرین» ما مأمور به تأمّل و اندیشه در سرنوشت کافران لجوج و متعصّب هستیم.
10- با وجود اکثریّت فاسد، میتوان بنده خدا بود و در جامعهی فاسد هضم نشد. «الاّ عباد اللّه»
11- عبادت خدا سبب دریافت الطاف ویژه است. «عباداللّه المخلَصین»
12- اخلاص در عبادت، مایهی نجات از بدعاقبتی است. «کیف کان عاقبة المنذرین الا عباد اللّه المخلصین»
13- تنها بندگان خالص الهی هشدارهای انبیا را جدّی میگیرند. «فانظر کیف کان عاقبة المنذرین الاّ عباداللّه المخلصین»