آیه
أَفَلَمْ یَسیِرُواْ فِی الْأَرْضِ فَیَنظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ کَانُواْ أَکْثَرَ مِنْهُمْ وَ أَشَدَّ قُوَّةً وَ آثَاراً فِی الْأَرْضِ فَمَآ أَغْنَی عَنْهُم مَّا کَانُواْ یَکْسِبُونَ
ترجمه
پس آیا در زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنان بودهاند چه شد (و چگونه نابود شدند؟ آنان) تعدادشان از اینان بیشتر و قدرت و آثارشان در زمین سختتر (و فزونتر) بود، امّا آن چه را به دست آورده بودند به کارشان نیامد.
پیام ها
1- جهانگردی هدفدار مورد ستایش است. «افلم یسیروا... فینظروا»
2- یکی از انتقادهای قرآن هجرت نکردن برای کسب تجربه و عبرت و معارف است. «افلم یسیروا... فینظروا»
3- تاریخ، از منابع معرفت و شناخت حقایق است. «فینظروا کیف کان... من قبلهم»
4- مخالفت کفّار با پیامبر به خاطر مغرور شدن به قدرت و جمعیّت بود، لذا قرآن میفرماید: ما قویتر از آنان را نابود کردیم. «کانوا اکثر... و اشدّ»
5 - از عوامل سقوط و زوال تمدّنها، مخالفت با انبیا و ترک سنّتهای الهی است. «افلم یسیروا...»
6- هر تمدن و پیشرفتی ملاک رستگاری و سعادت نیست. «قوّةً و آثاراً فی الارض فما اغنی عنهم...»
7- حفظ آثار اقوام گذشته، برای عبرت آیندگان لازم است. «فینظروا»
8 - در محاسبات خود امروزِ افراد و جوامع را نبینیم، عاقبت بین باشیم. «کیف کان عاقبة...»
9- جمعیّت و قدرت، مانع قهر الهی نیست. «اکثر منهم و اشدّ قوةً»
10- تمدن بشری دائماً رو به پیشرفت نیست، برخی اقوام گذشته متمدنتر بودند. «قبلهم کانوا اشدّ منهم قوّةً و آثاراً»
11- هر چه به دست آوریم در برابر قهر الهی پوچ است. «فما اغنی عنهم ما کانوا یکسبون»