برخی افراد، ظاهربین و سریع القضاوه هستند؛ یعنی به محض مشاهده ظاهر کسی یا چیزی، بلافاصله در مورد خوب یا بد بودن آن قضاوت می‌کنند. این حالت سطحی نگری نه تنها در شأن انسان مؤمن نیست، بلکه حتی در شأن یک فرد عاقل نیز نمی‌باشد. قضاوت انسان عاقل باید مبتنی بر تحقیق و دوراندیشی باشد. صرف داشتن ظاهر فریبنده و یا یک رفتار خوب یا بد نباید مبنای قضاوت انسان قرار گیرد. اما متأسفانه بسیاری از مردم این گونه هستند؛ یعنی منشأ قضاوت آنها را همین ادراکات سطحی و ابتدایی تشکیل می‌دهد. از این رو، در بسیاری از موارد با قضاوت‌های نادرست، در دام‌های شیطان می‌افتند.
حضرت عیسی(علیه السلام) ضمن دادن هشدار نسبت به این آفت، می‌فرماید: خوشا به حال
﴿ صفحه 209﴾
آن کسی که بینایی اش در دلش باشد نه در چشمش: طوبی لِمَنْ جَعَلَ بَصَرَهُ فی قَلْبِهِ و لَمْ یَجْعَلْ بَصَرَهُ فی عَیْنِهِ. صرف دیدن با چشم، بینش نیست، یک رؤیت سطحی است که حیوانات هم از آن برخوردارند. مصداق واژه «قلب» در این تعبیر، عقل می‌باشد که جامع ادراکات درونی و عمیق است.
بنابراین ما باید سعی کنیم از قضاوت‌های منفعلانه و سطحی در مورد اشیا و اشخاص که منشأ آن، تنها ادراکات حسّی ظاهری است، اجتناب ورزیم. اگر انسان از روی تحقیق و دقت قضاوت کند و عقل خود را به کار گیرد، دیگر فریب زرق و برق دنیا را نمی‌خورد. در دنیا چیزهایی وجود دارد که ممکن است انسان با مشاهده آنها به قضاوت‌های عجولانه‌ای دست بزند و بر این اساس، فریب بخورد. اگر انسان درست بیندیشد، متوجه می‌شود که بسیاری از چیزها که ظاهری فریبنده دارند، باطن خوبی ندارند. چه بسا به دنبال یک نگاه، سال‌ها گرفتاری و بدبختی باشد. هم چنین با دیدن ظاهر اشخاص نمی‌توان در مورد شخصیت حقیقی آنها قضاوت کرد. ممکن است کسانی ظاهری موجه و ـ به اصطلاح ـ حزب اللهی داشته باشند، اما در باطن افرادی دو رو و منافق باشند و به عکس، کسانی ظاهر خوبی نداشته باشند، اما باطن آنها بهتر از ظاهرشان باشد. از این رو ما نباید به دیدنی‌های ظاهری اکتفا کنیم و بر آن اساس زود قضاوت نماییم، بلکه باید به دنبال ادراکات حسّی، عقل خود را نیز به کار بگیریم.