آیه
وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ
وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَآءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَن یَشَآءُ وَمَآ أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِی الْقُبُورِ
إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِیرٌ
ترجمه
و سایه و گرمای آفتاب (یکسان نیستند).
و زندگان و مردگان یکسان نیستند. همانا خداوند (حقّ را) به هر کس که بخواهد میشنواند و تو هرگز نمیتوانی به کسانی که در گورها هستند (حقّ را) بشنوانی.
تو جز بیم دهندهای (بیش) نیستی.
نکته ها
کلمه «ظلّ» به معنای سایه و کلمه «حرور» به معنای باد داغ و سوزان است.
در این آیات، مؤمن و کافر به چهار چیز تشبیه شدهاند که نتیجه این چهار مقایسه و تشبیه آن است که مؤمن از نظر شخصیّت و سرنوشت با کافر یکسان نیست.
مؤمن به بینا و کافر به نابینا.
مؤمن به نور و کافر به تاریکی.
مؤمن به سایه آرام بخش و کافر به باد سوزان و داغ.
مؤمن به زنده و کافر به مرده.
مؤمن، رو به رشد و حرکت است، زیرا هم چشم حقیقتبین، هم نور دارد، هم نفس پاک و هم دل زنده. امّا کافر حاضر نیست حقیقت را ببیند و به خاطر سنگدلی، آن را نمیپذیرد و به دلیل ظلمات جهل و تعصّب و تحجّر در راه حقّ حرکت نمیکند.
پیام ها
1- مؤمنان، مردمی زنده دل و برخوردار از حیات حقیقی هستند. ایمان به فرد و جامعه حیات میبخشد و کفر عامل مرگ فرد و جامعه است. «ما یستوی الاحیاء و لا الاموات»
2- رسالت پیامبر هشدار است نه اجبار «ما انتَ بمسمع مَن فی القبور»
3- شرط أثرگذاری تبلیغ آمادگی مردم است وگرنه تبلیغ پیامبر نیز بی اثر خواهد بود. «ما انتَ بمسمع مَن فی القبور»