سومین عنصر انسانی، در مورد قضاوت، شهود هستند که نقش مهمی در کیفیت صدور حکم دارند؛ زیرا بدون شهود، در بسیاری از موارد، نمی توان حق را برای حقدار ثابت کرد. در مورد شهود هم در قرآن مجید، تأکیدهایی شده مبنی بر این که سعی کنند تا شهادتشان به حق باشد و حق کسی پایمال نشود:
اوّلاً، آن جا که حقیقتی را مشاهده کرده و از آن آگاهی دارند و اثبات حقی متوقف برشهادت ایشان است، از دادن شهادت، خودداری نکنند.
ثانیاً، وقتی شهادت می دهند، سعی کنند که شهادت آن ها دقیقاً حق و مطابق با حق و واقعیت باشد.
در این جا سؤال این است که آیا در هر جا، هر کسی هر چه را می داند باید به آن شهادت دهد؟ در پاسخ می گوییم: در مورد حقوق الهی، چنان که قبلاً هم اشاره شد، لازم
﴿ صفحه 408﴾
نیست که شاهد حتماً آن چه را که می داند، افشا کند؛ مثلاً اگر چند نفر شخصی را دیده اند که مخفیانه و دور از چشم دیگران شراب می نوشیده است، لازم نیست بروند و به آن چه را دیده اند، شهادت بدهند تا او به مجازات برسد و نباید سرّ او را افشا کنند.
البته در صورتی که وضع جامعه به گونه ای باشد که احساس کنند اگر شهادت ندهند و حد خدا بر این گونه افراد اجرا نشود، مفاسد در جامعه رواج می یابد و به دیگران نیز سرایت می کند و یا تداوم می یابد و در هرحال، اوضاع اجتماعی به وخامت می گراید، در این صورت، دادن شهادت رجحان پیدا می کند و می توان گفت: از مصادیق نهی از منکر شمرده می شود که عملی واجب است و باید بدان همت گمارد.
یا اگر چیزی مثل اعتیاد به مواد مخدر که بلایی خانمان سوز است و شخص را به زودی از پای در می آورد و اگر افشا نشود، ممکن است کار از کار بگذرد و از خود شخص معتاد حتی به خانواده و دوستان او نیز سرایت کند و به جایی برسد که کنترل آن مشکل یا ناممکن شود، در چنین موردی پیشگیری از تداوم این فساد و محدودکردن دامنه آن، کاری است لازم و کسانی که از چنین اعمال زشتی آگاهی دارند، موظفند با دادن شهادت خود، مانع از پیشرفت این بیماری شوند و نگذارند کار از کار بگذرد و جامعه از شدت بیماری و فساد، سقوط کند.