تربیت
Tarbiat.Org

اخلاق در قرآن جلد سوم
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

جلوگیری از خیر

بدتر از اینان کسانی هستند که مانع خیر دیگران نیز می شوند نه تنها خود بخل میورزند، بلکه دیگران را هم از انفاق و کمک به فقرا باز می دارند. خداوند درباره این گروه، تعبیر بسیار تند و تهدیدآمیزی دارد، می فرماید:
(اَلْقِیا فی جَهَنَّمَ کُلَّ کَفّار عَنید مَنّاع لِلْخَیْرِ مُعْتَد مُرِیب)**ق/ 24 و 25.***.
هر کافر معاند را به جهنم درافکنید، آن کس که دیگران را از کار خیر باز دارد و ستمگر و در شک و ریب است.
غالباً کسانی که بخیل هستند، نه تنها خودشان از انفاق خودداری می کنند، بلکه دیگران را هم نصیحت می کنند که اموالشان را در این راه ها صرف نکنند؛ مانند منافقان که خودشان انفاق نمی کردند و به دیگران هم سفارش می کردند که:
(لاتُنْفِقُوا عَلی مَنْ عِنْدَ رَسُولِ اللّهِ حَتَّی یَنْفَضُّوا)**منافقون/ 7.***.
به آنان که نزد پیامبر هستند، انفاق نکنید تا از اطراف وی پراکنده شوند.
یا مؤمنان را مسخره می کردند که اموال خود را به دیگران می دهند که البته اینان غیر از بخل، انگیزه سیاسی هم داشتند و در واقع، با پیغمبر خدا و دین خدا در ستیز بودند.
در آیه دیگر می فرماید:
(اَلَّذِینَ یَبْخَلُونَ وَیَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبُخْلِ وَیَکْتُمُونَ ما آتاهُمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاَعْتَدْنا لِلْکافِرِینَ عَذاباً مُهیناً)**نساء/ 37.***.
﴿ صفحه 314﴾
کسانی که خود بخل میورزند و دیگران را هم به امساک و بخل ورزیدن و انفاق نکردن فرمان می دهند و آن چه خدا از نعمت های خود به آن ها داده است، از دیگران پنهان می کنند (کافرند) و ما برای کافران، عذابی خوارکننده فراهم کرده ایم.
کسانی که بخیل هستند، برای آن که کار خود را موجه جلوه بدهند و به اصطلاح، شریک جرم پیدا کنند، سعی می کنند تا دیگران را هم مانند خود کنند تا بخلورزیِ آن ها با کثرت افراد، نمودی نداشته باشد و برای آن که نیازمندان به سراغشان نیایند یا دولت اسلامی از ایشان مالیات طلب نکند، اموال خود را پنهان می کنند. قرآن اینان را کافر دانسته که دچار عذاب کافران خواهند شد. البته کفر در قرآن به معنای عامی به کار رفته است. گاهی به معنای کفرانِ نعمت آمده است، گاهی به معنای کفر اعتقادی و گاهی نیز در مورد کفر در فروع؛ مانند آن که درباره کسی که به حج نرود یا نماز نخواند، تعبیر کفر به کار رفته و لازمه کفر، عذاب خواهد بود: (وَاَعْتَدْنا لِلْکافِرِینَ عَذاباً مُهیناً).