تربیت
Tarbiat.Org

اخلاق در قرآن جلد سوم
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

عدالت اجتماعی در قرآن

آیه های فراوانی در قرآن، به مصادیق مختلف عدل اجتماعی اشاره دارند که در این جا بعضی از آن ها را یادآوری می کنیم.
خداوند در یک آیه می فرماید:
(اِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَاْلاِحْسانِ)**نحل/ 90.***.
خداوند بر عدل و احسان فرمان می دهد.
در آیه دیگر می فرماید:
(اِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ اَنْ تُؤَدُّواْ اْلاَماناتِ اِلی اَهْلِها وَ اِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ الْنّاسِ اَنْ تَحْکُمُوا بِاْلعَدْلِ)**نساء/ 58.***.
خداوند به شما فرمان می دهد که امانت را به صاحبش باز دهید و هرگاه میان مردم داوری کردید، به عدل و داد داوری کنید.
در آیه دیگری به پیغمبرش می فرماید:
(وَ قُلْ امَنْتُ بِما اَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ کِتاب وَ اُمِرْتُ لاَِعدِلَ بَیْنَکُمْ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّکُمْ)**شوری/ 15.***.
(ای پیغمبر! به ایشان) بگو: ایمان آوردم به هر کتابی که خدا نازل کرده و مأمورم که میان شما عدالت برقرار کنم. خدا پروردگار من و پروردگار شما است.
و در آیه دیگر می فرماید:
(وَ لایَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْم عَلی اَلاَّ تَعْدِلُواْ اِعْدِلُواْ هُوَ اَقْرَبُ لِلتَّقْوی)**مائده/ 8.***.
دشمنی با گروهی شما را به گناه و جرم نکشاند که بی عدالتی کنید. عدالت پیشه کنید که به تقوا نزدیک تر است.
در آیه دیگر می فرماید:
(وَ اِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُواْ وَ لَوْ کانَ ذا قُرْبی)**انعام/ 152.***.
هنگامی که سخن می گویید عدالت را رعایت کنید، هر چند که درباره خویشان و نزدیکانتان باشد.
﴿ صفحه 135﴾
و درباره رعایت عدالت در میان همسران می فرماید:
(فَاِنْ خِفْتُمْ اَلاَّ تَعْدِلُواْ فَواحِدَةً)**نساء/ 3.***.
پس هرگاه نگران هستید که میان همسران به عدالت رفتار نکنید، تنها یک همسر بگیرید.
درباره دَین و ضبط و ثبت و محکم کاری در آن می فرماید:
(اِذا تَدایَنْتُمْ بِدَیْن اِلی اَجَل مُسمَّیً فَاکْتُبُوهُ وَلْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کاتِبٌ بِالْعَدْلِ...) (فَاِنْ کانَ اْلَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفیهاً اَوْ ضَعِیفاً اَوْ لایَسْتَطِیعُ اَنْ یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلِیُّهُ بِالْعَدْلِ)**بقره/ 282.***.
هرگاه (از کسی چیزی را) برای مدت معیّنی قرض گرفتید، پس آن را (در سندی) بنویسید و باید نویسنده ای در میان شما (سند) آن را از روی عدالت بنویسد... «پس هرگاه آن کس که دَین بر ذمه او است، نادان یا ناتوان باشد یا نتواند (مضمون سند را برای نوشتن) تنظیم و تبیین کند، باید سرپرست او با رعایت عدالت، آن را تنظیم کند.