پاسخ : در قرآن، گاهی خداوند کارهایی را به خودش نسبت میدهد و گاهی همان کار را به دیگری، مثلا در مورد گرفتن جان انسان، یک جا میفرماید: الله یتوفی الانفس**سوره زمر، آیه 42.*** خدا، جان مردم را میگیرد.
و در جای دیگر میفرماید: یتوفاکم ملک الموت**سوره سجده، آیه 11.*** ملک الموت عزرائیل جان مردم را میگیرد.
و جایی دیگر میفرماید: توفته رسلنا**سوره انعام، آیه 61.*** فرشتگان.
جان مردم را میگیرند.
هر سه تعبیر قابل قبول است. چنانکه وقتی شما به یک ساختمان نگاه میکنید، میتوانید بگویید:
این ساختمان را مهندس و معمار ساخت،
این ساختمان را بنا و کارگران ساختند،
این ساختمان را صاحبش ساخت،
نسبت ساختن خانه به همه اینها درست است.
چنانکه میتوان گفت: کلید، در را باز کرد،
دستم در را باز کرد،
خودم در را باز کردم،
زیرا کلید در اختیار دست و دستم در اختیار من است.
در آیات فوق نیز شاید این گونه باشد: فرشتگان جانها را میگیرند و به عزرائیل تحویل میدهند و عزرائیل جانها را به خدا تحویل میدهد.
شاید هم این گونه باشد: جان افراد عادی را فرشتگان میگیرند، جان افراد برجسته را عزرائیل میگیرد و جان اولیای الهی را خداوند میگیرد.
همان گونه که قرآن درباره اهل بهشت تعبیرهای مختلفی دارد؛ یک جا میفرماید: یسقیهم ربهم**سوره انسان، آیه 21.*** خداوند آنان را سیراب میکند. در جای دیگر میفرماید: یسقون فیها کأسا**سوره انسان، آیه 17.***اینها از طریقی سیراب میشوند و نامی از خداوند برده نشده است.