پاسخ : اولا اگر شخص دیگری با بیان بهتری بگوید اثر میکند، از او بخواهید که این کار را انجام دهد. هنگامی که خداوند به حضرت موسی دستور داد نزد فرعون برود و او را ارشاد کند، موسی ( علیه السلام) از خداوند خواست که برادرش هارون که بیان بهتری دارد را همراه او بفرستد. و اخی هارون هو افصح منی لسانا فارسله معی**سوره قصص، آیه 34. ***
ثانیا گاهی یکبار اثر نمیکند، اما با تکرار اثر میکند، آن هم با بیانهای گوناگون. چنانکه چوب سخت با یک ضربه تبر شکسته نمیشود، تکرار لازم است. قرآن میفرماید: ما مطالب خود را در قالبهای گوناگون بیان کردیم تا شاید اثر کند. لقد صرفنا فی هذا القرآن**سوره اسراء، آیه 41. ***
ثالثا ممکن است شیوه ما صحیح نبوده که اثر نکرده است.
چون امر به معروف و نهی از منکر شرایط و اصولی دارد و با هر منکر باید به گونهای متناسب برخورد کرد؛
گاهی گرد و غبار روی لباس شما مینشیند و گاهی دوده. غبار با ضربه محکمی که بر لباس میزنید بر طرف میشود، اما اگر همین ضربه را به دوده بزنید، هم دستتان سیاه میشود و هم دوده به لباس فرو میرود. بر طرف کردن دوده با فوت است و بر طرف کردن غبار با ضربه.
پس هر منکری را باید به گونهای خاص برطرف کرد.
چنانکه قرآن میفرماید: و اتو البیوت من ابوابها**سوره بقره، آیه 189.***
یعنی هر خانهای را باید از راهش وارد شد.
رابعا برای بازداشتن مردم از فساد باید راههای حلال را به روی آنان باز کرد. حضرت لوط (علیه السلام) هنگامی که دید مردم به مهمانانش، سوء قصد دارند فرمود: من حاضرم دخترانم را به ازدواج شما در آوردم تا شما دست از مهمانان من بردارید. من راه حلال را برای شما باز میکنم تا شما به گناه گرفتار نشوید. هولاء بناتی هن اطهر لکم فاتقوا الله و لا تخزونی فی ضیفی**سوره هود، آیه 78. ***